Μεταλλευτικά κοιτάσματα 40 δισ. περιμένουν την αξιοποίησή τους

Κώστας Παπαβασιλείου

Συνέντευξη στον Ηλία  Γ. Μπέλλο. http://www.isotimia.gr (15/5/2011)

Μεταλλευτικά αποθέματα άμεσα αξιοποιήσιμα, συνολικής οικονομικής αξίας 38,2 δισ. ευρώ (με βάση τις τιμές των μετάλλων στα τέλη του 2010), διαθέτει η Ελλάδα. Αυτό αποκαλύπτει σε αποκλειστική συνέντευξή του στην «Ι» ο γενικός διευθυντής του ΙΓΜΕ, αναπληρωτής καθηγητής γεωλογίας και γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστήμιου Αθηνών, Κώστας Παπαβασιλείου και παραθέτει μοναδικά στοιχεία που, όπως επισημαίνει, έχει ήδη στα χέρια της η κυβέρνηση.

Το ΙΓΜΕ είναι ΝΠΙΔ, εποπτεύεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και αποτελεί τον επίσημο Σύμβουλο της πολιτείας σε θέματα γεωεπιστημών, ορυκτών και ενεργειακών πρώτων υλών. Τα στοιχεία που παρουσιάζει σήμερα η «Ι» είναι πράγματι εντυπωσιακά.

■ Ποια είναι η αξία των διαπιστωμένων μεταλλευτικών κοιτασμάτων στην Ελλάδα;

Τα μετρημένα μεταλλευτικά αποθέματα ανέρχονται σε περίπου 5,7 εκατ. τόνους, συνολικής οικονομικής αξίας 38,2 δισ. ευρώ με βάση τις τιμές των μετάλλων στα τέλη του 2010. Αντιλαμβάνεστε ότι με τις σημερινές τιμές, οι οποίες για τα περισσότερα μέταλλα είναι σημαντικά υψηλότερες, η συνολική οικονομική αξία των μετρημένων μεταλλευτικών αποθεμάτων θα κυμαίνεται στα 40 δισεκατομμύρια ευρώ. Ποσοστό των ορυκτών πρώτων υλών της χώρας ήδη βρίσκεται σε εκμετάλλευση εδώ και πολλές δεκαετίες. Οι πωλήσεις μεταλλευμάτων, ορυκτών, μαρμάρων και κατεργασμένων μεταλλουργικών προϊόντων το 2008 ανήλθαν σε περίπου 1,1 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 800 εκατ. ευρώ ή το 72%, είναι εξαγωγές. Οι συνθήκες στη διεθνή οικονομία την επόμενη διετία πίεσαν τη σχετική δραστηριότητα. Όμως, από το 2010 καταγράφεται ανάκαμψη, ενώ υπάρχουν βάσιμες προοπτικές ότι η ανοδική πορεία θα συνεχιστεί λόγω της παγκόσμιας αύξησης στη ζήτηση πρώτων υλών.

■ Υπάρχουν έτοιμες ώριμες επενδύσεις σε μεταλλευτικά κοιτάσματα της Ελλάδας που μπορούν να δοθούν αμέσως;

Το μεταλλογενετικό περιβάλλον στη Β. Ελλάδα είναι ιδιαίτερα ευνοϊκό για τον σχηματισμό εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων. Η μεταλλευτική αξία των βεβαιωμένων αποθεμάτων νικελίου, ψευδαργύρου, μολύβδου, χαλκού, χρυσού και αργύρου στη Μακεδονία και τη Θράκη, με βάση την ενεργό μεταλλευτική παραγωγή, τις επενδύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη και με τις τιμές των μετάλλων του τέλους του 2010, ανέρχεται σε περίπου 27,6 δισ. ευρώ, ποσό που με τις σημερινές υψηλότερες τιμές των μετάλλων αγγίζει τα 30 δισ. Ένα πολύ μικρό μέρος της αξίας αυτής αξιοποιείται σήμερα παραγωγικά. Τα δυναμικά αποθέματα που φιλοξενούντα εκεί αλλά και σε άλλες περιοχές είναι σε θέση να πολλαπλασιάσουν το προαναφερόμενο οικονομικό μέγεθος.

Η Ελλάδα, και ειδικότερα η Βόρεια Ελλάδα, είναι μία από τις πλουσιότερες περιφέρειες της Ευρώπης, ικανή να αποτελέσει σταθερή πλουτοπαραγωγική πηγή. Το βεβαιωμένο αποθεματικά δυναμικό 420 περίπου τόνων χρυσού στη Μακεδονία - Θράκη αποτελεί κεντρικό στόχο. Στην κατεύθυνση αυτή οι τρεις περιοχές χρυσού και η αξιοποίησή τους αποτελούν τις σημαντικότερες επενδύσεις που εξελίσσονται σήμερα, οι οποίες είναι έτοιμες να ξεκινήσουν ανά πάσα στιγμή, με τους επενδυτές να περιμένουν τις σχετικές αδειοδοτήσεις. Η μία αφορά αυτή της «Ελληνικός Χρυσός» για την εκμετάλλευση 240 τόνων χρυσού, 1.984 τόνων αργύρου, 1.500.000 τόνων μολύβδου και ψευδαργύρου, και 800.000 τόνων χαλκού, που φιλοξενούνται στα βεβαιωμένα αποθέματα Ολυμπιάδας, Στρατωνίου/Στρατονίκης και Σκουριών. Η δεύτερη είναι αυτή της «Χρυσωρυχεία Θράκης ΑΜΒΕ». Ελληνική εταιρεία, με στόχο την ανάπτυξη και λειτουργία του Έργου Χρυσού Περάματος στα όρια Έβρου και Ροδόπης, που προβλέπει την αξιοποίηση των περίπου 54 τόνων χρυσού και 96 τόνων αργύρου. Η εταιρεία ανήκει στην καναδική EldoradoGoldCorporation.

■ Έχετε υποβάλει την επίσημη γνωμοδότησή σας για τον πλούτο της Ελλάδας στην κυβέρνηση; Μπορεί αυτός ο πλούτος να δώσει άμεση ανακούφιση στο ελληνικό πρόβλημα;

Προχωράει η κυβέρνηση τις σχετικές διαδικασίες; Το ΙΓΜΕ ήδη έχει υποβάλει προς το ΥΠΕΚΑ πλήρεις και τεκμηριωμένες προτάσεις σε ό,τι αφορά το παρόν, το μέλλον και τις αναπτυξιακές δυνατότητες του ορυκτού μας πλούτου στο πλαίσιο του ρόλου του ως θεσμοθετημένου συμβούλου για θέματα έρευνας, αξιολόγησης και αξιοποίησης του ορυκτού πλούτου της χώρας. Εναπόκειται στην κυβέρνηση και ειδικότερα στο αρμόδιο υπουργείο να επιταχύνει τις διαδικασίες αξιοποίησης των ορυκτών πρώτων υλών της χώρας, λαμβάνοντας υπόψη την προστασία του περιβάλλοντος και την παρούσα οικονομική συγκυρία.

■ Έχει το ΙΓΜΕ προγραμματισμένες νέες έρευνες και για τι νέα κοιτάσματα ψάχνει;

Με βάση τις τρέχουσες εξελίξεις αλλά και τα αποτελέσματα των κοιτασματολογικών προγραμμάτων που υλοποίησε το ΙΓΜΕ στο Γ’ ΚΠΣ και στο παρελθόν για 50 και πλέον χρόνια, προκύπτουν συγκεκριμένες προτάσεις έργων. Έτσι, στο πλαίσιο του νέου ΕΣΠΑ (Δ’ ΚΠΣ) έχουν συμπεριληφθεί 12 αναπτυξιακές παρεμβάσεις, με μία επένδυση που προσεγγίζει τα 3 εκατ. Στην αιχμή του δόρατος βρίσκονται ο εντοπισμός 40 και 20 τόνων χρυσού σε κοιτασματολογικές περιοχές του Κιλκίς και των Σερρών. Επίσης, συγκαταλέγονται έργα που αφορούν στην παραγωγή ειδικών νανο-σύνθετων υλικών με εφαρμογές στην περιβαλλοντική τεχνολογία και παρεμβάσεις κοιτασματολογικής αξιολόγησης «κρίσιμων» ορυκτών που εντοπίζονται στη χώρα.

■ Ποιος είναι, κατά την άποψή σας, ο λόγος που τίποτα δεν έχει προχωρήσει σε σχέση με το βάθος του πλούτου που μας περιγράφετε;

Πέρα από την απίθανη κρατική γραφειοκρατία και, συχνά, την αναποτελεσματικότητα, υπάρχουν και παράγοντες στις τοπικές κοινωνίες, ενδεδυμένοι πολύ συχνά τον μανδύα του οικολόγου, οι οποίοι εκμεταλλευόμενοι τα σοβαρά, πράγματι, περιβαλλοντικά λάθη που συνέβησαν στο παρελθόν, δημιουργούν προβλήματα στην αξιοποίηση των πρώτων υλών της χώρας. Στενά συμφέροντα, μικροπολιτικές σκοπιμότητες και στείρες αντιλήψεις, επιλογές και αντιδράσεις ομάδων μειοψηφίας, που επιβάλλουν απόψεις και διαδικασίες, με κάθε άλλο παρά δημοκρατικό τρόπο, εκφοβίζοντας συχνά και πολιτικούς παράγοντες, καθιστούν την αξιοποίηση πρακτικά αδύνατη.