Tου Πάσχου Mανδραβέλη
Ενα
από τα λεκτικά σχήματα που είναι της μόδας αυτόν τον καιρό είναι της
«συνταγής» και του «μάγειρα». Χρησιμοποιείται ευρέως για τα προγράμματα
σταθεροποίησης της οικονομίας και οι διαμάχες περιορίζονται σε επίπεδο
τηλεοπτικής εκπομπής τύπου «Σεφ στον αέρα». Κάποιοι λένε ότι για την
κατάσταση της οικονομίας «φταίει η συνταγή του Μνημονίου», άλλοι ότι
«φταίνε αυτοί που την εφάρμοσαν» και κάποιοι παίρνουν τον μεσαίο δρόμο.
Αποφαίνονται ότι «φταίει η συνταγή, φταίει και ο μάγειρας».
Αυτού του τύπου τα λεκτικά σχήματα έχουν στόχο να απλοποιήσουν σύνθετες καταστάσεις, όπως είναι η οικονομία. Μόνο που δεν ακολουθούν τη συμβουλή του Αλβέρτου Αϊνστάιν που έλεγε «να κάνεις τα πράγματα όσο πιο απλά γίνεται, αλλά όχι πιο απλά». Και αυτό διότι δεν εξειδικεύουν σε τι ακριβώς φταίει η συνταγή και πού έκανε λάθος ο μάγειρας. Η ειδίκευση είναι διπλά χρήσιμη· αφενός θα ξέραμε για ποιο πράγμα μιλούν, αφετέρου θα προέκυπταν οι αναγκαίες λύσεις, δηλαδή θα γνωρίζαμε τι πρέπει να αλλάξουμε στη συνταγή και ποιον μάγειρα να επιλέξουμε. Η εμμονή στο σχήμα «του μάγειρα με τη συνταγή», χωρίς περαιτέρω εξειδίκευση, είναι απλός λαϊκισμός. Κάτι σαν το «ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός» και τρέχα γύρευε να βρεις ποιος είναι.
Υπάρχει όμως και ένα άλλο βασικό πρόβλημα στο σχήμα. Για να κάνει κάποιος ένα καλό ροστ-μπιφ δεν αρκεί να είναι καλός μάγειρας ούτε να εκτελέσει πιστά μια τέλεια συνταγή. Πρέπει να έχει και μοσχαράκι. Οταν δεν έχει τα λεφτά να το αγοράσει και η πιστωτική του κάρτα έχει ακυρωθεί, μαγειρεύει κάτι άλλο.
Δυστυχώς, δεν υπάρχουν ούτε μαγικές συνταγές ούτε ιδανικοί μάγειρες για να κάνουν ροστ-μπιφ χωρίς μοσχαράκι. Αντιθέτως υπάρχει ο μακρύς δρόμος της επιμονής. Το ελληνικό σύστημα που τροφοδοτείτο από τα δανεικά για να δημιουργεί πλαστή ευημερία τελεύτησε. Το σχήμα «δανείζομαι φθηνά και σκορπώ εύκολα» -είτε διά της μικρής και μεγάλης διαφθοράς είτε διά της ενίσχυσης αντιπαραγωγικών τομέων- δεν μπορεί να προχωρήσει, διότι στέρεψε η κάνουλα των αγορών. Αυτό που χρειάζεται η χώρα είναι καθολική αναδιάταξη. Αλλαγή του παραγωγικού προτύπου: από τη διακίνηση αέρα μεταξύ μας, στην εξωστρέφεια της οικονομίας. Για να εισάγουμε το μοσχαράκι του παραπάνω σχήματος (ένα δισ. ευρώ για εισαγωγές κρέατος ξόδεψε η Ελλάδα πέρυσι) πρέπει κάτι να εξάγουμε. Δεν αρκούν οι υπηρεσίες που πωλούνται εγχωρίως για να έχουμε ανάπτυξη. Τα «λεφτά στην αγορά» είναι αναγκαία, αλλά πρέπει να προέρχονται από την παραγωγή και όχι από δανεικά. Δημιουργώντας διαρκώς ελλείμματα δεν υποθηκεύουμε μόνο το μέλλον των παιδιών μας, αναπαράγουμε τον παρασιτισμό της ελληνικής οικονομίας.
Η κρίση κάνει τη μισή δουλειά. Σκάει όλες τις φούσκες που δημιουργήθηκαν όλα τα περασμένα χρόνια· δυστυχώς με σημαντικό κοινωνικό κόστος. Το πρόβλημα είναι ότι δεν επιτρέπεται στους πολίτες να ολοκληρώσουν την αναδιάταξη του παραγωγικού μοντέλου. Για μικροπολιτικούς λόγους και ψηφοθηρίες η οικονομία δεν απελευθερώθηκε. Οι άνεργοι πληθαίνουν, τα εισοδήματα μειώνονται και έτσι θα συνεχίσουμε μέχρι να καταργηθούν οι πολλές επιβαρύνσεις στην επιχειρηματικότητα και όλοι οι άχρηστοι διοικητικοί περιορισμοί που δεν αφήνουν χώρο ώστε να επιχειρήσει όποιος θέλει, όπου θέλει. Αν οι πολιτικοί δεν αφήσουν τον κόσμο να ρισκάρει και να δουλέψει, καμιά συνταγή και κανένας μάγειρας δεν μας σώζει.
Αυτού του τύπου τα λεκτικά σχήματα έχουν στόχο να απλοποιήσουν σύνθετες καταστάσεις, όπως είναι η οικονομία. Μόνο που δεν ακολουθούν τη συμβουλή του Αλβέρτου Αϊνστάιν που έλεγε «να κάνεις τα πράγματα όσο πιο απλά γίνεται, αλλά όχι πιο απλά». Και αυτό διότι δεν εξειδικεύουν σε τι ακριβώς φταίει η συνταγή και πού έκανε λάθος ο μάγειρας. Η ειδίκευση είναι διπλά χρήσιμη· αφενός θα ξέραμε για ποιο πράγμα μιλούν, αφετέρου θα προέκυπταν οι αναγκαίες λύσεις, δηλαδή θα γνωρίζαμε τι πρέπει να αλλάξουμε στη συνταγή και ποιον μάγειρα να επιλέξουμε. Η εμμονή στο σχήμα «του μάγειρα με τη συνταγή», χωρίς περαιτέρω εξειδίκευση, είναι απλός λαϊκισμός. Κάτι σαν το «ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός» και τρέχα γύρευε να βρεις ποιος είναι.
Υπάρχει όμως και ένα άλλο βασικό πρόβλημα στο σχήμα. Για να κάνει κάποιος ένα καλό ροστ-μπιφ δεν αρκεί να είναι καλός μάγειρας ούτε να εκτελέσει πιστά μια τέλεια συνταγή. Πρέπει να έχει και μοσχαράκι. Οταν δεν έχει τα λεφτά να το αγοράσει και η πιστωτική του κάρτα έχει ακυρωθεί, μαγειρεύει κάτι άλλο.
Δυστυχώς, δεν υπάρχουν ούτε μαγικές συνταγές ούτε ιδανικοί μάγειρες για να κάνουν ροστ-μπιφ χωρίς μοσχαράκι. Αντιθέτως υπάρχει ο μακρύς δρόμος της επιμονής. Το ελληνικό σύστημα που τροφοδοτείτο από τα δανεικά για να δημιουργεί πλαστή ευημερία τελεύτησε. Το σχήμα «δανείζομαι φθηνά και σκορπώ εύκολα» -είτε διά της μικρής και μεγάλης διαφθοράς είτε διά της ενίσχυσης αντιπαραγωγικών τομέων- δεν μπορεί να προχωρήσει, διότι στέρεψε η κάνουλα των αγορών. Αυτό που χρειάζεται η χώρα είναι καθολική αναδιάταξη. Αλλαγή του παραγωγικού προτύπου: από τη διακίνηση αέρα μεταξύ μας, στην εξωστρέφεια της οικονομίας. Για να εισάγουμε το μοσχαράκι του παραπάνω σχήματος (ένα δισ. ευρώ για εισαγωγές κρέατος ξόδεψε η Ελλάδα πέρυσι) πρέπει κάτι να εξάγουμε. Δεν αρκούν οι υπηρεσίες που πωλούνται εγχωρίως για να έχουμε ανάπτυξη. Τα «λεφτά στην αγορά» είναι αναγκαία, αλλά πρέπει να προέρχονται από την παραγωγή και όχι από δανεικά. Δημιουργώντας διαρκώς ελλείμματα δεν υποθηκεύουμε μόνο το μέλλον των παιδιών μας, αναπαράγουμε τον παρασιτισμό της ελληνικής οικονομίας.
Η κρίση κάνει τη μισή δουλειά. Σκάει όλες τις φούσκες που δημιουργήθηκαν όλα τα περασμένα χρόνια· δυστυχώς με σημαντικό κοινωνικό κόστος. Το πρόβλημα είναι ότι δεν επιτρέπεται στους πολίτες να ολοκληρώσουν την αναδιάταξη του παραγωγικού μοντέλου. Για μικροπολιτικούς λόγους και ψηφοθηρίες η οικονομία δεν απελευθερώθηκε. Οι άνεργοι πληθαίνουν, τα εισοδήματα μειώνονται και έτσι θα συνεχίσουμε μέχρι να καταργηθούν οι πολλές επιβαρύνσεις στην επιχειρηματικότητα και όλοι οι άχρηστοι διοικητικοί περιορισμοί που δεν αφήνουν χώρο ώστε να επιχειρήσει όποιος θέλει, όπου θέλει. Αν οι πολιτικοί δεν αφήσουν τον κόσμο να ρισκάρει και να δουλέψει, καμιά συνταγή και κανένας μάγειρας δεν μας σώζει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου