Χαιρετισμός Προέδρου του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελου Βενιζέλου στην έναρξη του διήμερου πολιτικού-επιστημονικού συνεδρίου για την 39 η επέτειο από την ίδρυση του Κινήματος

Αγαπητοί μας προσκεκλημένοι, φίλες και φίλοι, συντρόφισσες και σύντροφοι, αύριο στη μεγάλη αίθουσα αυτού του φιλόξενου χώρου, οργανώνουμε την επετειακή εκδήλωση, την κομματική εκδήλωση για την 3η του Σεπτέμβρη.

Σήμερα όμως εδώ, σ’ ένα επιστημονικό και πολιτικό περιβάλλον, δοκιμάζουμε έναν διαφορετικό τρόπο εορτασμού αυτής της ιστορικής επετείου, που δεν αφορά μόνο το ΠΑΣΟΚ, τη δημοκρατική παράταξη. Αφορά όλο τον ελληνικό λαό, αφορά την Ελληνική Δημοκρατία. Γιατί το ΠΑΣΟΚ είναι ένας θεσμός της Ελληνικής Δημοκρατίας.

Σήμερα τιμούμε τον Ανδρέα Παπανδρέου, τον ιδρυτή μας, τα ιδρυτικά μέλη του Κινήματος, όλα τα στελέχη -κομματικά, κυβερνητικά, αυτοδιοικητικά, κοινωνικά- που συνέβαλλαν σε αυτή τη μεγάλη, φιλόδοξη, ιστορική διαδρομή. Κυρίως όμως τιμούμε τον Έλληνα πολίτη που στήριξε και που συνεχίζει να στηρίζει παρά τις αντιξοότητες, τη δημοκρατική παράταξη.

Σήμερα δεν εξωραΐζουμε, δεν απαντούμε απλώς σε αυτούς που διαγράφουν, ακυρώνουν και υποτιμούν. Σήμερα, με επιστημονικό τρόπο αποτιμούμε τη διαδρομή της χώρας και τη διαδρομή του Κινήματός μας.

Επιλέξαμε φέτος, 39 χρόνια μετά την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ και ένα χρόνο πριν στρογγυλέψει ο αριθμός αυτός -καθώς νιώθουμε την αγωνία της ελληνικής κοινωνίας, να βγούμε οριστικά από την κρίση- να γιορτάσουμε υπό άλλες συνθήκες.

Σήμερα λοιπόν, δοκιμάζουμε έναν διαφορετικό τρόπο εορτασμού αυτής της επετείου. Έναν τρόπο πιο ουσιαστικό, έναν τρόπο τεκμηριωμένο επιστημονικά και κυρίως, δοκιμάζουμε έναν τρόπο εορτασμού στραμμένο στο μέλλον, στο μέλλον της παράταξης, στο μέλλον της πατρίδας.

Δεν είναι τυχαίο ότι ξεκινούμε σήμερα, ανήμερα 3η του Σεπτέμβρη. Αλλά αποφασίσαμε να κλείσουμε το διήμερο αυτό συνέδριο με την επετειακή εκδήλωση στις 4 του Σεπτέμβρη, όχι γιατί θέλουμε ν’ αλλάξουμε τη ροή της ιστορίας, αλλά γιατί θέλουμε να σηματοδοτήσουμε το ρόλο μας στην επόμενη ημέρα της πατρίδας.

Φίλες και φίλοι, ευχαριστώ θερμά πρωτίστως τους εκλεκτούς επιστήμονες, μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας που δέχτηκαν πρόθυμα, να έρθουν και να παρουσιάσουν τις προσωπικές, επιστημονικές τους απόψεις στο συνέδριό μας, τροφοδοτώντας έτσι μια σύνθετη, επιστημονικοπολιτική συζήτηση.

Ευχαριστώ φυσικά θερμά τα πολιτικά πρόσωπα, στελέχη του ΠΑΣΟΚ αλλά και στελέχη γειτονικών χώρων, στελέχη με εμπειρία και διαδρομή, που έχουν ταυτιστεί με το ΠΑΣΟΚ ή έχουν ταυτιστεί με γειτονικούς χώρους, που αποδέχθηκαν επίσης με προθυμία την πρόσκληση να μιλήσουν στο συνέδριο για να μεταφέρουν βιώματα, εμπειρίες, ν’ αποτιμήσουν τη διαδρομή, να διατυπώσουν εκτιμήσεις και κυρίως να προβάλλουν τις προτάσεις τους για το μέλλον.

Ευχαριστώ φυσικά το Χρήστο Δερβένη και τη Διοίκηση του ΙΣΤΑΜΕ και την Οργανωτική Επιτροπή.

Και όλους εσάς, παλιούς και νέους φίλους, που με την παρουσία σας, κυρίως με την αυριανή μαζική και δυναμική παρουσία, σηματοδοτείτε ένα πάρα πολύ απλό μήνυμα: Πως το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ.

Πρέπει να σας πω ότι πραγματικά λυπούμαστε που δεν έχουμε τις τεχνικές δυνατότητες να οργανώσουμε ένα πολύ πιο άνετο συνέδριο, πολλών ημερών, ώστε να δώσουμε το βήμα σε όλους εκείνους που θέλουν να εκφραστούν για την πορεία του τόπου τα τελευταία 40 χρόνια, τα λεγόμενα χρόνια της μεταπολίτευσης, για την πορεία του ΠΑΣΟΚ, για το μέλλον της δημοκρατικής προοδευτικής παράταξης, των Ευρωπαίων Δημοκρατών και Σοσιαλιστών στην Ελλάδα, για το μέλλον της Κεντροαριστεράς.

Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι και ο Κώστας Σημίτης και ο Γιώργος Παπανδρέου αύριο με τις παρεμβάσεις τους, σηματοδοτούν την ενότητα και τη συσπείρωση του Κινήματός μας.

Το μήνυμά μας, το μήνυμα αυτών των δυο ημερών, είναι πάρα πολύ καθαρό. Είναι πρωτίστως μήνυμα εθνικής και κοινωνικής ευθύνης της παράταξής μας. Το ΠΑΣΟΚ ούτε υπάρχει ούτε υπήρξε ποτέ χάριν του εαυτού του. Υπάρχει για τον τόπο, για την πατρίδα, για τις προοδευτικές κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις, υπάρχει στο όνομα των ιδεών του και φυσικά στο όνομα των ευθυνών που έχει αναλάβει διαχρονικά.

ü      Εκπέμπουμε λοιπόν μήνυμα εθνικής και κοινωνικής ευθύνης.

ü      Μήνυμα ενότητας και συσπείρωσης του ΠΑΣΟΚ και όλης της δημοκρατικής παράταξης.

ü      Εκπέμπουμε μήνυμα ιστορικής αυτογνωσίας, κάτι που δυστυχώς λείπει, μάλιστα σε βαθμό προκλητικό, από τον τόπο μας, από το δημόσιο λόγο, πολλές φορές και από τον ιδιωτικό στοχασμό.

ü      Στέλνουμε μήνυμα έντονης επαφής με τη δύσκολη οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα που βιώνει ο ελληνικός λαός, κάθε οικογένεια, κάθε πολίτης. Ξέρουμε πάρα πολύ καλά τι συμβαίνει σε κάθε σπίτι, σε κάθε επιχείρηση, στην ψυχή κάθε Έλληνα.

ü      Στέλνουμε μήνυμα πολιτικής αποφασιστικότητας, έχοντας πλήρη συνείδηση των δυσκολιών. Αλλά, ξέρουμε πολύ καλά και θα το πούμε αυτές τις μέρες, θα το πω αναλυτικότερα αύριο, ότι ούτε υπήρχε ούτε υπάρχει «Σχέδιο Β’». Αυτός είναι ο δρόμος που οδηγεί με ασφάλεια στην οριστική έξοδο από την κρίση.

ü      Στέλνουμε μήνυμα ενεργού συμμετοχής στην προσπάθεια ν’ αλλάξουν οι ευρωπαϊκοί συσχετισμοί τώρα που βαδίζουμε προς τις εκλογές για την ανάδειξη του νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αλλά και της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

ü      Και στέλνουμε μήνυμα σεβασμού στο χώρο της ευρύτερης Κεντροαριστεράς της ευθύνης. Γιατί η προοδευτική δημοκρατική παράταξη, η Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία, η Κεντροαριστερά -όπως θέλουμε μπορούμε να το πούμε εννοούμε το μεγάλο χώρο από τη Δεξιά έως την κομμουνιστική Αριστερά, αυτή η παράταξη, υπήρχε και υπάρχει πάντοτε μόνο ως παράταξη ευθύνης, εθνικής και κοινωνικής ευθύνης.

Το συνέδριο αυτό, φίλες και φίλοι, διεξάγεται κάτω από ιδιαίτερα κρίσιμες συνθήκες. Όπως είπα προηγουμένως, τώρα παίζεται, τώρα κρίνεται η τελική στροφή της χώρας για την έξοδό της από την κρίση. Τώρα όλα θ’ αποκτήσουν την οριστική τους μορφή. Τώρα πρέπει να βοηθήσουμε την πραγματική οικονομία ν’ αντέξει.

Τώρα πρέπει να πάρουμε μέτρα υποστήριξης της κοινωνικής συνοχής. Τώρα πρέπει να δώσουμε την προοπτική και την ελπίδα στον ελληνικό λαό που υπομένει, σιωπά, αγωνιά, προσδοκά, περιμένει από εμάς να του πούμε υπεύθυνα, τεκμηριωμένα πράγματα, γνωρίζοντας τις δυσκολίες. Θέλει από μας όμως μια αλήθεια με προοπτική, όχι μια αλήθεια σκοτεινή και αδιέξοδη.

Όλα αυτά συμβαίνουν μέσα σε μια Ευρώπη δύσκολη και αμήχανη, μια Ευρώπη των εθνικών εκλογών κύκλων που λειτουργεί πολύ συχνά σε κάθε κράτος μέλος με εσωστρέφεια. Όπως βλέπουμε ότι συμβαίνει τώρα και στη Γερμανία και στην Αυστρία και σε άλλες χώρες. Μέσα σε μια Ευρώπη πολιτικά συντηρητική και οικονομικά νεοφιλελεύθερη, μέσα σε μια Ευρώπη που βαδίζει προς τις εκλογές για την ανάδειξη του νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ως δεξιά Ευρώπη, γιατί μ’ αυτήν παλεύουμε τα δύσκολα χρόνια της κρίσης.

Και βέβαια, το συνέδριό μας οργανώνεται μέσα σ’ έναν ταραγμένο κόσμο, ιδίως στην ευρύτερη περιοχή. Καμιά φορά δεν έχουμε συνείδηση του πόσο κοντά βρισκόμαστε στο ταραγμένο τόξο της Μέσης Ανατολής, της Βόρειας Αφρικής και φυσικά της Ανατολικής Μεσογείου.

Οι επιστήμονες που μας τιμούν με την παρουσία τους, τα πολιτικά στελέχη που με την εμπειρία τους και το βάρος τους παρεμβαίνουν στη διαδικασία αυτή και όλοι εμείς τελικά, ως συλλογικό υποκείμενο, ως παράταξη, ως πολίτες της Ελλάδας και της Ευρώπης, καλούμαστε ν’ απαντήσουμε σε πολύ μεγάλα και δύσκολα ερωτήματα.

Το ερώτημα «τι είναι η μεταπολίτευση», η περίοδος των τελευταίων 40 ετών από την πτώση της δικτατορίας μέχρι σήμερα, δεν είναι ένα ερώτημα θεωρητικό. Τελικά είναι μια περίοδος που στέφεται από την κρίση και δεν περιέχει τίποτε άλλο παρά μόνο τα σαθρά θεμέλια της χώρας και τα βαθύτερα αίτια της κρίσης; Ή η μεταπολίτευση είναι μέσα στα περίπου 200 χρόνια της διαδρομής του ελεύθερου ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, η καλύτερη περίοδος της χώρας, αυτή που προσέφερε τα περισσότερα πράγματα στον ελληνικό λαό, παρά τις δυσκολίες παρά τις αντιφάσεις, παρά τις αδικίες;

Και ποια είναι η εισφορά του ΠΑΣΟΚ; Μιλάμε πολύ συχνά για την ευθύνη του ΠΑΣΟΚ και έχουμε αναλάβει δυσανάλογα μεγάλο τμήμα της ιστορικής και εθνικής ευθύνης. Δεν πρέπει να μιλήσουμε και για τη μεγάλη προσφορά του ΠΑΣΟΚ, για το κεκτημένο της χώρας, που οφείλεται στη δημοκρατική παράταξη, στο όραμα του Ανδρέα Παπανδρέου, στη δουλειά και τον αγώνα χιλιάδων αγωνιστών της καθημερινότητας, μέσα σε αυτό το μεγάλο έπος της καθημερινότητας που οργάνωσε πολιτικά το ΠΑΣΟΚ;

Θα μιλήσουμε φυσικά για τις πραγματικές δυνατότητες της χώρας. Μιας χώρας, που νιώθει ταπεινωμένη, προσβεβλημένη μέσα στην Ευρώπη και μέσα στη ζώνη του ευρώ. Αυτή η χώρα όμως παρά την ύφεση, παρά την ανεργία, παρά τη μείωση των εισοδημάτων, παρά τις προσβολές που υπέστη και υφίσταται, είναι σε όγκο μια μεγάλη οικονομία μέσα στον παγκόσμιο χάρτη. Εξακολουθεί να ανήκει περίπου στις 30 μεγαλύτερες σε όγκο οικονομίες του κόσμου με φυσικό πλούτο, με συγκριτικά πλεονεκτήματα, με μια εξαιρετική γεωγραφική θέση.

Θα τα πούμε ξανά αύριο αυτά. Αλλά έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία να θωρακίσουμε την εθνική μας αυτοπεποίθηση: οικονομική, κοινωνική, πολιτική, θεσμική.

Και φυσικά θα μιλήσουμε για το μεγάλο ερώτημα: «Υπάρχει στρατηγική οριστικής εξόδου από την κρίση; Υπάρχει κίνδυνος μετακύλησης ώστε να χαθούν οι δραματικές θυσίες που έχει υποστεί και υφίσταται ο ελληνικός λαός;». Θα δώσουμε έως αύριο το βράδυ τις απαντήσεις μας.

Ποιο είναι το νόημα αυτής της ανοργάνωτης και επικίνδυνης συζήτησης που έχει ξανανοίξει με αφορμή τις γερμανικές εκλογές, για τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους, για το δημοσιονομικό κενό, για το χρηματοδοτικό κενό; Τι σημαίνουν όλα αυτά; Σημαίνουν ότι η Ελλάδα δεν μπόρεσε ή δεν μπορεί; Όχι βεβαίως.

Και βέβαια θα μιλήσουμε για τη δική μας αντίληψη σε σχέση με την προοπτική της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, για το νέο εθνικό παραγωγικό μοντέλο.

Θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στο ερώτημα «Αν ένα άλλο κράτος, ένα κανονικό κράτος που λειτουργεί προς όφελος του πολίτη στην υπηρεσία της ανάπτυξης και του δημοσίου συμφέροντος, είναι εφικτό». Και αυτά, δεν τα λέμε εν κενώ, δεν κάνουμε μια θεωρητική άσκηση εργαστηρίου.

Τα λέμε φυσικά μέσα στη συγκυρία που ζούμε προσπαθώντας να αλλάξουμε τους εσωτερικούς συσχετισμούς. Τα λέμε όλα αυτά ενόψει των δημοτικών και περιφερειακών εκλογών του επομένου Μαΐου, απευθυνόμενοι σε τοπικές κοινωνίες, σε τοπικές πρωτοβουλίες ανάπτυξης και απασχόλησης, σε τοπικά δίκτυα συνοχής και αλληλεγγύης.

Τα λέμε όλα αυτά, όπως είπα, ενόψει των ευρωεκλογών μετέχοντας στη μεγάλη συζήτηση για την Ευρώπη και στον ρόλο που καλείται να παίξει το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα, η πλατφόρμα των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών. Οι ευθύνες των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών ποτέ άλλοτε δεν ήταν τόσο καθαρές, τόσο προφανείς.

Καλούμαστε βέβαια, πριν από ο,τιδήποτε άλλο, να δώσουμε πολύ σαφείς απαντήσεις, χωρίς μισόλογα και αμφιθυμίες, σε σχέση με την πολιτική σταθερότητα, με την κυβερνητική σταθερότητα.

Πρέπει να τοποθετηθούμε με ακρίβεια ως προς τη σχέση μας με τον άλλο κυβερνητικό εταίρο, να πούμε καθαρά τι είναι αυτό που μας ενώνει μέσα στη συγκυρία της κρίσης, αλλά και τι είναι αυτό που μας χώριζε και μας χωρίζει, αξιακά και ιδεολογικά.

Και βεβαίως δεν θα διστάσουμε να ασκήσουμε την κριτική μας στην αντιμνημονιακή σύγχυση που εκφράζει η αντιφατική αντιπολίτευση, που έχει τώρα βολευτεί κάτω από την ταμπέλα της αντιμνημονιακής απόρριψης.

Το θέμα είναι να φανεί μέσα από τις συζητήσεις μας πρωτίστως η προοπτική της πατρίδας, το εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης που είναι η μόνη δυνατότητα πραγματικής εξόδου από το Μνημόνιο. Όχι πάλι η ανεύθυνη και επικίνδυνη θεωρία της μονομερούς καταγγελίας, που οδηγεί φυσικά στην ανατροπή των πάντων, στην έξοδο της χώρας από το ευρώ, στην πτώχευση, στη δυστυχία, στο αδιέξοδο, στην απομόνωση.

Είναι πραγματικά κρίμα το γεγονός ότι η αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ έχει ξανακυλήσει στην ρητορεία της μονομερούς καταγγελίας. Αυτό δείχνει το απόλυτο στρατηγικό αδιέξοδο, την απόλυτη ένδεια επιχειρημάτων, την έλλειψη ικανότητας σχεδιασμού για τη χώρα.

Και βέβαια αυτό για το οποίο προσπαθούμε να μιλήσουμε τις δυο αυτές μέρες, είναι η προοπτική του ΠΑΣΟΚ, η προοπτική ευρύτερα της δημοκρατικής προοδευτικής παράταξης, της Κεντροαριστεράς, όπως κι αν την ορίζει κι αν την εννοεί κανείς.

Δεν θα σας δώσω σήμερα μια μεγαλύτερη προκαταβολή από την αυριανή μου ομιλία. Κυρίως γιατί δεν θέλω να προλάβω και να προκαταλάβω τον ελεύθερο επιστημονικό λόγο των εισηγητών μας, τις απόψεις των πολιτικών στελεχών που θα εκφραστούν, κυρίως γιατί θέλω κι εγώ να ακούσω πριν μιλήσω. Αλλά αύριο θα μιλήσω στο όνομα της Παράταξης για την προοπτική της και για την προοπτική της χώρας.

Σας ευχαριστώ.