Η Άνγκελα Μέρκελ έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη και κατάληξη της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη. Αρχικά, υιοθέτησε την άποψη ότι το πρόβλημα ήταν κυρίως ελληνικό. Έτσι, όταν στις αρχές του 2010 εκδηλώθηκε η κρίση με την εκτίναξη των spreads, η Μέρκελ απέφυγε να κάνει δήλωση στήριξης της Ελλάδας. Σε αντίθεση με τον Υπουργό Οικονομικών Στάινμπρουκ που στις 18 Φεβρουαρίου 2009 με δήλωση του διασφάλισε την αποκλιμάκωση των spreads.
Η αρνητική στάση της απέναντι στην Ελλάδα οφείλονταν στο κλίμα που είχαν διαμορφώσει τα γερμανικά ΜΜΕ αλλά και στην προτεραιότητα που έδινε στις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις. Μέλημα της η νίκη του CDU τις εκλογές που θα διεξάγονταν το Mάιο του 2010 στο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας. Έτσι, αρνήθηκε να απαντήσει θετικά στον Πρωθυπουργό Γ. Παπανδρέου τον Μάρτιο του 2010 όταν της ζήτησε την στήριξη των εταίρων.
Η στάση των εταίρων έναντι της Ελλάδας, κατά την άποψη της, έπρεπε να είναι αυστηρή, για να σταλεί μήνυμα και σε άλλες χώρες με δημοσιονομική χαλαρότητα. Το αποτέλεσμα ήταν η Ελλάδα να έχει μεγαλύτερες απώλειες σε ΑΕΠ και θέσεις απασχόλησης από αυτές που αντιστοιχούσαν σε μια ορθολογική αντιμετώπιση των διαρθρωτικών προβλημάτων της οικονομίας και του δημοσιονομικού εκτροχιασμού της περιόδου 2004-2009. Ήταν τέτοια η επιμονή της που απειλούσε με περικοπές προγραμμάτων ΕΣΠΑ, στέρηση δικαιώματος ψήφου της Ελλάδας στην ΕΕ, παίρνοντας μια σκληρή απάντηση από τον Πρωθυπουργό Γ. Παπανδρέου.
Όταν συμφώνησε να δημιουργηθεί ο μηχανισμός στήριξης της Ελλάδας, εναντιώθηκε στην αναδιάρθρωση χρέους και επέβαλε τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα. Εκτιμούσε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ήταν ευάλωτη σε πολιτικές πιέσεις και μόνο το ΔΝΤ είχε τεχνογνωσία και ανεξαρτησία για την παρακολούθηση της υλοποίησης του προγράμματος.
Μετά την Ντοβίλ που επηρέασε αρνητικά τη στάση των αγορών έναντι της Ελλάδας, συμφώνησε τελικά σε επιμήκυνση του ελληνικού χρέους στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουλίου 2011. Η αναδιάρθρωση του χρέους ήταν εκτός συζήτησης όσο στην ηγεσία της ΕΚΤ ήταν ο Τρισέ. Όταν ανέλαβε ο Ντράγκι συμφωνήθηκε η αναδιάρθρωση.
Συμμετείχα σε τρείς συναντήσεις της με τον Έλληνα Πρωθυπουργό Η πρώτη σε δείπνο στην Καγκελαρία στις 27 Σεπτεμβρίου 2011. Η μεγάλη μου έκπληξη ήταν όταν ο Έλληνας Πρωθυπουργός έθεσε ένα ερώτημα για το χρέος σταμάτησε αμέσως να μιλά και απάντησε ο κ. Σόιμπλε. Αργότερα έμαθα πως αυτή είναι η σωστή θεσμική στάση στη γερμανική πολιτική ζωή. Στη συνάντηση αυτή ο Γ. Παπανδρέου την ενημέρωσε ότι σκέφτεται να κάνει ένα δημοψήφισμα. Έτσι ερμήνευσα τη διαφορά στη στάση της στη δεύτερη συνάντηση στις Κάννες τον Οκτώβριο 2011 σε σχέση με τον Σαρκοζί που ενημερώθηκε μέσω διπλωματικών καναλιών. Η τρίτη συνάντηση ήταν με Σαρκοζί, Μέρκελ, Παπανδρέου και Χέρμαν Βαν Ρομπέι. Θέμα συζήτησης το δεύτερο πρόγραμμα και η αναδιάρθρωση χρέους. Μέρκελ και Σαρκοζί συζητούσαν χωρίς να κοιτάζονται.
Στα όσα θα γραφούν για το ρόλο της στην κρίση χρέους θα της αναγνωριστεί η διάσωση του ευρώ, η δημιουργία του Μηχανισμού Στήριξης που διεκδίκησε ο Γ. Παπανδρέου και η διασφάλιση της παραμονής της Ελλάδας στην ευρωζώνη, στόχος των ελληνικών κυβερνήσεων.
Η αδυναμία της να αναγνωρίσει έγκαιρα τις διαστάσεις της κρίσης χρέους, η υποβάθμιση των αδυναμιών στο θεσμικό πλαίσιο της ΟΝΕ και η αυστηρή στάση έναντι της Ελλάδας συνέβαλαν στην άνοδο του ευρωσκεπτικισμού στην ΕΕ αλλά και των αντισυστημικών πολιτικών δυνάμεων στο χώρο της ακροδεξιάς και της Αριστεράς. Η ίδια σε προσωπικές συνομιλίες είχε εξομολογηθεί ότι οι καθυστερήσεις στη λήψη αποφάσεων την είχαν βοηθήσει στο να αποφύγει λάθη. Όχι εκτιμώ στην κρίση χρέους της ευρωζώνης.
Άρθρο που δημοσιεύτηκε στα ΝΕΑ στις 29 Νοεμβρίου 2023
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου