Καταφύγι: Ένας τόπος με ιστορία. Ένας τόπος σ΄ εγκατάλειψη ;

Αν κάποια στιγμή, ακούγοντας πως στο Καταφύγι – το ψηλότερο χωριό των Πιερίων – γεννήθηκε και μεγάλωσε ο Ζορμπάς, ο θρυλικός ήρωας του Νίκου Καζαντζάκη και αποφασίσεις να το επισκεφτείς, σε περιμένει μια πρώτη απογοήτευση.

Μετά το χιονοδρομικό του Ελατοχωρίου, θα χρειαστεί να ακολουθήσεις έναν δασικό δρόμο 12 χιλιομέτρων, όχι απλώς κακής κατάστασης, αλλά έναν κακοτράχαλο κατσικόδρομο, που καθιστά την πρόσβαση στο χωριό δύσκολη και επικίνδυνη. Ένα ξεκίνημα περιπετειώδες, που όμως δεν ανταμείβεται.

Φτάνοντας στο Καταφύγι, θα αναζητήσεις τεκμήρια της παρουσίας του Ζορμπά. Αν ρωτήσεις, θα σε οδηγήσουν σ΄ ένα σύγχρονο, μεν, αλλά ακαλαίσθητο και εγκαταλελειμμένο κτίριο, που έχει "βαφτιστεί" μουσείο και σπίτι του Ζορμπά. Ωστόσο, σύμφωνα με τον καφετζή του χωριού, ούτε το πατρικό του Ζορμπά βρισκόταν εκεί, ούτε το λεγόμενο μουσείο λειτούργησε ποτέ ως τέτοιο. Μια ακόμα απογοήτευση.

Αν στη συνέχεια στρέψεις το βλέμμα σου βορειότερα, θα διακρίνεις το μεγαλόπρεπο πέτρινο σχολείο του χωριού – ένα κτήριο που, σύμφωνα με την ιστορία, φιλοξένησε το συνέδριο της ΕΠΟΝ το 1943, στα χρόνια της Κατοχής και κανένας από τους ντόπιους δεν φαίνεται να μπορεί να επιβεβαιώσει το γεγονός.

Και όσο κι αν ψάξεις, δεν θα βρεις ούτε μια επιγραφή, μια πλάκα, ένα τεκμήριο που να το μνημονεύει. Απόλυτη σιωπή απέναντι σ΄ ένα γεγονός που τιμά τόσο το χωριό όσο και τον ευρύτερο τόπο.

Και απέναντι από τον περίβολο του σχολείου, εκεί που ρίχνεις απογοητευμένος το βλέμμα σου, αντικρίζεις ένα μαρμάρινο μνημείο. Αν ρωτήσεις, θα σου πουν πως πρόκειται για το μνημείο πεσόντων του χωριού.

Κατασκευάστηκε πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της δικτατορίας με εμφυλιο-πολεμικά χαρακτηριστικά, και το 1983-85 μεταφέρθηκε στο σημερινό χώρο απέναντι από το σχολείο με απόφαση δε Λαϊκής Συνέλευσης, πρωτοβουλία του τότε κοινοτάρχη – πεθερού του σημερινού δημάρχου Βελβεντού, κ. Στεργίου, όπου προστέθηκε στις υπάρχουσες μια νέα πλάκα που γράφει: "Το Καταφύγι για τα παιδιά του που έπεσαν για την Πατρίδα", σε μια προσπάθεια ενότητας.

Από τότε όμως, τίποτα. Καμία φροντίδα, κανένας σεβασμός. Ούτε ευπρεπισμός, ούτε μέριμνα για τη μεταφορά του μνημείου στην κεντρική πλατεία του χωριού, εκεί όπου πραγματικά ανήκουν τέτοιου είδους σύμβολα ιστορικής μνήμης.

Κατά την άποψή μου, ο Δήμαρχος Βελβεντού, κ. Μανώλης Στεργίου, φέρει σοβαρές ευθύνες για την κατάσταση που επικρατεί στο Καταφύγι:

1. Αφήνει επί χρόνια άλυτο το πρόβλημα του δρόμου Ελατοχωρίου - Καταφυγίου, καθυστερώντας αδικαιολόγητα την ασφαλτόστρωσή του, οδηγώντας το χωριό στην απομόνωση, στον τουριστικό μαρασμό και τελικά στην εγκατάλειψη.

2. Καθυστερεί την ολοκλήρωση ενός αξιοπρεπούς Μουσείου Ζορμπά, παρά τη δυναμική και την τουριστική προοπτική που θα έδινε στον τόπο η λειτουργία ενός τέτοιου θεσμού, συνδεδεμένου μ΄ έναν παγκοσμίως γνωστό λογοτεχνικό ήρωα.

3. Αρνείται πεισματικά να μεταφέρει το μνημείο πεσόντων στην πλατεία, αδιαφορώντας για την πρόταση του πρώην προέδρου της Τοπικής Κοινότητας Θανάση Πούλιου, η οποία συνοδευόταν από πλήρη, κοστολογημένη μελέτη, την οποία χρηματοδοτεί η περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, με πρόβλεψη για την αναγραφή όλων των ονομάτων των Καταφυγιωτών που έπεσαν για την πατρίδα πέρα και πάνω από διαχωριστικές γραμμές και εμφυλιο-πολεμικά πάθη.

Α. Κατά το Μακεδονικό αγώνα 1904-1908 έως την απελευθέρωση της Μακεδονίας μας και του Καταφυγίου το 1912-13,

Β. Κατά τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο 1914-1918,

Γ. Κατά τη Μικρασιατική εκστρατεία- πόλεμο 1918-1922,

Δ. Κατά τον πόλεμο εναντίον των Ιταλών εις Αλβανία 1940,

Ε. Κατά το ολοκαύτωμα του Καταφυγίου από τους Γερμανούς 1943,

Ζ. Κατά την Εθνική αντίσταση 1941-44,

Η. Έπεσαν υπέρ Πατρίδος ή άλλως κατά τον εμφύλιο 1947-51,

Γνωρίζουμε πολύ καλά πως, έχετε υπόψη σας ότι στο μνημείο αυτό έως και σήμερα, στις δύο πλευρές του είναι χαραγμένα αρχικά περί τα 83-5 και πλέον ονόματα τα οποία ο τότε πρόεδρος του χωριού και φρόντισε να επικαλύψει με πρόσθετες πλάκες βιδώνοντας τες πάνω στις παλαιές και εσείς το συνεχίζετε αυτό κρύβοντας τη Ιστορία μας, βεβηλώνοντας τους πεσόντες ήρωες Καταφυγιώτες.

Επίσης γνωρίζετε πολύ καλά, ότι, είναι πλέον των 108 ονομάτων ο πλήρες κατάλογος αυτών που μαζί με την εθνική αντίσταση υπερβαίνουν κατά πολύ τον παραπάνω αριθμό συμπατριωτών μας.

4. Πριν από οκτώ μήνες αρνήθηκε να στηρίξει την πρόταση για την τοποθέτηση αναθηματικής πλάκας στο σχολείο, τιμώντας το Συνέδριο της ΕΠΟΝ του 1943.

Για να είμαι ακριβοδίκαιος, παρέπεμψε το θέμα στη Λαϊκή Συνέλευση του περασμένου Αυγούστου. Η απόφαση υπήρξε ομόφωνη. Κι όμως, τρεις μήνες μετά, ακόμη καμία ενέργεια, καμία τοποθέτηση της πλάκας. Αδράνεια. Ολιγωρία. Ή μήπως κάτι βαθύτερο;

Απευθύνομαι στον Δήμαρχο με πολύ αγάπη και ρωτάω πάντοτε καλοπροαίρετα:

Γιατί κ. Δήμαρχε κωλυσιεργείτε;

Γιατί δεν αναλαμβάνετε πρωτοβουλίες που θα όφειλε να αναλάβει κάθε αιρετός που σέβεται την ιστορία, τους αγώνες και τη μνήμη του τόπου που εκπροσωπεί;

Αν αγνοούσατε το γεγονός του ιστορικού γεγονότος του συνεδρίου της ΕΠΟΝ, πώς αυτό συμβιβάζεται με την ιδιότητά σας ως δημάρχου του Δήμου Βελβεντού ;

Κι αν δεν το αγνοούσατε, τότε ποια σκοπιμότητα σας εμποδίζει, εδώ και είκοσι χρόνια, να προχωρήσετε στην αυτονόητη απόδοση τιμής και σεβασμού ;

Τόσο στα υπαρκτά Ιστορικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν στο τόπο μας και στη πατρίδα μας από προγόνους μας Καταφυγιώτες, όσο και σήμερα στην απόκρυψη και απαξίωση του μνημείου ;

Κύριε Δήμαρχε.

Ο Δήμος Βελβεντού δεν είναι μόνο ο οικισμός του Βελβεντού. Στο Δήμο Βελβεντού είναι και το Καταφύγι. Και χωρίς το Καταφύγι, δεν θα υπήρχε καν ο Δήμος Βελβεντού, εσείς ο ίδιος και το Βελβεντό θα ανήκατε ακόμη στον Δήμο Σερβίων.

Το Καταφύγι δεν ζητά προνόμια. Ζητά αυτά που δικαιούται: Σεβασμό στην ιστορία του, αναγνώριση της προσφοράς του, στοιχειώδεις υποδομές και μια ευκαιρία να ανασάνει.

Ηλίας Χρυσικός Δημοσιογράφος - δ/ντης Ράδιο ενημέρωση Ν. Πιερίας 92,2 fm