Ένα κερί στο ιστορικό εξωκλήσι του Αγίου Αντωνίου Βελβεντού.

του παπαδάσκαλου Κωνσταντίνου Ι. Κώστα

Ένα κερί στο ιστορικό (χτίστηκε πριν το 1600) ιερό εξωκλήσι του Αγίου Αντωνίου Βελβεντού (στο επαναχτισμένο, μετά από ολοκληρωτική καταστροφή του την 6^η-12-1965 από τον πλημμυρισμένο παρακείμενο χείμαρρο ‘’ξηρόλακκα’’, και όμορφα ανακαινισμένο από το 1998, στη μέση περίπου του περιφερειακού Βελβεντού), άναψα (17-1-2017) ιερή μνήμη του Αγίου και γιορτινή ημέρα του εξωκλησιού. 

Εκατοντάδες αυτοκίνητα ανεβοκατεβαίνοντας τον περιφερειακό περνούν δίπλα από το παλιό ξωκλήσι και δέχονται (επιβαίνοντες και τροχοφόρα) την ευχή του Αγίου Αντωνίου. Τουλάχιστον 4 φορές ημερησίως περνώ από το παλιό εξωκλήσι κατευθυνόμενος στον Άγιο Διονύσιο Βελβεντού ή επιστρέφοντας από αυτόν. Έχει ταυτότητα αυτό το ξωκλήσι. Ο Άγιος παραμένει εκεί, από αμνημόνευτα χρόνια, και μοιράζει την ευχή του. Την νιώθεις την παρουσία του. Σε γλυκαίνει η ευχή του. Τις πολύ ορθρινές ώρες, προτού ακόμα χαράξει, και καθώς ανεβαίνω για τον Άγιο Διονύσιο, θαρρώ πως με καλωσορίζει και με κατευοδώνει ο Άγιος Αντώνιος μέσα από το ιστορικό, βαθύ, μακρύ και ανακαινισμένο εξωκλήσι του. Είναι μια γλυκιά ελπίδα αυτό το εξωκλήσι, είναι ένα μικρό φως που αρκεί και γεμίζει την ύπαρξη. Είναι μια πηγή θάρρους. Μια όαση, που ξαναθυμίζει το λόγο του Ιησού Χριστού: ‘’Μάθετε απ’ εμού ότι πράος ειμί και ταπεινός τη καρδία’’. (Ματθ. ια’ 29). Ιδιότητες λησμονημένες και περιφρονημένες, που βρίσκονται στον αντίποδα της αλαζονείας, της αγριότητας και του μίσους, που έχουν μολύνει όλους τους χώρους, έχουν  σκοτίσει το νου των ανθρώπων κι έχουν διαστρέψει τις συμπεριφορές τους.

Είναι και πηγή πολλών παιδικών μου αναμνήσεων. Τότε πριν καταστραφεί εντελώς το εξωκλήσι από τον πλημμυρισμένο και ορμητικό ‘’ξηρόλακκα’’. Τότε που η γιαγιά μου (Γλυκερία) μαζί με την συνομήλική της Βάια Μητσιώρη (συχωρεμένες κι οι δυο) μ’ έπαιρναν μαζί τους ‘’για ν’ ανάψουμε τα καντήλια’’ στον ‘’Αγιαντώνιο’’ και στην Αγία Παρασκευή κοντά στη ‘’Λάφστα’’. Η διαδρομή, το άναμμα των κανδηλιών και του λίγου θυμιάματος ήταν μια ολόκληρη ιεροτελεστία. Μια μυσταγωγία. Ένα άλλο σχολείο, παράλληλα με το σχολείο της φοίτησής μου, προσδίδοντας σ’ αυτό νόημα και προοπτική. Δεν ήταν και δεν λειτουργούσαν τα σχολεία αυτά, αντιθετικά ή υπονομευτικά αναμεταξύ τους. Ήταν και λειτουργούσαν παράλληλα, αλληλο-συμπληρωματικά και συνθετικά. Ήταν η παιδεία του Γένους.

Σαν και να ακούω ακόμα, ιδίως τις ήσυχες ώρες της ημέρας, μέσα από το παλιό ξωκλήσι την καλλίφωνη, μεταλλική, κελαρυστή φωνή του παπα-Στέφανου Κάντζιου (εφημερίου της Κοίμησης της Θεοτόκου Βελβεντού) να ψάλλει με στεντόρεια τη φωνή του, το δοξαστικό των Αίνων (που το αγαπούσε!) και τα ‘’Ειρηνικά’’ της Θείας Λειτουργίας. Στις οποίες ήμουν ο ψάλτης (μαθητής του Δημοτικού) απαντώντας σε ήχο πλάγιο του τετάρτου τα ‘’Κύριε ελέησον’’, όπως μου τα δίδασκε ο ψάλτης (και πρώτος μου δάσκαλος στη βυζαντινή μουσική) Γεώργιος Χωλόπουλος. 

Έτσι και σήμερα. 17 Ιαν. 2017. Ανεβαίνοντας πριν ακόμα χαράξει, ώρα 6:30 πρωινή, τον περιφερειακό για τη Θεία Λειτουργία στον Άγιο Διονύσιο, είδα παράξενα φωταγωγημένο τον περιφερειακό. Χιόνιζε ελαφρά. Οι νιφάδες στα κλαδιά των δέντρων είχαν γίνει μικρά κρύσταλλα. Χιλιάδες μικρά κρύσταλλα, χιλιάδες μικρά φωτάκια πλημμύριζαν φως γιορτινό (έτσι το είδα-ερμήνευσα) για τον Άγιο Αντώνιο. Ήταν ασύλληπτη η ομορφιά. Και η χάρη. Σαν να λειτουργούσαν οι Άγγελοι σ’ αυτό.

Κατεβαίνοντας μετά τη Θεία Λειτουργία από τον Άγιο Διονύσιο σταμάτησα. Άναψα ένα κερί. Έψαλα το Απολυτίκιο του Αγίου. Και διάβασα ένα τρισάγιο στο παρακείμενο κενοτάφιο, που κοσμείται με ωραία εικόνα (τοιχογραφία) της Ανάστασης του Κυρίου. Διότι εδώ (σ’ αυτό το ξωκλήσι) έχουν ταφεί οι παλαιοί παππούδες μας και οι γιαγιάδες μας. Ήταν το εξωκλήσι του Αγίου Αντωνίου το άλλο Κοιμητήριο στο Βελβεντό. 

Σε ταμπλό στο Νάρθηκα του Εξωκλησιού αναφέρεται η ιστορία του εξωκλησιού και τα ονόματα των ανακαινιστών. Έπραξαν θεάρεστα οι άνθρωποι. Ξεμπάζωσαν το πλημμυρισμένο εξωκλήσι, το ξαναέχτισαν με τα ίδια υλικά, το ανέδειξαν, έφεραν στο προσκήνιο την μακραίωνη λειτουργική του παράδοση, ζωντάνεψαν, ενίσχυσαν τις μνήμες. Εύγε σε όλους.  

Και καθώς εμείς ανεβοκατεβαίνουμε με τα οχήματά μας τον περιφερειακό δίπλα από το (παλιό) εξωκλήσι του Αγίου Αντωνίου Βελβεντού και κάνομε το σταυρό μας, ένα τροπάριο της γιορτής του μιλάει για ένα άλλο όχημα στο οποίο επιβιβάστηκε ο Άγιος:

‘’Ουρανοδρόμω επιβάς οχήματι θεσπέσιε, των αρετών κατέλαβες, την ακρόπολιν δι’ ασκήσεως, εκ της ερήμου πολεύων, της άνω Ιερουσαλήμ τα υπερκόσμια, και των εκ πόνων αγώνων, αξίως τα γέρα κομισάμενος, ταις ουρανίαις συναγάλλη, ταξιαρχίαις παμμακάριστε, των αιωνίων αγαθών κληρονόμος, και της Βασιλείας οικήτωρ γενόμενος. Αλλά πρέσβευε Θεοφόρε Αντώνιε, τω Σωτήρι των όλων, ειρηνεύσαι τον κόσμον, και σώσαι τας ψυχάς ημών’’ (Δοξαστικό των Αίνων, Ήχος πλ. δ’.).

Να έχομε την ευχή του.

π. Κωνσταντίνος Ι. Κώστας

παπαδάσκαλος

18-1-2017