Η εκλογή του Έλληνα υπουργού Οικονομικών στην Προεδρία του Eurogroup είναι μία μεγάλη επιτυχία για τη χώρα μας με προφανώς έντονα συμβολικό περιεχόμενο. Δεκαπέντε χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης, δέκα χρόνια μετά την παραλίγο έξοδο της χώρας από την ευρωζώνη, πέρα από προσωπική επιτυχία του Κυριάκου Πιερρακάκη για την οποία του αξίζουν θερμά συγχαρητήρια, η επιτυχία αυτή είναι και συλλογική. Ανήκει στους Έλληνες πολίτες και σε όλες εκείνες τις ελληνικές κυβερνήσεις που διαχειρίστηκαν την κρίση, στάθηκαν στην σωστή πλευρά της ιστορίας και κατάφεραν να παραμείνει η Ελλάδα στον σκληρό πυρήνα της ΕΕ. Οι κυβερνήσεις αυτές διατρέχουν το πολιτικό φάσμα: από την κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ που παρέλαβε την καυτή πατάτα το 2009, αυτές που ακολούθησαν (συγκυβέρνηση και κυβέρνηση ΝΔ), την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ μετά το καλοκαίρι του 2015, μέχρι τη σημερινή κυβέρνηση.
Αν αυτή η θέση εκπλήσσει γιατί διατυπώνεται από έναν Υπουργό Οικονομικών που ως μέλος της κυβέρνησης Παπανδρέου κλήθηκε τον Οκτώβριο του 2009 να αντιμετωπίσει ως point man μία τριπλή και πρωτόγνωρη κρίση (ελλείμματος δημοσιονομικού, εξωτερικού ελλείματος, αλλά και ελλείμματος εμπιστοσύνης από τους εταίρους μας), δεν θα έπρεπε. Τότε και τώρα, βρίσκομαι πολιτικά στον χώρο της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Δεν έχω ψηφίσει την σημερινή κυβέρνηση και στέκομαι ιδιαίτερα κριτικά απέναντι της σε σειρά ζητημάτων. Αυτό δεν με εμποδίζει να χαίρομαι όταν η πρόοδος της χώρας αναγνωρίζεται από τους εταίρους μας στην ευρωζώνη στο πρόσωπο του νυν υπουργού Οικονομικών.
Όσον αφορά το πεδίο της οικονομικής πολιτικής σήμερα, διαφοροποιούμαι σε πολλά: στην στόχευση της πολιτικής φορολογίας, στις επιλογές δαπανών και τον τρόπο διαχείρισης, και στην έμφαση που δίνεται στην συγκυριακή οικονομική ανάκαμψη (με σημαντική βοήθεια των πόρων της πανδημίας) αντί για την αντιμετώπιση του ελλείμματος παραγωγικότητας και των χαμηλών μεσοπρόθεσμων ρυθμών ανάπτυξης.
Όσον αφορά το χθες και την κρίση, εξακολουθώ να πιστεύω ότι αποτελεί πρόβλημα για το μέλλον το γεγονός ότι συλλογικά δεν έχουμε καταφέρει να αντλήσουμε τα μαθήματα από αυτήν την περιπέτεια και να κατακτήσουμε μία κοινή αφήγηση για το τι συνέβη και γιατί. Δεν προσφέρει υπηρεσία στη χώρα η αναπαραγωγή (15 χρόνια μετά…) της μετάθεσης της ευθύνης από τους εμπρηστές στους πυροσβέστες για ένα στενό κομματικό ακροατήριο.
Ας σημειωθεί ως ιδιαίτερα σημαντική η θετική αναγνώριση της επιτυχίας της Προεδρίας του Eurogroup από ένα μεγάλο μέρος του πολιτικού φάσματος. Και αυτό γιατί ένα από τα χειρότερα χαρακτηριστικά της ελληνικής πολιτικής πραγματικότητας είναι το ότι συνήθως αρέσκεται στο να μεταφέρει ατόφια την τοξική εσωτερική πολιτική αντιπαράθεση στο εξωτερικό. Αδυνατεί να στηρίξει ελληνικές υποψηφιότητες για σημαντικές διεθνείς θέσεις και τις βλέπει πάντα με μία εσωτερική (μικρο)πολιτική ματιά. Ο χαμένος όμως είναι η χώρα, όχι ο όποιος συγκεκριμένος υποψήφιος ή το πολιτικό κόμμα από το οποίο προέρχεται.
Αρκεί να συγκρίνει κανείς την επιτυχία μίας χώρας συγκρίσιμης με εμάς, της Πορτογαλίας, στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και διεθνείς οργανισμούς με αυτήν της Ελλάδας τα τελευταία χρόνια. Απέναντι στην εκλογή του Barroso ως Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για δύο θητείες, του Centeno ως Προέδρου του Eurogroup και του Constâncio ως αντιπροέδρου της ΕΚΤ (αλλά και του Guterres ως ΓΓ του ΟΗΕ), για εμάς στο πεδίο της οικονομικής πολιτικής χρειάστηκε να μεσολαβήσουν 23 ολόκληρα χρόνια ανάμεσα στην εκλογή του Λουκά Παπαδήμου ως αντιπροέδρου της ΕΚΤ και αυτήν του Πιερρακάκη στο Eurogroup.
Οι λόγοι μίας παρόμοιας εκλογής δεν είναι ποτέ μονοδιάστατοι. Στη συγκεκριμένη συγκυρία, τρεις ήταν οι βασικοί. Ο πρώτος ήταν η διάθεση των εταίρων μας να αναγνωρίσουν έμπρακτα την πορεία της χώρας και ταυτόχρονα να επιβεβαιώσουν και τις δικές τους αποφάσεις, παρά τα πολλά λάθη που έκαναν στη διαχείριση της κρίσης. Ο δεύτερος ήταν προσωπικός: παρά την σύντομη θητεία του στο υπουργείο, η διαδρομή του Έλληνα υπουργού Οικονομικών με την έμφαση στη νέα ψηφιακή πραγματικότητα έκαναν τη διαφορά. Τέλος, η συγκυρία με τις αντιρρήσεις του Βελγίου στο θέμα της χρήσης των ρωσικών αποθεματικών που βρίσκονται στο Euroclear για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας.
Ο ρόλος του Eurogroup το 2025 απέχει πολύ από τον ρόλο που διαδραμάτισε στα χρόνια της κρίσης, ως το απόλυτο κέντρο όλων των αποφάσεων οικονομικής πολιτικής. Η γεωπολιτική έχει μεταφέρει το κέντρο βάρους σε άλλους πολιτικούς σχηματισμούς. Αυτό σε τίποτα δεν μειώνει την ελληνική επιτυχία. Το Eurogroup παραμένει το όργανο που διαμορφώνει τις βασικές γραμμές της ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής και όπως σωστά επισήμανε στις δηλώσεις του ο νέος Έλληνας Πρόεδρος, θα διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στην προσπάθεια της Ευρώπης να σταθεί οικονομικά στο νέο γεωπολιτικό περιβάλλον. Η ανάληψη της Προεδρίας του είναι συνεπώς, πέρα από αναγνώριση για τη χώρα μας, μεγάλη ευθύνη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου