Οι λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις

του Θόδωρου Πάγκαλου

Είχαμε την ευκαιρία να εξηγήσουμε γιατί σε ένα πολυκομματικό σύστημα, όπου κανείς δεν εξασφαλίζει μόνος του την απαιτούμενη κυβερνητική πλειοψηφία για να σχηματίσει μονοκομματική αυτοδύναμη κυβέρνηση, το πρόβλημα των συμμαχιών είναι κυρίαρχο. Αυτό εξάλλου λένε η κοινή λογική, η ιστορία, η διεθνής πείρα, και οι κλασικοί του Μαρξισμού και των άλλων ιδεολογικών ρευμάτων.

Το πολυκομματικό σύστημα είναι παρόν και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι επιμένει. Αν είχαμε αύριο εκλογές όλα δείχνουν ότι τα αποτελέσματα θα ήταν λίγο-πολύ ταυτόσημα με εκείνα των εκλογών της προηγούμενης εκλογικής αναμέτρησης. Από τα αποτελέσματα αυτά προέκυψε και επιβλήθηκε μια μόνο δυνατή πλειοψηφία: η ευρωπαϊκή συσπείρωση συντηρητικών σοσιαλδημοκρατικών και νεο-αριστερών δυνάμεων. Πρέπει κανείς να διαθέτει την ακατάσχετη ιδεολογική θρασύτητα και την πολιτική πώρωση ενός Τσίπρα για να μπορεί να φανταστεί και να προετοιμάζει στην πράξη κυβερνητική λύση που θα προέκυπτε από τη συμπόρευση σε υποτιθέμενο «αντιμνημονιακό» πλαίσιο δυνάμεων του αναρχικού, μετακομμουνιστικού, κοινωνικά περιθωριακού χώρου του ΣΥΡΙΖΑ, εθνικο-λαϊκιστών του Καμμένου και γιατί όχι νεοναζιστών της Χρυσής Αυγής.

Αλλά ας φύγουμε από το πλαίσιο αυτό της πνευματικής αποβλάκωσης το οποίο φαίνεται ότι έχει εγκλωβίσει το ένα τέταρτο περίπου του εκλογικού σώματος. Ας δούμε τι γίνεται στη δικιά μας γειτονιά. Ως τώρα το κάθε ένα από τα κυρίαρχα κόμματα του δικομματικού συστήματος προσπαθούσε να συσπειρώσει τις «λοιπές δυνάμεις» που στη φάση της προσέγγισης τουλάχιστον είχαν δικαίωμα σε κολακευτικές προσφωνήσεις και ανάλογα με την περίπτωση αποκαλούνταν «φιλελεύθερες», «λοιπές δημοκρατικές», «προοδευτικές» και δεν συμμαζεύεται. Επειδή λόγω των συνθηκών και κυρίως λόγω της μεγάλης ανεργίας και της οριζόντιας μείωσης πραγματικών μισθών και εισοδημάτων ο χώρος της πολιτικής λογικής έχει στενέψει, δεν υπάρχει η δυνατότητα εναλλαγής δύο κυρίαρχων κομμάτων που το καθένα θα συγκροτούσε το δικό του στρατόπεδο με δορυφόρους μικρότερους σχηματισμούς.

Η παράταξη είναι μία: η ευρωπαϊκή δημοκρατική παράταξη που οφείλει να συνεχίσει την προσπάθεια για τον εκσυγχρονισμό της χώρας, τη μείωση του δημόσιου τομέα, το τέλος των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και τη κατάργηση των αιτιών τους και τον χειρισμό του δημόσιου χρέους κατά τρόπο που θα επιτρέψει την ομαλή μας ενσωμάτωση στην παγκόσμια χρηματοδοτική αγορά. Μόνο τότε θα υπάρξει ανάπτυξη και αύξηση της απασχόλησης.

Τα κόμματα βέβαια εκτός από μια ρεαλιστική κυβερνητική προοπτική εκφράζουν και άλλα πράγματα, αντιθέσεις με ιστορικό βάθος, ταξικές ανισότητες, ακόμη και πολιτιστικού χαρακτήρα διαφοροποιήσεις. Για αυτούς τους λόγους δεν είναι δυνατό ούτε σκόπιμο να πάψουν να υπάρχουν σε εθνικό επίπεδο. Για αυτούς τους λόγους είναι εξαιρετικά δυσχερής η συμφωνία και σύμπτωση απόψεων στην κορφή, ακόμη και αν υπάρχουν τα δεδομένα για μια τέτοια συμφωνία. Ισως γιατί στο επίπεδο της ηγεσίας επηρεάζουν καθοριστικά και άλλοι παράγοντες (προσωπικές φιλοδοξίες, γιατί όχι και ματαιοδοξίες, συμφέροντα, ανειλημμένες δεσμεύσεις).

Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο στο επίπεδο της Ευρωβουλής και σε εκείνο των τοπικών εκλογών.

Μια τέτοια συζήτηση δεν είναι πρόωρη. Αν όλα συμβούν όπως προβλέπεται και όπως είναι σωστό να συμβούν, οι εκλογές αυτές θα γίνουν ταυτόχρονα τον Μάιο του 2014, δηλαδή σε έναν ακριβώς χρόνο από σήμερα ή σε 10 μήνες, αν υπολογίσει κανείς τις θερινές διακοπές που δεν προφέρονται για εντατικές αναζητήσεις.

Για το ευρωψηφοδέλτιο η κατανομή των δυνάμεων είναι δυσχερέστερη. Το ψηφοδέλτιο συγκροτείται από προσωπικότητες οι οποίες έχουν μια ιδιάζουσα αντίληψη για τον ρόλο τους. Με δυσκολία θα υποταχτούν σε μια ιεράρχηση που δεν εκφράζει απλώς ισορροπίες μέσα στον δικό τους χώρο αλλά λαμβάνει υπόψη της και έναν γενικότερο χώρο ομοειδών απόψεων.

Στην τοπική όμως αυτοδιοίκηση στο ένα τρίτο των υπαρχόντων οργανισμών αυτοδιοίκησης πρώτης ή δεύτερης βαθμίδας το εκλογικό σώμα είχε δείξει ήδη με τρόπο ιδιαίτερα έντονο τον δρόμο της παράκαμψης του κομματικού πατριωτισμού και των εντολών της κομματικής ηγεσίας. Οι μισοί από αυτούς τους δημάρχους που αναφέραμε, οι οποίοι ζήτησαν τις ψήφους των συμπολιτών μας ως διακομματικοί ή υπερκομματικοί υποψήφιοι - μιλάμε για πραγματικές καταστάσεις και όχι για προπαγανδιστικούς ισχυρισμούς - έχουν εκλεγεί ως αντάρτες. Εχοντας δηλαδή κατισχύσει επί άλλου ψηφοδελτίου που έχει την επίσημη στήριξη του κόμματος. Αυτό ιδιαίτερα ίσχυσε για τον χώρο του ΠαΣοΚ.

Η μεταρρύθμιση που προτείνουμε έχει επιβληθεί από την αυθόρμητη πρωτοβουλία των πολιτών.

Τι προτείνουμε λοιπόν;

Να αρχίσει αμέσως η ηγεσία του ΠαΣοΚ διαπραγματεύσεις για τη συγκρότηση κοινού ψηφοδελτίου στις ευρωεκλογές των ευρωπαϊκών δημοκρατικών δυνάμεων που θα υποστηρίξει με επάρκεια και συνέπεια και τη θέση τις Ελλάδας μέσα στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Αυτή η προσπάθεια πρέπει να περιλαμβάνει και τη Νέα Δημοκρατία, όχι απλώς ως ισότιμο αλλά ως καθοριστικό παράγοντα.

Σε τοπικό επίπεδο αν εξαιρέσει κανείς την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, όπου ίσως μια υποψηφιότητα κορυφής να είναι απαραίτητη, σε όλες τις άλλες περιπτώσεις να αφεθούν ελεύθερες οι τοπικές δυνάμεις των κομμάτων να συγκροτήσουν ψηφοδέλτια συσπείρωσης των δημοκρατικών δυνάμεων που θέλουν να αγωνιστούν για την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας.

Βρισκόμαστε στο πλαίσιο προπαρασκευής εμφύλιου πολέμου. Η κοινή λογική δημοκρατική νομιμότητα και το κύρος του κράτους έχουν υπονομευτεί σε έσχατο βαθμό. Η ανατροπή των κοινωνικών και πολιτικών συστημάτων δεν αρχίζει με πράξεις, αρχίζει με ιδέες όσο παράλογες, χυδαίες και αν είναι αυτές. Κοινωνικές ομάδες, δίκτυα ανθρωπίνων σχέσεων και συστήματα αξιών που ως τώρα διαμόρφωναν την κοινωνία μας έχουν συρθεί στον βούρκο του παραλογισμού.

Ας συνέλθουμε προτού είναι αργά και ας κερδίσουμε την κορυφή και τις βάσεις του συστήματος αντιπροσώπευσης: την παρουσία μας στις ευρωπαϊκές αποφάσεις και τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης.

Ο κ. Θεόδωρος Πάγκαλος είναι πρώην υπουργός. 

Πηγη ΤΟ ΒΗΜΑ