«Πρόσεχε παιδί μου μη σε πάρουν οι γύφτοι…»

του Παναγιώτη Πλιάτσιου, Πρωινός Λόγος, 22/10/2013 

H τραγική ιστορία της μικρής Μαρίας, η οποία ήδη γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από τα κεντρικά,  αδηφάγα ελληνικά ηλεκτρονικά και έντυπα ΜΜΕ, μονοπωλεί την επικαιρότητα των ημερών. Και το θέμα έχει γίνει, δικαίως, αντικείμενο συζήτησης σε κάθε γωνιά της χώρας, στα σπίτια, τις παρέες, τα καφενεία και τα μπαράκια. Με έναν μεγάλο, νομίζουμε, κίνδυνο να ελλοχεύει: Να στοχοποιηθούν συλλήβδην οι αθίγγανοι (ΡΟΜΑ) και να αποτελέσει το απίστευτο αυτό συμβάν τη αφορμή για σχόλια,  ρατσιστικές επιθέσεις και ένα «πογκρόμ» κατά των αθίγγανων σε ολόκληρη τη χώρα. Ήδη, άλλωστε, εκείνο το «πρόσεχε παιδί μου μη σε πάρουν οι γύφτοι», που ακούγαμε μικροί, έχει αρχίσει και πάλι να ακούγεται, ειδικά στην ελληνική περιφέρεια, βοηθούντων και των διάφορων ψευδών ηλιθιοτήτων που έχουν γραφεί εδώ και μήνες στο διαδίκτυο περί δήθεν «αρπαγές παιδών» σε διάφορα μέρη της χώρας.

Με αφορμή, λοιπόν, τα όσα συμβαίνουν με την υπόθεση της μικρής Μαρίας, ο Σταύρος Θεοδωράκης θυμήθηκε χθες και αναδημοσίευσε ένα κείμενό του από το μακρινό 1998, με τίτλο «Πριν μιλήσεις για τους τσιγγάνους». Και σημειώνει:

Είναι όμως των Τσιγγάνων η μουσική, ή είναι των γύφτων; Ο Μπρέγκοβιτς και τα χάλκινά του τι είναι; Και στα φανάρια ποιοι είναι; Οι Γύφτοι ή οι Τσιγγάνοι; Να αρχίσουμε λοιπόν από τα απλά. Γύφτοι και Τσιγγάνοι είναι το ίδιο. Οι Έλληνες λένε «άντε, ρε γύφτο» και οι Ισπανοί «άντε, ρε τσιγγάνε». Στην Αθήνα Τσιγγάνους λέμε αυτούς που ζουν σε σπίτια και Γύφτους αυτούς που ζουν σε καταυλισμούς. Στη Βόρεια Ελλάδα, το ανάποδο. Η επίσημη ευρωπαϊκή τους ονομασία είναι πια Ρομά και η γλώσσα τους η «ρομανί». Είναι γλώσσα προφορική (τo 10%-20% της ρομανί έχει σήμερα ρίζες ελληνικές) που μας οδηγεί στη βορειοδυτική Ινδία. Στην Ευρώπη ήρθαν το 900 μ.Χ. ως «απόγονοι του Χαμ, του γιου του Νώε». «Οι επιζώντες της βυθισμένης Ατλαντίδος». «Οι σφαγείς των νηπίων της Βηθλεέμ». «Οι σιδεράδες που έφτιαξαν τα καρφιά του Ιησού. Καταραμένοι είναι, γι” αυτό δεν στεριώνουν». Και στην κατάρα πίστεψαν περισσότερο από όλους οι Άγγλοι και αργότερα ο Χίτλερ. Από τον 15ο αιώνα έως τον 17ο, όποιος Τσιγγάνος πιανόταν στην Αγγλία θανατωνόταν. Κρεμάλα για τους άντρες, πνιγμός για τις γυναίκες. Ο Χίτλερ μετά, εξόντωσε 500.000 Τσιγγάνους. Μιλούσαν μια άγνωστη γλώσσα, δεν υπάκουαν στην κεντρική εξουσία, ήταν απείθαρχοι και, το κυριότερο, έρχονταν από το πουθενά. Ο Τσαουσέσκου υποχρέωνε τις Τσιγγάνες των καραβανιών σε στείρωση. Τα ίδια και στον πόλεμο στη Βοσνία. Τους έσφαζαν «όλοι» γιατί δεν ήταν με «κανέναν», ούτε Σέρβοι, ούτε Κροάτες, ούτε Ορθόδοξοι, ούτε Καθολικοί, ούτε Μουσουλμάνοι. Για να σωθούν απ” τις σφαγές και το κυνηγητό ανά τους αιώνες οι Τσιγγάνοι είχαν βρει διάφορα τεχνάσματα. Τον 14ο αιώνα «κυκλοφορούσαν» με προσωπική συστατική επιστολή του Πάπα Μαρτίνου V που υποχρέωσε τις Αρχές καθολικών πόλεων να δείχνουν σεβασμό στα καραβάνια του «Δούκα Ανδρέα». Το ότι ο Δούκας δεν είχε βρεθεί ποτέ στο Βατικανό είναι μια ιστορία που έγινε γνωστή πολύ αργότερα. Αιώνες από τότε, οι Τσιγγάνοι δεν έχουν απαρνηθεί τα τεχνάσματα. «Ψάχνουν» ακόμα τον νονό που θα κοιτάξει συμπονετικά το παιδί τους. Του δίνουν μάλιστα τη χαρά να δώσει (αυτός ο Γκατζέ!) το δικό του όνομα στο «γυφτάκι». Οι Τσιγγάνοι βέβαια έχουν το δικό τους (τσιγγάνικο) όνομα από τη στιγμή που θα γεννηθούν.

Τη δεκαετία του ’80, η ΕΟΚ έδωσε πολλά χρήματα στην Ελλάδα για να δημιουργηθούν πρότυποι καταυλισμοί για τους μετακινούμενους Τσιγγάνους. Ήμασταν ακόμα στην εποχή που όταν έφταναν οι Γύφτοι στα χωράφια, οι ντόπιοι έστηναν γλέντια. Καπνά στη Θράκη, βαμβάκι στη Θεσσαλία, πορτοκάλια στην Πελοπόννησο, καρπούζια στην Κρήτη. Οι Δήμοι, όμως, αντί να κάνουν καταυλισμούς έκαναν «δημοψηφίσματα». «Τα λεφτά να πάνε στους Γύφτους ή στο σχολείο»… «Να κάνουμε καταυλισμό ή να κάνουμε μια πλατεία;». Παράλληλα, τους αρνηθήκαμε την μόρφωση. Δεν μας άρεσαν ούτε τα «σχολεία του δρόμου» που θα «ακολουθούσαν» τους καταυλισμούς. Ούτε δεχτήκαμε να έχουν τα παιδιά των περιπλανώμενων Τσιγγάνων μια «μαθητική ταυτότητα» που θα τους επιτρέπει να παρακολουθούν μαθήματα στους τόπους που δουλεύουν οι γονείς τους. Και σε όσα σχολεία τα «υποχρεώσαμε» να μπουν, η γλώσσα τους -η ρομανί- δεν διδασκόταν ούτε μία ώρα. Οι «καρεκλάδες» και οι «σιδεράδες» χάθηκαν και αυτοί τη δεκαετία του ’80. Νόμιμες άδειες μικροπωλητών δεν τους δόθηκαν ποτέ. Και τη δεκαετία του ’90, με την πλημμυρίδα του μεταναστευτικού ρεύματος, χάθηκαν και οι δουλειές στα χωράφια. Τα Ρομά (οι Τσιγγάνοι και οι Γύφτοι), θα διδαχθούν και θα λιμπίζονται πλέον τη ζωή από την τηλεόραση»…

Καλό θα είναι να ρίξουμε μια ματιά, λοιπόν…