Οι εξελίξεις στην ενέργεια και η ΓΕΝΟΠ/ΔΕΗ

Της Ρίτσας Σιμάτου

Χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου θυμίζουν οι εξελίξεις στην ενέργεια, καθώς με θαυμαστή συνέπεια κυβέρνηση-ΕΕ-ΔΝΤ σπεύδουν να ολοκληρώσουν στόχους 10ετίας, βάζοντας τις τελευταίες πινελιές στο σχέδιο διαμελισμού της ΔΕΗ και της πλήρους παράδοσής της στο μεγάλο κεφάλαιο. Με τη ψήφιση του νόμου για την απελευθέρωση της ηλεκτρικής ενέργειας το 1999 και τη μετοχοποίηση του 49% το 2005, τέθηκαν οι βάσεις για τη μέρα που το ΔΝΤ θα απαιτούσε το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας , μεταξύ αυτών και της ΔΕΗ.

Στο έδαφος της καπιταλιστικής κρίσης και των  εκβιασμών των ληστρικών μνημονίων,  η πρόσφατη Σύνοδος κορυφής της ΕΕ , με στόχο να «απεξαρτηθεί ενεργειακά» η ΕΕ, αποφάσισε την πλήρη απελευθέρωση των τομέων της ενέργειας μέχρι το 2014 και το σπάσιμο των κρατικών μονοπωλίων, προκειμένου οι ενεργειακοί κολοσσοί να κυριαρχήσουν και να καταληστέψουν την ενεργειακή πίτα των 40-50 δις. ευρώ που καλύπτει όλο το φάσμα των πηγών και πεδίων ενέργειας,  από  την παραγωγή και το χονδρεμπόριο μέχρι τη λιανική πώληση η.ε.

ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Στα πλαίσια εφαρμογής του τρίτου ενεργειακού πακέτου, στην τελική ευθεία ψήφισής του βρίσκεται το πολυνομοσχέδιο για την ενέργεια που ουσιαστικά νομοθετεί τη διάλυση της ΔΕΗ με την σύσταση ανεξάρτητης θυγατρικής εταιρείας που θα διαχειρίζεται το δίκτυο Μεταφοράς, την ύπαρξη ξεχωριστού οργάνου για τη λειτουργία της αγοράς στο οποίο θα συμμετέχει το Δημόσιο κατά 51% και το υπόλοιπο οι ιδιώτες και την ισχυροποίηση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) με αποφασιστικό ρόλο στη χορήγηση αδειών παραγωγής  (φυσικό αέριο, μεγάλα υδροηλεκτρικά, λιγνίτης) και στους κανονισμούς τιμολόγησης.

Ειδικότερα για τη λειτουργία της αγοράς, το μεγάλο κεφάλαιο πιέζει για πλήρη ανεξαρτοποίηση από τη ΔΕΗ, αφού είναι κρίσιμο το ποιος θα είναι ο διαχειριστής της ημερήσιας αγοράς, δηλαδή πως θα αμείβεται για το ρεύμα που έχει εισφέρει ο καθένας, καθώς και ποιος θα έχει την ευθύνη του Κέντρου Κατανομής Φορτίου, δηλαδή της διαμόρφωσης της ζήτησης.

Προκειμένου να μην αφεθεί τίποτα στην τύχη και να προχωρήσει απρόσκοπτα η ιδιωτικοποίηση, η επιλογή του μοντέλου διαχωρισμού της Μεταφοράς,  συνοδεύεται από μια σειρά ρήτρες, με κυριότερη την πιστοποίηση που θα δοθεί από τη ΡΑΕ. Θεωρώντας «αγκάθι» στα σχέδιά τους τη σημαντική περιουσία των εργαζομένων που είναι ενσωματωμένη στα πάγια της επιχείρησης μέσω του Οργανισμού Ασφάλισης (κλέβοντας για 10ετίες τον ιδρώτα τους για τη χρηματοδότηση των επενδύσεων και παραδίδοντας την στο Χρηματιστήριο), η πιστοποίηση από τη ΡΑΕ μπορεί να δώσει τη λύση. Εξάλλου, το σχέδιο της Κομισιόν είναι αυτό το μοντέλο να οδηγήσει σε «ομαλή διαδικασία ιδιωτικοποίησης» και  η πώληση της ΔΕΗ να είναι εφικτή πριν το 2014, για την εφαρμογή του τέταρτου ενεργειακού πακέτου λειτουργίας των αγορών ηλεκτρισμού της ΕΕ .

Εν μέσω ανακοίνωσης νέας αύξησης τιμολογίων ρεύματος και όλο και μεγαλύτερης αδυναμίας πληρωμής λογαριασμών από φτωχούς καταναλωτές, πολύ μελάνι του νομοσχεδίου αφορά τα δικαιώματα, τις υποχρεώσεις και την προστασία των καταναλωτών με τον Κώδικα προμήθειας, που ουσιαστικά διευκολύνει τους ιδιώτες παραγωγούς μέσω της εύκολης δυνατότητας επιλογής ή αλλαγής προμηθευτή ρεύματος . 

ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΛΙΓΝΙΤΗ & ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ

Ήδη από το καλοκαίρι η τρόικα ζητούσε το ξεπούλημα του 40% των λιγνιτικών μονάδων και πρόσφατα απαίτησε την εκποίηση δημόσιας περιουσίας συνολικής αξίας 50 δις. Χαρακτηριστική των προθέσεων της κυβέρνησης ήταν η δήλωση του προέδρου της ΔΕΗ Ζερβού, ότι εάν γινόταν αυτή τη στιγμή η πώληση της επιχείρησης, η αξία της θα ήταν υποτιμημένη, λες και αυτό είναι το θέμα και όχι το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας. Ακόμη και αν η ΔΕΗ δεν περιλαμβάνεται στις αποκρατικοποιήσεις 15 δις ευρώ της περιόδου 2011-2013, όπως φαίνεται από τις δηλώσεις Παπακωνσταντίνου για τη νέα λαίλαπα του τέταρτου μνημονίου, ο στόχος αυτός δεν εγκαταλείπεται μιας και έχει ορίζοντα τα 50 δις μέχρι το 2015 .

Πάντως η κυβέρνηση, πρόθυμη να εκπληρώσει τις επιταγές του μνημονίου, ήδη προωθεί σχέδιο ανταλλαγής ισχύος από λιγνίτη μεταξύ ΔΕΗ και ιδιωτών, βάζοντας στο παιχνίδι ξένους ομίλους και ντόπιους μεγαλοιδιώτες παραγωγούς  (Κοπελούζος, Μυτιληναίος, Περιστέρης κ.α), που προσπαθούν  να εξασφαλίσουν πρόσβαση στα φθηνά καύσιμα του λιγνίτη και των υδροηλεκτρικών. Όλο αυτό το σχέδιο της ανταλλαγής ενέργειας  δεν αποκλείεται να απορριφθεί από τη Κομισιόν και να  «αναγκαστεί να εφαρμόσει το απευκταίο σενάριο» της πώλησης λιγνιτικών μονάδων.

Η ΓΕΝΟΠ/ΔΕΗ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ

Σχεδόν ταυτόχρονα χρονικά με τις εξελίξεις στην ενέργεια, είδαν το φώς της δημοσιότητας πλήθος θεμάτων που αφορούν στην ηγεσία της ΓΕΝΟΠ (επιχορηγήσεις, δάνεια, επιχειρηματικές δράσεις) και έδωσαν την ευκαιρία σε όλο το συρφετό, από τους γκεμπελίσκους της ενημέρωσης μέχρι τους … αδιάφθορους πολιτικούς Ντόρα Μπακογιάννη και Στέφανο Μάνο να την εγκαλούν για τη στάση της.

Είναι φανερό ότι ο στόχος είναι να πληγεί το ίδιο το εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα, να απαξιωθεί η εμπιστοσύνη στα σωματεία και στους ταξικούς αγώνες, να ταυτιστεί η συνδικαλιστική δράση με την Παγκαλική ρήση «μαζί τα φάγαμε» και σωστά επισημαίνει η ΓΕΝΟΠ  ότι  στόχος αυτής της επίθεσης είναι «να μην μπορεί να αντισταθεί απέναντι στις απαράδεκτες νεοφιλελεύθερες πολιτικές και κυρίως να μην μπορεί να αποτρέψει τα όσα σχεδιάζονται σε βάρος της Επιχείρησης»,

Ωστόσο, δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει όλα εκείνα τα  εκφυλιστικά φαινόμενα (χρηματοδότηση  από τη Διοίκηση μέσω Συλλογικών Συμβάσεων , χορηγίες και δάνεια , σύσταση αμαρτωλού Οργανισμού Κοινωνικών Δραστηριοτήτων, κινητή τηλεφωνία κ.α.) που άνθιζαν στη ΓΕΝΟΠ τα τελευταία χρόνια και ψιθυρίζονταν στους διαδρόμους, σε επίγνωση όλων των παρατάξεων και όχι μόνο της πλειοψηφούσας ΠΑΣΚΕ. Η αποπομπή του οργανωτικού γραμματέα Ρ.Ρίζου από το ΔΣ της ΓΕΝΟΠ, δεν επέφερε την κάθαρση και δεν απαλλάσσει καμία παράταξη από τις ευθύνες της, αφού η συνεδρίαση έγινε κεκλεισμένων των θυρών και χωρίς να υπάρξει καμία επίσημη ανακοίνωση της ΓΕΝΟΠ, είναι δε το λιγότερο από όσα καταλογίζουν οι εργαζόμενοι στη ΓΕΝΟΠ.

Αυτό που σήμερα αναδεικνύεται είναι ο κυβερνητικός συνδικαλισμός , η διαπλοκή του με την εργοδοσία, η διαμόρφωση υποταγμένου και χειραγωγούμενου συνδικαλιστικού κινήματος.

Η ηγεσία της ΓΕΝΟΠ (ΠΑΣΚΕ, ΔΑΚΕ,ΣΑΔ), ενώ καταθέτει αγωγές ενάντια στο μνημόνιο και κάνει καταλήψεις σε Υπουργεία και ΔΕΗ, μπορεί ταυτόχρονα να παίζει σοβαρό ρόλο στον υλοποίηση της κυβερνητικής πολιτικής. Όχι μόνο συμφώνησαν στη διάλυση της ΔΕΗ με το διαχωρισμό της Μεταφοράς και της Διανομής (δηλαδή το σχέδιο που προωθεί κυβέρνηση και ΕΕ), αλλά διενήργησαν και έκτακτο Συνέδριο με στόχο να χειραγωγήσουν τις διαφωνίες ακόμα και μέσα στην ΠΑΣΚΕ , να αποδυναμώσουν ιδεολογικά τις αυριανές αντιστάσεις και να καταστήσουν συνένοχους μεγάλο μέρος του στελεχικού δυναμικού του συνδικάτου. Σήμερα το ξεπληρώνουν , συμμετέχοντας σε κοινές συγκεντρώσεις με τη Διοίκηση και διαβεβαιώνοντας το προσωπικό για τα εργασιακά του δικαιώματα.

Στα πλαίσια του «μικρότερου κακού» και «του ρεαλισμού και της υπευθυνότητας» που έχουν αναδειχθεί σε κορυφαία υπερασπιστική γραμμή της πλειοψηφίας, όχι μόνο συμφωνούν με τα σχέδια ανταλλαγής ενέργειας στον λιγνίτη, αλλά προαναγγέλλουν και απεργίες υπεράσπισής τους.

Είναι η ίδια ηγεσία που μπροστά στα συνδικαλιστικά αδιέξοδα της κυβερνητικής υποστήριξης και στο τέλος του μαχητικού ρεφορμισμού της σοσιαλδημοκρατίας, καλεί τους εργαζόμενους να ματώσουν, ενάντια γενικά σε αντεργατικές πολιτικές και σε συμφέροντα γενικώς, αποφεύγοντας επιμελώς να κατονομάσει την κυβερνητική πολιτική. Είναι η ίδια ηγεσία που παρά τις όποιες διαφοροποιήσεις και φραστικούς βερμπαλισμούς,  μπροστά στην κατάργηση των Συλλογικών Συμβάσεων και στη διάλυση της ΔΕΗ, βλέποντας το τέλος της σημερινής της «εξουσίας», επιλέγει τον αδιέξοδο δρόμο του κυβερνητικού συνδικαλισμού .

Σήμερα είναι περισσότερο αναγκαία από ποτέ η δημιουργία και συγκρότηση ενός ρεύματος μάχιμης αμφισβήτησης και ενεργητικής δράσης για τα συμφέροντα της εργατικής πλειοψηφίας, με περιεχόμενο που θα δημιουργεί ρήγματα στην επίθεση του κεφαλαίου, που θα μπορεί να συσπειρώνει ευρύτερες δυνάμεις, όχι στη βάση της κομματικής ένταξης, αλλά με άξονα τις ανάγκες και τα δικαιώματα του σύγχρονου εργαζόμενου. Που θα είναι ανεξάρτητο από την αστική πολιτική, ενάντια στον ταξικό συμβιβασμό, αντίθετο στην ενεργητική εκτόνωση των αγώνων για την ανατροπή της αντιλαϊκής πολιτικής, για μια άλλη κοινωνία όπου θα υπηρετεί τις σύγχρονες ανάγκες των εργαζομένων.

 Οι μέχρι τώρα διαδικασίες για την συγκρότηση ενός ορατού ρεύματος αμφισβήτησης του συνδικαλιστικού κατεστημένου της ΓΕΝΟΠ όπως αυτές εκφραστήκαν στο τελευταίο συνέδριό της,  συμβάλλουν στην προσπάθεια αλλαγής των συσχετισμών από τα κάτω, σε μια κατεύθυνση αναζήτησης και μορφών  συλλογικής οργάνωσης των εργαζομένων που θα υπερβαίνουν τον κομματισμό και θα αναζητούν μια νέα αγωνιστική ταξική ενότητα ικανή να οδηγεί σε νικηφόρους αγώνες.

ΡΙΤΣΑ ΣΙΜΑΤΟΥ