Eπιτάχυνση και βελτίωση απονομής της δικαιοσύνης στη χώρα μας

Η επιτάχυνση και κατ’ επέκταση η βελτίωση απονομής της δικαιοσύνης στη χώρα μας αποτελεί και για τη σημερινή, όπως και για την προηγούμενη ηγεσία του αρμόδιου Υπουργείου, αλλά και για όλους εμάς νομίζω, απόλυτη προτεραιότητα.

Σειρά νομοσχεδίων έχουν κατατεθεί και έχουν ψηφιστεί για το σκοπό αυτό. Οι νόμοι 3900/2010 για την επιτάχυνση της διοικητικής δίκης και 3904/2010 για την επιτάχυνση της ποινικής δίκης εντάσσονται στη συστηματική προσπάθεια της Κυβέρνησης να δημιουργήσει ένα νομικό πλαίσιο που θα διευκολύνει τον πολίτη και δεν θα καθιστά το δικαίωμά του για προσφυγή στα δικαστήρια γράμμα κενό περιεχομένου, όπως πολλές φορές γίνεται μέχρι σήμερα.

Το υπό συζήτηση νομοσχέδιο διευρύνει την καθ’ ύλη αρμοδιότητα των Ειρηνοδικείων και των Μονομελών Πρωτοδικείων αυξάνοντας τα χρηματικά όρια προσφυγής σε αυτά... Εξαιρετικά σημαντική καθώς θα συμβάλλει αναμφισβήτητα, κατά την άποψή μου, στην αποσυμφόρηση των δικαστηρίων, αλλά και στην επιτάχυνση των διαδικασιών, είναι η πρόβλεψη για ηλεκτρονική κατάθεση και επίδοση των δικογράφων. Να θυμίσω ότι στις αρχές της δεκαετίας του ’90 πολλοί νομικοί, κυρίως στο εξωτερικό, έκαναν λόγο για τα δικαστήρια του μέλλοντος, όπου όλη η διαδικασία θα γίνεται ηλεκτρονικά από την κατάθεση των δικογράφων μέχρι και την έκδοση της απόφασης. Το μέλλον της δεκαετίας του ’90 είναι σήμερα παρόν και η χώρα μας έχει ήδη καθυστερήσει τον εκσυγχρονισμό της απονομής δικαιοσύνης. Νομίζω ότι ήρθε η ώρα να κάνουμε γρήγορα βήματα.

Εξίσου σημαντική είναι και η αναμόρφωση του πλαισίου συμβιβαστικής επίλυσης των διαφορών που προωθείται. Με το εν λόγω νομοσχέδιο γίνεται προσπάθεια να ενισχυθεί η δυνατότητα συμβιβασμού, χωρίς όμως να υπάρχει η υποχρεωτική απόπειρα εξώδικης επίλυσης που προβλεπόταν από το άρθρο 214. Επίσης η αντικατάσταση της μονομερούς συζήτησης από το τεκμήριο της ομολογίας –στην περίπτωση απουσίας του κατηγορουμένου- και στην απόρριψη της αγωγής –στην περίπτωση απουσίας του ενάγοντος- θα οδηγήσει αναμφισβήτητα σε σημαντική μείωση του όγκου εργασιών της έδρας.

Με τα άρθρα 46 και 50 αντίστοιχα του σχεδίου νόμου επισπεύδονται και οι διαδικασίες στον Άρειο Πάγο. Καταργείται δε και η δυνατότητα άσκησης αναίρεσης σε υποθέσεις ασφαλιστικών μέτρων στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, εφόσον η αναγνώριση τέτοιου δικαιώματος στον Εισαγγελέα και όχι στους διαδίκους απαξιώνει βασικές συνιστώσες της αστικής δίκης, καταστρατηγεί τις θεμελιώδεις αρχές της διαθέσεως και της ισότητας και εξυπηρετεί σκοπιμότητες, όπως πολύ εύστοχα σημειώνεται και στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου… Επίσης, το νομοσχέδιο με ρύθμισή του προβλέπει την αποτροπή αθέμιτων συναλλαγών κατά τη διαδικασία των πλειστηριασμών.

Αναμφισβήτητα ζούμε σε μια περίοδο που οι πολίτες έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους στους θεσμούς της πολιτείας –σε όλους τους θεσμούς, δυστυχώς- και είναι υψίστης σημασίας, τουλάχιστον σήμερα, να γνωρίζουν ότι η δικαιοσύνη λειτουργεί και λειτουργεί καλά. Οι καθυστερήσεις που παρατηρούνται στην απονομή δικαιοσύνης στη χώρα μας φτάνουν στα όρια της αρνησιδικίας, με αποτέλεσμα να προσβάλλεται βάναυσα σε πολλές περιπτώσεις η αξίωση του πολίτη για παροχή δραστικής δικαστικής προστασίας.

Γι’ αυτό τόσο η προηγούμενη όσο και η σημερινή ηγεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης έχουν κρίνει ότι ο εξορθολογισμός και η βελτίωση στην απονομή της δικαιοσύνης είναι ένα στοίχημα που πρέπει να κερδίσουμε και πρέπει να το κερδίσουμε άμεσα. Πιστεύω και εύχομαι ότι σε αυτήν την προσπάθεια μπορούμε να συμβάλλουμε όλοι μας, όλες οι πτέρυγες, γιατί αξίζει πραγματικά τον κόπο.