Ομιλία της Ευγενίας Ουζουνίδου, βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Π.Ε. Κοζάνης, στο συνέδριο «Athens Natural Gas Forum 2014».

Ο ΣΥΡΙΖΑ χαιρετίζει τις εργασίες του Συνεδρίου σας και περιμένουμε τα πορίσματά του για να εμπλουτίσουμε  τις θέσεις μας γύρω από τα θέματα που θα το απασχολήσουν.


O ΣΥΡΙΖΑ  θεωρεί ότι οι αγωγοί  μπορούν να συμβάλουν, κάτω από όρους και προϋποθέσεις, στη γεωπολιτική αναβάθμιση της χώρας, στην οικονομία και την αναπτυξιακή της προοπτική.

Αναγκαίες προϋποθέσεις γι' αυτό είναι:

Πρώτον, μια ανεξάρτητη, πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, η οποία δυστυχώς δεν  υπάρχει, καθώς η χώρα είναι υποταγμένη  στα  μονομερή  συμφέροντα της Τρόικα .

Δεύτερον, η ύπαρξη και η ενεργός συμμετοχή ισχυρών δημοσίων ενεργειακών επιχειρήσεων ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ, ΕΛΠΕ, τις οποίες  όμως δυστυχώς η κυβέρνηση ξεπουλάει μαζί  με  τις  υπόλοιπες υποδομές  και  δίκτυα (ΔΕΗ, Νερά, Λιμάνια, Οδικοί  Άξονες κλπ) και
 Τρίτον, η επιλογή των αγωγών να εντάσσεται και να εξυπηρετεί τον  ευρύτερο  ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας σε μεσο-μακροπρόθεσμη  προοπτική.

Τα πρόσφατα γεγονότα στην Ουκρανία  αποκάλυψαν τις αδυναμίες στην προμήθεια φυσικού αερίου.

Η κατάσταση στις σχέσεις Ουκρανίας – Ρωσίας θέτει την Ελλάδα  μπροστά στον κίνδυνο μιας ανυπέρβλητης πολιτικής, οικονομικής και ενεργειακής ανωμαλίας.

Και τούτο γιατί σε περίπτωση παρατεταμένης κρίσης στη ροή φυσικού αερίου μέσω Ουκρανίας  θα υπάρξουν σοβαρά προβλήματα εφοδιασμού της χώρας μας  και  ενδεχομένως  εκτόξευση  του  ενεργειακού  κόστους  για  νοικοκυριά  και  βιομηχανίες. 

Αν υπήρχε ο αγωγός South Stream, οι εξελίξεις αυτές  στην Ουκρανία δε θα μας δημιουργούσαν κανένα πρόβλημα, καθώς αυτός ο αγωγός θα μπορούσε να αντικαθιστά πλήρως τις απώλειες από τον υπάρχοντα αγωγό και θα διασφάλιζε τη σταθερή προμήθεια ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ελλάδα.
Δυστυχώς όμως ο αγωγός  South Stream έχει «μπλοκαριστεί»  με ωμή παρέμβαση από την Κομισιόν.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με πρόσχημα ότι οι διμερείς διακυβερνητικές συμφωνίες για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου South Stream, που προωθείται από την Gazprom, οι οποίες έχουν υπογραφεί μεταξύ Ρωσίας, Βουλγαρίας, Σερβίας, Ουγγαρίας, Ελλάδας, Σλοβενίας, Κροατίας και Αυστρίας, παραβιάζουν το ευρωπαϊκό δίκαιο, ζήτησε επαναδιαπραγμάτευση των συμφωνιών, πράγμα που στην ουσία σημαίνει ακύρωσή τους.

Με παρέμβαση της ΕΕ, μετά την κρίση στην Ουκρανία, η Βουλγαρία πιέζεται να διακόψει την κατασκευή του συγκεκριμένου αγωγού.

Ανάλογες πιέσεις ασκήθηκαν από τις ΗΠΑ και προς τις κυβερνήσεις της Ελλάδας και Βουλγαρίας, για να ακυρωθεί και  ο αγωγός πετρελαίου Bourgas – Αλεξανδρούπολης ανεξάρτητα από τις όποιες επιφυλάξεις υπήρχαν στο εσωτερικό της χώρας μας.

Η επιλογή του αγωγού TAP δεν έπρεπε να αποτελεί μονομερή ενεργειακή επιλογή της Ελλάδας, αλλά συστατικό μέρος μιας πολύπλευρης  ενεργειακής πολιτικής που θα συνδυάζει όλες τις δυνατότητες που παρέχει η κομβική θέση της Ελλάδας.

Το τονίζουμε ακόμη μια φορά ότι ο αγωγός TAP και η ενεργειακή του επάρκεια δεν εξασφαλίζουν άμεσα, αλλά ούτε και μακροπρόθεσμα την ενεργειακή ασφάλεια ούτε της χώρας μας ούτε των Βαλκανίων.

Πολύ δε περισσότερο όταν η επιλογή του μοιάζει με πολιτική επιλογή ανταγωνιστική του μεγάλου αγωγού South Stream, που η κατασκευή του θα καταστεί πλέον επείγουσα για την ενεργειακή ασφάλεια ολόκληρης της Ευρώπης.

Για τον ΣΥΡΙΖΑ ήταν αναμενόμενο να επιλεγεί ο TAP αντί του NABUCCO. Βεβαίως η συγκεκριμένη επιλογή δεν ήταν αποτέλεσμα ενεργούς πολιτικής της χώρας μας, αλλά καθαρά εσωτερική στάθμιση συμφερόντων από μέρους του Κονσόρτσιουμ των εταιρειών του Shah Deniz και TAP.

Ο ΣΥΡΙΖΑ  ΨΗΦΙΣΕ  ΠΑΡΩΝ παρά  τις  σοβαρές  του  ενστάσεις  που αφορούσαν τη  σύμβαση.

Θέλω να τονίσω ότι μετά την αυστηρή κριτική που ασκήσαμε ως ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση υπήρξαν ορισμένες θετικές τροποποιήσεις.

Μέσω του TAP θα μπορεί η Ελλάδα να προμηθεύεται ένα δισεκατομμύριο κυβικά μέτρα ΦΑ (20-25 % περίπου των σημερινών μας αναγκών) σε επόμενη φάση του έργου, δίνοντας μας τη δυνατότητα επιλογής από περισσότερες πηγές ενέργειας γεγονός που ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια και ανεξαρτησία.

Προβλέπονται 3 συνδέσεις   στις περιοχές διέλευσης, όταν στην αρχική σύμβαση δεν προβλεπόταν καμία.

Η σύμβαση θα ήταν θετική, κατά τη γνώμη μας, αν κάλυπτε μια σειρά από όρους και προϋποθέσεις:

Πρώτον, να συμβάλει ώστε να αναβαθμιστεί η χώρα σε ενεργειακό κόμβο.
Αυτό προϋποθέτει συμμετοχή στο κοινοπρακτικό σχήμα. Όχι μόνο δεν υπάρχει συμμετοχή της χώρας, αλλά η κυβέρνηση ξεπουλάει και τις δημόσιες επιχειρήσεις φυσικού αερίου, τη ΔΕΠΑ και τον ΔΕΣΦΑ - και μάλιστα τον  ΔΕΣΦΑ στην κρατική Αζέρικη εταιρεία Socar, ενώ αντίθετα με εμάς, η Τουρκία συμμετέχει   στον TANAP και στο κοίτασμα του Shah Deniz μέσω των κρατικών της εταιρειών Botas και Tpao με ποσοστό 30% και 19% αντίστοιχα. 

Η Βουλγαρία αξιοποιώντας την ιδιοκτησία της γης απ’ όπου θα περνάει ο αγωγός φυσικού αερίου “South Stream” πέτυχε συμφωνία για ισότιμη συμμετοχή στη κατασκευή και μείωση των τιμών στο φυσικό αέριο - μια από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη-.

Η Gazprom συμφώνησε να παράσχει στη κρατική εταιρεία που συστήθηκε για το αγωγό south stream δάνειο για την κατασκευή του αγωγού και αποπληρωμή από τα τέλη διέλευσης.

Αντιθέτως η ελληνική κυβέρνηση έχει εξασφαλίσει την αγορά μετοχών μέχρι του ποσοστού 5% μετά  τη  λειτουργία  του αγωγού, ποσοστό  πενιχρό που δεν εξασφαλίζει σημαντική επιρροή στον  αγωγό και με άγνωστο τίμημα. 

Για τον TAP δεν προβλέπονται τέλη διέλευσης, ενώ η Ρωσία πληρώνει τέλη στην Ουκρανία και σε άλλες χώρες από τις οποίες διέρχονται οι αγωγοί της.
Σαν Ελλάδα τα μόνα οικονομικά ανταλλάγματα που εξασφαλίσαμε και αυτά αμφισβητήσιμα  είναι έσοδα για τον κρατικό προϋπολογισμό περίπου 15,6 εκατομμύρια ευρώ, που θα προκύψουν από το φόρο εισοδήματος από το 2019.

Η σύμβαση είναι ιδιαίτερα ετεροβαρής.

Σε περίπτωση αλλαγής νόμου που ωφελεί τον επενδυτή, αυτός πληρώνει το 50% του οφέλους του, ενώ, αν συμβεί το αντίθετο, το δημόσιο τον αποζημιώνει στο 100%.

Η κυβέρνηση έχασε μια σημαντική ευκαιρία για την οριοθέτηση της ΑΟΖ με γειτονικά κράτη στα πλαίσια των ρυθμίσεων για τον αγωγό.

 Το περιβάλλον υποτιμάται και επιλέγονται  διαδικασίες fast track για τα περιβαλλοντικά ζητήματα, γεγονός που αυξάνει τις πιθανότητες για δημιουργία προβλημάτων  στις  τοπικές  κοινωνίες .

Επισημαίνεται  ότι  κατ’ επανάληψη  οι  επιστήμονες  της  γραμματείας  του  Τμήματος  Ενέργειας  του  ΣΥΡΙΖΑ  έχουν  αναδείξει  τις  ενδημικές  αδυναμίες  του  προτζεκτ  και  της  σύμβασης  του  αγωγού  ΤΑΡ .

Στις  εργασίες  δε  της  θεματικης  ημερίδας  του  ΙΔΙΣ    τον  Δεκεμβριο  2013  αποδομήθηκε   πλήρως  και  η  υποστηρικτική  μελέτη  του  ΙΟΒΕ  όσον  αφορά  στα  προσδοκώμενα  άμεσα  και  έμμεσα  ανταποδοτικά  οικονομικά  οφέλη (θέσεις  εργασίας, συμμετοχή  Ελληνικών  εταιρειών  στο  προτζεκτ).

Αδυνατούμε  πλήρως  να  διακρίνουμε  και  να  κατανοήσουμε  τα  επιχειρήματα  και  τη  στόχευση  που  επιδιώκει  η  μνημονιακή  κυβέρνηση  ξεπουλώντας  τον  ακμάζοντα  ΔΕΣΦΑ , που  σημειωτέον  ουσιαστικά  αυτοχρηματοδοτεί  τις  τρέχουσες  επενδύσεις  του και  μάλιστα  στην  κρατική  εταιρεία  μιας  άλλης  χώρας, παραδεχόμενη έμμεσα ότι το  Αζέρικο Δημόσιο  είναι  πιο  ικανό  από το  Ελληνικό  Δημόσιο !!! 

Ο  ΣΥΡΙΖΑ  δεσμεύεται  ότι, όταν  αναλάβει  η  κυβέρνηση  της  Ριζοσπαστικής  Αριστεράς,  θα  επανεξετάσει  και  θα  αναθεωρήσει  τόσο  τη  σύμβαση  του  αγωγού ΤΑΡ  όσο  και  την  πώληση  του  ΔΕΣΦΑ.

Το ΦΑ και οι αγωγοί θα μπορούσαν να συμβάλουν στην ενεργειακή κάλυψη της Ευρώπης και στην ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ των κρατών, αντίθετα με ό, τι συμβαίνει στις μέρες μας, που αναβιώνει το ψυχροπολεμικό κλίμα  στην  ευρύτερη, πολιτικά ασταθή περιοχή μας.

Τα προηγούμενα χρόνια η Χώρα μας βρέθηκε πολλές φορές στη δημοσιότητα σχετικά με τους αγωγούς διέλευσης Φυσικού αερίου και πετρελαίου, όπως  και για την ανακάλυψη και εξόρυξη πιθανών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων.

Οι πολλές συζητήσεις και αναλύσεις δυστυχώς δεν οδήγησαν στην αναζήτηση και διαμόρφωση ενός κατάλληλου νομικού πλαισίου, που θα στηρίζει μια αμοιβαία επωφελή σχέση μεταξύ του κράτους και των Εταιρειών, για την εκμετάλλευση των ορυκτών πόρων.

Θα είναι προς όφελος και των Εταιρειών η διαμόρφωση μιας αμοιβαία επωφελούς σχέσης, παρά μιας σχέσης ληστρικής εκμετάλλευσης του ορυκτού μας πλούτου,  που στηρίζεται και διευκολύνεται, προς το παρόν, από τον τρόπο επίλυσης των  οικονομικών δυσκολιών της Πατρίδας μας από την Τρόικα.

Ο ΣΥΡΙΖΑ προκρίνει ένα άλλο μοντέλο ανάπτυξης, όπου οι υδρογονάνθρακες θα παίζουν όλο και μικρότερο ρόλο, από τον κυρίαρχο ρόλο που παίζουν σήμερα.

Η διαφύλαξη ενός καθαρού περιβάλλοντος, η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και η σταδιακή αύξηση ενέργειας από ΑΠΕ αποτελούν βασική μας επιλογή.

Δεν ξεφεύγει της προσοχής μας ότι η εκμετάλλευση  των υδρογονανθράκων τις περισσότερες φορές λειτούργησε σαν κατάρα, φέρνοντας πολέμους , εμφύλιους σπαραγμούς  και φτώχεια.

Με ανησυχία σημειώνουμε ότι τα σύννεφα του πολέμου πυκνώνουν στην περιοχή μας.

Τα πρόσφατα γεγονότα στην Ουκρανία αυξάνουν τις ανησυχίες μας.

Εκτιμούμε ότι η λύση  που φαίνεται να επιδιώκεται με την όξυνση της αντιπαράθεσης με τη Ρωσία δε θα είναι ούτε προς το συμφέρον της Ουκρανίας ούτε προς το συμφέρον της ΕΕ.

Η ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ δεν μπορεί να στηριχθεί στην αντιπαράθεση με τη Ρωσία.

Οι  περιοχές της Βαλκανικής, της Β. Αφρικής, της Μ. Ανατολής και πρόσφατα της A. Ευρώπης βρίσκονται σε αποσταθεροποίηση.  βρίσκονται.

Η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, η επέμβαση στο Ιράκ, οι τοπικοί πόλεμοι σε Γεωργία, η ανατροπή του Μουμπάρακ, η ανατροπή και εκτέλεση του Καντάφι, η επέμβαση στη Συρία, η επέμβαση στο Μάλι, οι διαρκείς επιχειρήσεις στη Γάζα, το εμπάργκο στη Περσία, οι ανατροπές στην Ουκρανία σηματοδοτούν μια νέα κατάσταση, στον απόηχο της κατάρρευσης του «Υπαρκτού Σοσιαλισμού» και της διαμόρφωσης νέων ισορροπιών.

Μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια υποκινούνται παλιές εκκρεμότητες και αναδεικνύονται και νέες.

Στον ακραίο θρησκευτικό φανατισμό ή στρατιωτικές χούντες, με δημοκρατικό περιτύλιγμα, φαίνεται να βρίσκουν διέξοδο, για επίλυση των προβλημάτων που συσσώρευσε ο καπιταλισμός, οι χώρες της Β. Αφρικής και Μ. Ανατολής.

Ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί μια ήρεμη δύναμη ειρηνικής διευθέτησης των προβλημάτων στην ΝΑ Μεσόγειο, καλλιεργεί και αναπτύσσει σχέσεις καλής γειτονίας, πιστεύοντας στις αρχές του διεθνούς δικαίου, που αποτελούν στέρεα βάση για την επίτευξη αμοιβαία επωφελών λύσεων, στην επίλυση των όποιων διαφορών.

Πιστεύει ακράδαντα ότι το ειρηνικό περιβάλλον αποτελεί το ιδανικό περιβάλλον για την ανάπτυξη των όποιων ενεργειακών σχεδίων και συμφωνεί ότι το θέμα της ασφάλειας είναι κυρίαρχο, όπως αναφέρεται και στο συνέδριό σας.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας.