Ομιλία Γ. Βλατή στην ολομέλεια για την τροποποίηση του Ν. για το πόθεν έσχες

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η μεγάλη οικονομική κρίση που περνάει η χώρα μας έφερε στην επιφάνεια, με τον πιο εκκωφαντικό τρόπο μάλιστα, την κρίση θεσμών που επίσης περνάει εδώ και χρόνια η χώρα μας, την κρίση του πολιτικού συστήματος. Για το νομοσχέδιο, που σήμερα συζητούμε, ένα είναι το σχόλιο που ακούγεται μεταξύ των πολιτών: «καιρός ήταν».

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν υπάρχει τίποτα πιο εξοργιστικό από δημόσιους λειτουργούς, οι οποίοι εκμεταλλεύονται τη θέση τους και διαπράττουν αδικήματα οικονομικού χαρακτήρα. Επανειλημμένως οι πολίτες έχουν καταγγείλει δημόσια το Γολγοθά που καλούνται να ανέβουν, προκειμένου να φέρουν σε πέρας σειρά πράξεων στο Δημόσιο.

Το θέμα βέβαια δεν είναι απλώς να ψηφίζουμε αυστηρούς νόμους και να επιβάλλουμε σκληρές ποινές στα χαρτιά, αλλά να φροντίσουμε για την εφαρμογή των νόμων. Ήδη ισχύουν ποινές για όσους διαπράττουν εγκλήματα σχετικά με την Υπηρεσία. Ωστόσο, πόσους δημόσιους λειτουργούς έχουμε δει να καταδικάζονται όταν τους καταλογίζεται παράνομος προσπορισμός περιουσιακού οφέλους εξαιτίας της εκμετάλλευσης της θέσης ισχύος που κατέχουν; Πόσους υπαλλήλους δημοσίων Υπηρεσιών, δικαστές ή και πολίτες γνωρίζουμε, που να έχουν καταδικαστεί σε φυλάκιση ή που τους έχει επιβληθεί χρηματική ποινή ή που τους έχουν στερήσει τα πολιτικά τους δικαιώματα, επειδή είχαν οικονομικά οφέλη από την άσκηση του λειτουργήματός τους, σε εισαγωγικά, ή επειδή δωροδόκησαν δημόσιο υπάλληλο αντιστοίχως;

Το παρόν νομοσχέδιο καθιστά -και σωστά- τις ισχύουσες ποινές ακόμη πιο αυστηρές. Κάποιες μάλιστα απ’ αυτές είναι τόσο σκληρές που, αν δεν τις βλέπαμε, δεν θα τις πιστεύαμε. Παραδείγματος χάρη, το άρθρο 6, που αφορά τη συμμετοχή σε εξωχώριες εταιρίες, προβλέπει ότι στα μέλη της Κυβέρνησης, στους Υφυπουργούς, στους Αρχηγούς των πολιτικών κομμάτων, που εκπροσωπούνται στο εθνικό ή Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δηλαδή στους Βουλευτές και Ευρωβουλευτές, στο Γενικό Γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου, στους Γενικούς και Ειδικούς Γραμματείς Υπουργείων, στους Γενικούς Γραμματείς Περιφερειών απαγορεύεται να συμμετέχουν οι ίδιοι, είτε με παρένθετα πρόσωπα στο κεφάλαιο ή στη διοίκηση των εξωχώριων εταιριών...Θεωρώ σκόπιμο να μην σχολιάσω περαιτέρω το περιεχόμενο του συγκεκριμένου άρθρου. Θα ήθελα να σημειώσω μόνο το εξής. Μετά την ψήφιση του παρόντος νομοσχεδίου η συμμετοχή πολιτικών και υψηλά ιστάμενων δημόσιων λειτουργών σε off shore εταιρίες δεν θα είναι νόμιμη, ασχέτως αν για κάποιους παραμένει ηθική. Πρόκειται αναμφισβήτητα για διαφορετική νομική και πολιτική κουλτούρα.

Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι πολλοί νόμοι δυστυχώς μένουν μόνο στα χαρτιά, το συγκεκριμένο νομοσχέδιο δεν αρκείται απλώς στην αυστηροποίηση των ποινών, αλλά προβλέπει και κίνητρα για όσους παρέχουν στοιχεία για την εμπλοκή υπαλλήλου ή λειτουργού σε πράξη διαφθοράς… Με δυο λόγια, λοιπόν, με το σημερινό νομοσχέδιο ο αρμόδιος Υπουργός επιστρατεύει, στην προσπάθειά του για τη θωράκιση της διαφάνειας στο δημόσιο τομέα, όχι μόνο την αύξηση των ποινών και προστίμων που ισχύουν σήμερα, αλλά και τη δήμευση των περιουσιακών στοιχείων που αποκρύπτονται, τη στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων και την έκπτωση από το αξίωμά τους όσων μετέχουν σε off shore εταιρίες.

…Εν αναμονή, λοιπόν, και της τροποποίησης των διατάξεων περί ευθύνης Υπουργών, θεωρώ ότι το νομοσχέδιο που σήμερα συζητούμε μπορεί να αποτελέσει βασικό εργαλείο της πολιτείας στην καταπολέμηση των πρακτικών διαφθοράς, που ταλανίζουν την κοινωνία μας. Και επειδή το Σύνταγμα προστατεύει τους Βουλευτές και Υπουργούς -περισσότερο από όσο θα έπρεπε και από ό,τι τους αξίζει πολλές φορές όπως αποδεικνύεται και στην πράξη - και επειδή η συνταγματική αναθεώρηση αργεί ακόμη, μήπως θα ήταν σκόπιμο για την ορθή και ουσιαστική εφαρμογή του άρθρου 10, το Σώμα να προχωρά πάντα στην άρση της ασυλίας προκειμένου να κρίνει η δικαιοσύνη, αν έχει διαπραχθεί κάποιο από τα αδικήματα; Άλλωστε όλοι μας έχουμε εμπιστοσύνη στο αδιάβλητο και στην ορθή κρίση της ελληνικής δικαιοσύνης. Είναι ηθικό χρέος, κύριοι συνάδελφοι, και για την περίοδο που διανύουμε -νομίζω ότι είναι σκόπιμο- να μην κρύβεται κανείς πίσω από το νόμο περί ευθύνης Υπουργών και τη βουλευτική ασυλία.

Σε ό,τι δε αφορά την τροποποίηση του 3213/2003 για το «πόθεν έσχες» Βουλευτών και δημοσίων λειτουργών μεταξύ άλλων, θέλω να πιστεύω πως άρθρα όπως το 11, σχετικά με τη δήμευση και απαγόρευση εκποίησης περιουσιακών στοιχείων, θα λειτουργήσει τουλάχιστον αποτρεπτικά. Σε συνδυασμό δε με τις αυστηρότερες διατάξεις αναφορικά με τους ελεγκτικούς μηχανισμούς, κρίνω ότι βρισκόμαστε στο σωστό δρόμο για την τιμωρία όσων λυμαίνονται το δημόσιο τομέα και την προστασία του πολίτη από όσους καταχρώνται την εξουσία που τους έχει δοθεί, εις βάρος του κράτους και της κοινωνίας.

Κύριοι συνάδελφοι, η σημερινή ηγεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης έχει στην πράξη αποδείξει ότι στοχεύει στην πάταξη της διαφθοράς. Έχει φέρει στη Βουλή μέχρι σήμερα σειρά νομοσχεδίων που επιβάλλουν αυστηρότερο νομοθετικό πλαίσιο που ίσως δεν είχαμε ποτέ ως τώρα. Η Κυβέρνηση δεν νομοθετεί με βάση την τρέχουσα συγκυρία. Θεσπίζει τους απαραίτητους κανόνες για την πάγια αντιμετώπιση της διαφθοράς και τη θωράκιση της διαφάνειας στο παρόν αλλά και στο μέλλον. Από την πλευρά μας οφείλουμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε και ό,τι πρέπει, προκειμένου να συμβάλουμε στην επιτυχία του εγχειρήματος. Γιατί εάν συνεχίσουμε να βάζουμε πάντα μπροστά το Σύνταγμα, την ασυλία και την ευθυνο-ανευθυνότητα των Υπουργών, ένα είναι σίγουρο. Σύντομα δεν θα υπάρχει μέρος να κρυφτούμε.