Η χώρα αντιμετώπισε, όπως τονίσατε, τα
δίδυμα ελλείμματα. Αυτά όμως αποτελούν συμπτώματα ενός βαθύτερου προβλήματος
της χώρας κι αυτό είναι το ξεπερασμένο παραγωγικό πρότυπο.
Τονίσατε ότι η οριστική και βιώσιμη έξοδος
από την κρίση προϋποθέτει τον μετασχηματισμό της οικονομίας προς όφελος του
τομέα των διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών. Πρώτον, θεωρείτε ότι έχει
υπάρξει ικανοποιητική πρόοδος ως προς τη διαδικασία μετασχηματισμού της
οικονομίας τα τελευταία χρόνια;
Δεύτερον, η ανεργία είναι σε ιστορικά
υψηλά επίπεδα. Η εμπειρία άλλων χωρών δείχνει, ότι ακόμη και να περάσουμε σε
θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, η ανεργία θα συνεχίσει να αυξάνεται για κάποιο
διάστημα. Συμφωνείτε με αυτή την άποψη;
Τρίτον, αν η χώρα επαναλάβει την ιστορική
της εμπειρία, δηλαδή να δημιουργεί 50.000 θέσεις εργασίας ετησίως με θετικούς
ρυθμούς ανάπτυξης, το πρόβλημα της ανεργίας θα λυθεί περίπου σε 15-20 χρόνια.
Υπάρχει τρόπος η οικονομία να δημιουργήσει τα επόμενα χρόνια πάνω από 150.000
θέσεις εργασίας, ώστε σε βάθος τετραετίας να μειωθεί η ανεργία, τουλάχιστον,
κατά το ήμισυ;
Τέταρτον, όλοι οι δείκτες δείχνουν ότι
πλέον το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας είναι πρόβλημα ζήτησης και όχι
προσφοράς. Άρα, οι μεταρρυθμίσεις δεν πρόκειται να δώσουν λύσεις, βραχυπρόθεσμα
τουλάχιστον, στο πρόβλημα του περάσματος
σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Η ενιαία νομισματική πολιτική δεν μπορεί να
κινητοποιήσει τις επενδύσεις. Οι βιομηχανίες αυτή τη στιγμή χρησιμοποιούν το
60% της δυναμικότητάς τους και δεν προτίθενται να κάνουν επενδύσεις, καθώς δεν
υπάρχει ζήτηση. Επιπρόσθετα, τα πραγματικά επιτόκια είναι της τάξης του 8-9%
όταν στις άλλες χώρες της Ευρώπης είναι μεταξύ 2-4%.
Την ίδια στιγμή, η δημοσιονομική πολιτική
θα παραμένει περιοριστική, καθώς για ένα εύλογο χρονικό διάστημα, η χώρα μας θα
πρέπει να διασφαλίσει το στόχο που έχει τεθεί για το πρωτογενές δημοσιονομικό
πλεόνασμα.
Πώς θα περάσουμε σε θετικούς ρυθμούς
ανάπτυξης όταν η κατανάλωση, οι δημόσιες δαπάνες και οι επενδύσεις, δεν θα
αυξάνονται, έτσι ώστε να στηρίξουν την αναπτυξιακή πολιτική;
Διότι, όσο και αν μειωθούν οι
εισαγωγές - που η μείωσή τους συνετέλεσε
στο να γίνει πιο ρηχή η ύφεση - στο βαθμό που δεν υποκαθίστανται από εγχώρια
παραγωγή, δεν αρκεί η μείωση από μόνη της για να οδηγήσει σε ανοδική πορεία την
οικονομία. Όσο για τις εξαγωγές, αυτές ήδη εμφανίζουν σημάδια κόπωσης.
Μπορείτε να μας πείτε μήπως τελικά θα
πρέπει να ανοίξουμε μια συζήτηση, για το πώς θα επαναφέρουμε, κατά ένα βιώσιμο
τρόπο, την οικονομία σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, χρησιμοποιώντας μη
συμβατικά εργαλεία πολιτικής;
Και θα κάνω χρήση ενός παραδείγματος, που
δεν μπορεί να αφορά την Ευρωζώνη, αλλά προέρχεται από άλλες χώρες. Θα πρέπει
όμως να δούμε, μήπως μέρος αυτής της λύσης που δόθηκε σε άλλες χώρες, μπορεί να
αφορά σε χώρες της Ευρωζώνης που βρίσκονται σε βαθιά ύφεση, λόγω αυτής της
προσπάθειας προσαρμογής.
Είδαμε τι έγινε στις ΗΠΑ και στην Αγγλία,
που έχουν δικιά τους νομισματική πολιτική. Μειώσανε τα επιτόκια, χαλαρώσανε την
νομισματική τους πολιτική, βοηθήσανε την οικονομία να ανασυνταχθεί. Στην
Ευρώπη, αυτό δεν μπορεί να γίνει. Δεν συνδέεται η ελληνική κεφαλαιαγορά με την
κεφαλαιαγορά των υπολοίπων χωρών της Ευρωζώνης. Τα χαμηλά επιτόκια της ΕΚΤ δεν έχουν καμία επίπτωση εδώ. Μήπως θα πρέπει
να διεκδικήσουμε το ενδεχόμενο, ειδικά για τις χώρες που βρίσκονται σε ύφεση,
να δίδεται ρευστότητα μέσω του ευρωσυστήματος στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα με
πολύ χαμηλά επιτόκια, προκειμένου αυτό να περάσει στην ελληνική οικονομία και
να βοηθήσει στην ανασύνταξη;
Πέμπτον, εξακολουθεί να υπάρχει το
πρόβλημα του διαρθρωτικού ελλείμματος ρευστότητας της οικονομίας. Είναι
δυνατόν, να ζητάει το ευρωσύστημα από τις ελληνικές τράπεζες να μειώσουν
περαιτέρω την εξάρτηση τους από το ευρωσύστημα; Αυτή τη στιγμή, οι ελληνικές
τράπεζες έχουν πάρει περίπου 70 δις από το ευρωσύστημα. Αν συνεχίσουμε να
μειώνουμε την εξάρτησή τους και διώξουμε άλλα 40 δις, πως θα μπορέσουμε να
περάσουμε σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, όταν η χώρα θα διώχνει συνεχώς
κεφάλαια προς το εξωτερικό;
Έκτον, περιγράφετε στην έκθεση τις θέσεις
για μια ανάπτυξη χωρίς πιστώσεις, αυτό που είναι γνωστό στη διεθνή βιβλιογραφία
ως «credit less recovery». Θεωρώ, ότι η
θεωρία αυτή θυμίζει το μύθο του Φοίνικα που αναγεννιέται από την τέφρα του.
Πιστεύετε ότι αυτή η προσέγγιση, μπορεί να είναι, κατά οποιονδήποτε τρόπο,
χρήσιμη στην περίπτωση της Ελλάδας;
Σας ευχαριστώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου