Τα άλλα λεφτά στην αγορά

Του Πάσχου Μανδραβέλη

Ε​​να από τα παλλαϊκά αιτήματα (από Δεξιά και Αριστερά) στα χρόνια της κρίσης είναι «να πέσουν λεφτά στην αγορά». Από το κράτος, εννοείται. Το διαβάζουμε στις ανακοινώσεις των κομμάτων, το ακούμε στα κανάλια, το κηρύσσουν από άμβωνος καθηγητές ΑΕΙ και από παραθύρων οι σταρ της τηλοψίας. Η αλήθεια είναι ότι όταν πέφτουν λεφτά στην αγορά η οικονομία κινείται· ο κύκλος εργασιών του εμπορίου μεγαλώνει, τα μαγαζιά προσλαμβάνουν περισσότερους, αυτοί ξοδεύουν πιο πολλά κ.λπ. Μόνο που ο μισός κεϊνσιανισμός, που δοξολογούν μετ’ επιτάσεως κάποιοι ως το μοναδικό φάρμακο στην κρίση, αποσιωπά το πρώτο κινούν. Ο καλός Θεούλης, που στην Ελλάδα τον βαφτίσαμε κράτος, πρέπει να έχει λεφτά να ρίξει στην αγορά. Και δεν αρκεί μόνο αυτό.

Οπως απέδειξε τη μοιραία διετία 2008-2009, που η κυβέρνηση Καραμανλή έριξε πολλά δανεικά λεφτά στην αγορά (μα πάρα πολλά: 24 δισ. έφτασε το πρωτογενές έλλειμμα το 2009) η ελληνική οικονομία μπήκε σε σπειροειδή ύφεση.

Φέτος, όμως, θα πέσουν λεφτά στην αγορά: «574 εκατομμύρια δολάρια είναι η άμεση οικονομική συμβολή της κρουαζιέρας στην ελληνική οικονομία, ποσό που αποτελεί το έβδομο υψηλότερο μέγεθος στην Ευρώπη» («Καθημερινή» 24.6.2014). Η δημιουργία αυτού του νέου πλούτου κατ’ αρχάς απαξιώνει το παλιό επιχείρημα όλων των εχθρών της άρσης του καμποτάζ, οι οποίοι ισχυρίζονταν ότι οι επισκέπτες των κρουαζιερόπλοιων απλώς αφήνουν τη σκόνη τους στα λιμάνια που επισκέπτονται.
Η αλήθεια, βέβαια, είναι ότι τα μπουλούκια των επισκεπτών που παίρνουν τα λεωφορεία από τα λιμάνια και ξαμολιούνται στους τουριστικούς προορισμούς δεν αφήνουν πολλά, ή έστω αφήνουν πολύ λιγότερα απ’ όσα θα ήθελαν ή μπορούσαν. Κι αυτό διότι δεν προσεγγίζουν π.χ. την Αθήνα μόνο τις ώρες λειτουργίας των καταστημάτων. Πολλές φορές περιδιαβάζουν σε μια έρημη πόλη και απλώς κοιτούν τις βιτρίνες των καταστημάτων. Το αστείο δε είναι ότι οι εχθροί της απελευθέρωσης των θαλασσίων μεταφορών, που είχαν ως επιχείρημα ότι οι τουρίστες των κρουαζιερόπλοιων δεν αφήνουν δεκάρα τσακιστή στον τόπο, είναι οι ίδιοι που πρωτοστατούν ώστε να μην μπορεί κανείς να αφήνει κάτι στην αγορά. Οπως πρωτοστατούσαν στα μπλόκα για να μη δένουν τα κρουαζιερόπλοια, έτσι πρωτοστατούν (δυναμικώς) να μην ανοίγουν τα μαγαζιά.
Να σημειώσουμε εδώ ότι όταν τον Ιούλιο του 2010 έγινε το πρώτο βήμα για την άρση του καμποτάζ, η κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ αντέδρασε λέγοντας ότι εφόσον ψηφιστεί το νομοσχέδιο (μερικής έστω) απελευθέρωσης, αυτό θα «οδηγήσει στην αύξηση της ανεργίας μεγάλου αριθμού Ελλήνων ναυτικών για να εξυπηρετηθούν οι απαιτήσεις των εφοπλιστικών και άλλων επιχειρηματικών συμφερόντων χωρίς κανένα τεκμηριωμένο όφελος για την εθνική οικονομία» (22.6.2010). Το ΚΚΕ, που έστελνε στα λιμάνια τους μπράβους του ΠΑΜΕ για να εμποδίζουν τους τουρίστες να αποβιβαστούν, ανακοίνωνε ότι «η άρση του καμποτάζ στα κρουαζιερόπλοια… θα έχει και αρνητικές συνέπειες για τους μικρούς και μεσαίους επιχειρηματίες στον τουρισμό και τους εργαζόμενους στον κλάδο… Οι τουρίστες στα νησιά και στις άλλες περιοχές δεν πρόκειται να αυξηθούν τόσο στη χώρα μας όσο και στις άλλες χώρες…».
Τα αναφέρουμε αυτά, όχι για να θυμόμαστε, αλλά γιατί ακούμε τα ίδια κάθε φορά που είναι να απελευθερωθεί, έστω μερικώς, ένας κλάδος της οικονομίας.