Η Γερμανία έφερε το ΔΝΤ στην Ευρώπη

Του Μανώλη Σπινθουράκη

Η τελευταία πράξη του θεάτρου του παραλόγου που εκτυλίσσεται στη χώρα από την ημέρα που (ελέω ευρώ) υπογράψαμε το μεγαλύτερο - ίσως - κρατικό δάνειο στην παγκόσμια οικονομική ιστορία, αφορά το πώς  ενεπλάκη το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σε αυτή την υπόθεση και αν τελικώς ο πρωθυπουργός κ Γιώργος Παπανδρέου εκουσίως και μεθοδικώς έφερε τον κ Ντομινίκ Στος Καν στην Αθήνα. Το ερώτημα αυτό θα είχε κάποιο νόημα, αν όντως, ο Έλληνας πρωθυπουργός ρωτήθηκε κάποια στιγμή επί του θέματος και έλαβε τις αποφάσεις του.

Επί της ουσίας όμως, ουδέποτε ρωτήθηκε, αφού όταν ανέλαβε τα ηνία της χώρας οι αποφάσεις για την τύχη της Ελλάδας είχαν λίγο - πολύ υιοθετηθεί στις Βρυξέλλες και τις άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.

Το ότι ήταν υπαρκτό το ενδεχόμενο να οδηγηθεί η χώρα στο ΔΝΤ ουδείς στην Ελλάδα δικαιούται να ισχυρισθεί ότι το αγνοούσε, αφού σε μάλλον ανύποπτο χρόνο, το είχε καταστήσει σαφές, δημοσίως, ο πρώην πρωθυπουργός κ Κώστας Σημίτης. Η ιδέα αποτελούσε αντικείμενο διαβουλεύσεων στους διαδρόμους των Βρυξελλών και κυρίως του Βερολίνου το οποίο ανέκαθεν αντιδρούσε αλλεργικά στην ιδέα ότι κάποια στιγμή θα υποχρεωνόταν (χάριν του ευρώ) να συμβάλλει στη κάλυψη χρεών άλλων κρατών της ευρωζώνης.

Είναι ωστόσο γεγονός ότι την Άνοιξη του 2009, όταν είχε πλέον καταστεί σαφές ότι η Ελλάδα και η Ιρλανδία δεν θα έβγαιναν εύκολα αλώβητες από το τσουνάμι της χρηματοπιστωτικής κρίσης, οι χώρες της ευρωζώνης, ακολουθώντας τις προτροπές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που θεωρούσε αδιανόητη την εμπλοκή τρίτων στην οικονομική διακυβέρνηση της ζώνης του ευρώ, αποφάσισαν  ατύπως ότι τα του οίκου τους ( δηλαδή τα ενδεχόμενα- τότε- χρέη της Ελλάδας και της Ιρλανδίας) θα τα ρυθμίσει αποκλειστικώς και μόνο η ευρωζώνη. Αρκεί φυσικά οι δύο χώρες να αναλάβουν τις ευθύνες τους, εφαρμόζοντας μέτρα ισοδύναμα προς αυτά που θα ελάμβαναν αν προσέφευγαν στο ΔΝΤ. Η μεν Ιρλανδία τα έλαβε, η δε Ελλάδα έλαβε την απόφαση να οδηγηθεί σε εκλογές.

Εντούτοις η αντίληψη περί μη εμπλοκής του ΔΝΤ στα θέματα της ευρωζώνης ίσχυε. Ακόμη και η Ουγγαρία η οποία θεώρησε ότι ως χώρα μη μέλος του ευρώ είχε το δικαίωμα να απευθυνθεί μόνη της στο ΔΝΤ, εμποδίστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή . Υποχρεώθηκε να συμφωνήσει πρώτα με τις Βρυξέλλες τα περιθώρια των διαπραγματεύσεων της με την Ουάσιγκτον και στη συνέχεια, συνοδεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, απευθύνθηκε στο ΔΝΤ.

Ωστόσο, όταν ο κ Γ. Παπανδρέου ανέλαβε τα ηνία της χώρας, οι απόψεις των Γερμανών είχαν ήδη αρχίσει να μεταβάλλονται. Κατά πάσα πιθανότητα δε επειδή ήταν πλέον σαφές ότι η οικονομική ενίσχυση χωρών της ευρωζώνης ήταν αναπόφευκτη. Έτσι η ελληνική πλευρά, (η οποία τότε άφηνε εμμέσως να εννοηθεί ότι δεν αποκλείεται να προσφύγει αυτόνομα στο ΔΝΤ και αυτό παρά τις αντίθετες αποφάσεις της ευρωζώνης), σύντομα αντιλήφθηκε πως τα δεδομένα είχαν αλλάξει και ότι στη Γερμανία επικρατούσαν άλλες αντιλήψεις. Η κυρία Αγκελα Μέρκελ είχε πεισθεί ότι η γερμανική κοινή γνώμη θα κατάπινε ευκολότερα τα επερχόμενα δάνεια προς την Ελλάδα, αν αυτά συνοδεύονταν από τον αυστηρό έλεγχο του ΔΝΤ. Έτσι σε πείσμα των ίδιων των γερμανικών παραδόσεων που ήθελαν την κεντρική τράπεζα απόλυτο οικονομικό άρχοντα, η Γερμανία ενέπλεξε το ΔΝΤ στην Ευρώπη. Επί της ουσίας ήταν μια συνολική αλλαγή ρότας του Βερολίνου το οποίο ενώ παγίως αντιδρούσε σε κάθε ιδέα περί κοινής οικονομικής διακυβέρνησης στις χώρες του ευρώ, τελικώς την απεδέχθη, δημιουργώντας μηχανισμούς αρωγής και θυσιάζοντας την αυτονομία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο ο κ Ντομινίκ Στρος Καν ακόμη και απρόσκλητος από τον Έλληνα πρωθυπουργό θα ερχόταν ούτως ή άλλως στην Αθήνα. Πόσω μάλιστα προσκεκλημένος.