Χάρης Δούκας: «Δεν έχουν πάρει αέρα τα μυαλά μου, αλλά τα πανιά μου»

Συνέντευξη του Δημάρχου Αθηναίων Χάρη Δούκα στα ΝΕΑ

«Πόσες κλήσεις έχουν ζητήσει να σβήσετε;», ρωτάμε τον Χάρη Δούκα, λίγο αφότου εκείνος έχει παραγγείλει τζιν με αγγούρι και το τόνικ στο πλάι. «Νομίζω έχω χάσει το μέτρημα», λέει χαμογελώντας -ούτε αυτός έχει γλιτώσει από το πιο παραδοσιακό αίτημα για δημοτικό ρουσφέτι. Και σοβαρεύει απευθείας: «Δεν έχουμε σβήσει καμία. Συνήθως προτρέπω τους πάντες να καταθέσουν ένσταση, ώστε να διαπιστωθεί αν η δικαιολογία που λένε ισχύει. Εκτός αν μιλάμε για ράμπα. Εκεί η απάντηση είναι μια: “φίλε, θα πληρώσεις ό,τι κι αν έχει γίνει”».

Εχουν περάσει εκατό μέρες από την ανάληψη καθηκόντων του νέου δημάρχου Αθηναίων, που εμφανίστηκε ξαφνικά στην μάχη των εκλογών ως «πράσινο» αουτσάιντερ και κατέληξε να κερδίζει το μεγάλο φαβορί, σηματοδοτώντας έτσι την πρώτη μεγάλη ήττα της ΝΔ. Από τότε, λέει ο Δούκας, έχει να ξεκουραστεί Σαββατοκύριακο. Αυτή όμως η κληρονομιά του «κομήτη» δεν ήρθε μόνη -δεν υπάρχει παρέμβασή του που δεν σχολιάζεται, είτε αυτή αφορά την επανάληψη της φράσης ενός πολίτη για «μπάτσους με γκλοπ» είτε τις καταλήψεις είτε την ανάπλαση του Στρέφη. Τίποτα απ’ αυτά δεν αφήνει ο Δούκας να πέσει κάτω, αλλά φαίνεται ξεκάθαρα πως θεωρεί πως οι απανωτές επιθέσεις, όπως τις εκλαμβάνει, κακό δεν του κάνουν: «Το Luben έκανε μια ωραία, χιουμοριστική αφίσα με Μάο, Λένιν, Μαρξ και μένα, με λεζάντα “κόκκινος Δούκας”. Φτάσαμε σε σημείο και κάποιος που δεν ασχολείται να λέει πως κάπου έχουν ξεφύγει οι άνθρωποι». Είναι όμως, όντως «κόκκινος» ο Δούκας; «“Κόκκινος”; Αντιθέτως, είμαι “πράσινος” παντού: είμαι οικολόγος, ΠΑΣΟΚ και Παναθηναϊκός».

Απέναντι στο Μαξίμου

Η σχέση του με το Μέγαρο Μαξίμου, πάντως, από το «καλημέρα» κιόλας, αποδείχτηκε συγκρουσιακή: η αλλαγή χεριών στην «Ανάπλαση ΑΕ» θεωρήθηκε από τον Δούκα ως προσπάθεια οικονομικής αφαίμαξης του δήμου Αθηναίων και απόπειρα της κυβέρνησης να αφαιρέσει από τον ίδιο κάθε ουσιαστική αρμοδιότητα. Η διελκυστίνδα για την χρήση της βασιλίσσης Ολγας συνεχίζεται έως σήμερα, με το Δούκα να λέει πως περιμένει «με σεβασμό» τα αποτελέσματα και τις αρχαιότητες. «Μακάρι να αποκαλυφθούν, όμως, δεν μπορεί να σκάβουμε και να έχουμε άλλον έναν Μεγάλο Περίπατο, για άλλα τέσσερα χρόνια», προειδοποιεί. «Δεν το παρατάω, μόλις έχουμε την εικόνα και εφόσον μας το επιτρέπουν, που εκτιμώ ότι θα μας το επιτρέπουν, ο δρόμος θα ανοίξει».

Η ακύρωση της συναυλίας που ήταν υπό την αιγίδα της πρεσβείας του Ισραήλ ήταν  θέμα αισθητικής ή πολιτικής ιδεολογίας; Ήταν θέμα ασφάλειας, σπεύδει να διευκρινίσει. «Ναι μια τέτοια συναυλία δεν είναι στη δικιά μου λογική. Ωστόσο μας είχαν ενημερώσει οι μουσικοί ότι φοβόντουσαν να παίξουν. Δηλαδή τι θα έπρεπε να κάνω, να τους αναγκάσω να παίξουν; Σαν δήμαρχος πήρα την ευθύνη να ακυρώσω μια συναυλία, που μπορεί να προκαλούσε θέμα ασφάλειας τις ημέρες του Πάσχα».

Η συζήτηση για τα θέματα που κουβεντιάζονται δημόσια για τις επιλογές και την διαχείρισή του θα μπορούσε να πάρει όλο το βράδυ, όμως ο Δούκας επιμένει πως δεν είναι εκείνος που έχει επιλέξει τον διαρκή τσακωμό: «Η κυβέρνηση πιστεύει ότι όλα συγκεντρώνονται στα υπουργεία, στο Μέγαρο Μαξίμου και από εκεί γίνεται η διαχείριση, ενώ εγώ πιστεύω κάτι εντελώς διαφορετικό, στην αποκέντρωση και στον πρώτο βαθμό εγγύτητας. Θέλω να προχωρούν τα έργα μου, δε θέλω να δημιουργώ άσκοπες συγκρούσεις ούτε εχθρούς. Οι δήμαρχοι δε θα πρέπει να είμαστε αποδιοπομπαίοι τράγοι, ζητάμε να είμαστε ισότιμοι συνομιλητές. Και εάν συνεχίσει έτσι η προσέγγιση της κυβέρνησης, να είστε βέβαιοι πως οι δήμοι θα κλείσουν», σχολιάζει. «Ο δήμαρχος δεν είναι μόνο για να μαζεύει τα σκουπίδια. Διοικεί μια πόλη που έχει ανάγκες, πρέπει να ακούσει τους πολίτες. Γι΄ αυτό και έχουμε τόσο χαμηλή συμμετοχή στις εκλογές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης γιατί ο κόσμος αισθάνεται ότι ψηφίζει κάτι που έχει περιορισμένες δυνατότητες». Μήπως όμως έχουν πάρει αέρα τα μυαλά του; «Δεν έχουν πάρει αέρα τα μυαλά μου, αλλά τα πανιά μου. Κάναμε σε 100 μέρες ό,τι δεν έχουν κάνει οι άλλοι σε τρία χρόνια», λέει.

«Μοντέλο Δούκα» και πασοκικές φιλοδοξίες

Αμέσως μετά τη νίκη του στην Αθήνα, ο Δούκας έβαλε πλώρη για την ΚΕΔΕ. Όπως λέει, θα μπορούσε να έχει «κάτσει στ’ αυγά του», γιατί έτσι κι αλλιώς συμμετέχει στο Συμβούλιο. «Ετσι θα έστελνα ένα λάθος σήμα, όλα αυτά τα οποία λέω και για τα οποία παλεύω να μην τα διεκδικήσω. Γνώριζα ότι θα χάσω αλλά έβαλα μια ατζέντα πιο επίκαιρη από ποτέ. Είχαμε απώλεια 15 δημάρχων. Αξία όμως έχει ότι φτιάξαμε ένα νέο αυτοδιοικητικό κίνημα».

Σε αυτή την κίνηση του Δούκα, η φημολογία πως τον δήμο αργά ή γρήγορα θα τον παρατήσει για να διεκδικήσει κάποια άλλη, κεντρική και «πράσινη» καρέκλα, εντάθηκε από άσπονδους φίλους. «Ξυπνάω και κοιμάμαι με τον δήμο στο μυαλό μου. Είναι ευκαιρία ζωής για μένα. Τέτοια εποχή πέρσι μπορούσα να φανταστώ ότι θα είμαι δήμαρχος; Θέλω να λέει ο κόσμος ότι πέτυχα το μεγαλύτερο μέρος του στόχου μου», απαντάει. Οταν του θυμίζουν πως σε ένα χρόνο υπάρχει πασοκική διαδικασία για τις εκλογές ανάδειξης νέας ηγεσίας στο κόμμα, απαντάει πως ξέρει εκ πείρας πως, «πως όταν κάνεις σχέδια ο Θεός γελάει. Για να καταφέρεις οτιδήποτε πρέπει να ζεις κάθε μέρα με την ευθύνη που αναλογεί στον ρόλο σου. Να πετυχαίνεις σ’ αυτό που κάνεις. Η προτεραιότητά μου είναι η Αθήνα».

Λένε κι άλλα οι εν λόγω άσπονδοι -πως «μοίρασε» τον δήμο με τον ΣΥΡΙΖΑ («οι αντιδήμαρχοι είναι μόνο από μια παράταξη, άρα δεν μοιράσαμε τίποτα», λέει για να το ξεκόψει κατευθείαν), πως δεν κρύβει την κομματική του ταυτότητα. «Δεν νομίζω ότι έχω λειτουργήσει κομματικά, ούτε σε επιλογές προσώπων ούτε σε πολιτικές που έχω εφαρμόσει. Δεν έχω αλλάξει ούτε έναν γενικό διευθυντή στον δήμο. Οποιος θέλει να κάνει την δουλειά, με χαρά. Οποιος δεν θέλει, να κάνει ένα βήμα πίσω», επισημαίνει. Η σχέση του με τον ΣΥΡΙΖΑ ποια είναι; «Με την “Ανοιχτή Πόλη”, εννοείτε», διορθώνει. «Είναι μια ιστορική παράταξη με βαθιές ρίζες, με στήριξε πάρα πολύ και τους ευχαριστώ. Με τον Κώστα Ζαχαριάδη συζητάμε και συνεργαζόμαστε, πολλές φορές με κριτικάρει, ψηφίζει ανάποδα. Η συνεργασία εκεί είναι προγραμματική», διευκρινίζει.

Πολλά έχουν ακουστεί και για την σχέση του με τον Νίκο Ανδρουλάκη: «έχουμε μια πολύ καλή συνεργασία. Αυτός άλλωστε με πρότεινε για τον δήμο», λέει, απαντώντας και στο σχετικό σούσουρο. «Ολη αυτή η παραφιλολογία κουράζει, γιατί δεν αφορά κανέναν», λέει, περιγράφοντας το ΠΑΣΟΚ ως τον πυρήνα που θα διαμορφώσει τις εξελίξεις στην Κεντροαριστερά -«και αυτό πρέπει να αποτυπωθεί στις ευρωεκλογές. Το μεγάλο πρόβλημα που βλέπω στην Κεντροαριστερά είναι ότι σε πολλές περιπτώσεις «χυλώνει» τις θέσεις της, δεν λέει τα πράγματα με το όνομά τους», σχολιάζει.

Μάλλον, πάντως, και ο ίδιος θέλει να βάλει copyright στην φράση «μοντέλο Δούκα» για τις συνεργασίες: «Οπως λέει και το όνομά του, μπορεί να εφαρμοστεί από τον Δούκα, δεν μπορεί να γίνει copy-paste», σχολιάζει. «Οι συγκλίσεις γίνονται στις γειτονιές, όχι στην κορυφή, με συνεργασίες βάσης. Αυτό είναι το “μοντέλο Δούκα”. Και μαζί, η πολιτική “του πεζοδρομίου”: μπορείς να φτιάξεις το πεζοδρόμιο, να αναμορφώσεις μια παιδική χαρά να καλυτερεύσεις τις ζωές των ανθρώπων, αντί να λες θεωρητικολογίες; Αυτό είναι προοδευτική πλατφόρμα», επισημαίνει.

Τραπεζοκαθίσματα, Βοτανικός και το «project Σταδίου»

«Στο πεζοδρόμιο», λοιπόν, ο αγώνας για να αποδείξει πως η αλλαγή στην πόλη προχωρά,  ήταν δύσκολος. Η δέσμευση για 5.000 φυτεύσεις δέντρων κάθε χρόνο μοιάζει να παίρνει σάρκα και οστά. Το τελευταίο τρίμηνο η δημοτική Αρχή επιχειρεί να βάλει τάξη στο χάος των σχολείων της Αθήνας, με περισσότερες από 70 αυτοψίες. «Προσπαθούμε να μαζέψουμε ό,τι μαζεύεται, δίνοντας έμφαση στα ειδικά σχολεία, με αναβατόρια και ράμπες. Είναι, όμως, πολύ μεγάλο το πρόβλημα», παραδέχεται. «Απαιτείται συνεργασία με την κεντρική κυβέρνηση, εμείς μπορούμε να κάνουμε κάποιες συντηρήσεις αλλά χρειάζεται ένα μεγάλο κύμα ανακατασκευής».

Δεν ήταν όλες οι αποφάσεις εύκολες. Μία από αυτές που τον φόβιζε εξαρχής ήταν εκείνη επηρέαζε την καθημερινότητα των οικογενειών και των μικρών δημοτών. «Πρόκειται για το κρίσιμο θέμα με τις παιδικές χαρές. Έπρεπε να πιστοποιηθούν (δεν είχαν καν προχωρήσει οι διαδικασίες πιστοποίησης) και ανακαλύψαμε ότι αρκετές από αυτές είχαν προβλήματα, κάποιες διαχειρίσιμα και κάποιες άλλες ήταν σε πολύ κακή κατάσταση. Πήραμε την απόφαση να σταματήσει η λειτουργία τους προσωρινά, με τη δέσμευση, βέβαια, να τις ανοίξουμε, βάσει του χρονοδιαγράμματος που έχουμε θέσει». Μια δεύτερη; Τα παράνομα τραπεζοκαθίσματα. «Δεχόμαστε μεγάλη πίεση αλλά δεν κάνουμε πίσω. Οφείλω να πω πως τα πρόστιμα είναι πάρα πολύ χαμηλά, μπορεί να φτάσουν τα 1.500 ευρώ το χρόνο, εάν κάνει κανείς τη διαίρεση είναι ένας καφές την ημέρα. Χρειάζεται νομοθετική παρέμβαση εάν θέλουμε στην πράξη να προχωρήσουμε. Σε μια πλατεία μαζέψαμε τα παράνομα τραπεζοκαθίσματα και πέρασα μισή ώρα αργότερα και ήταν και πάλι στη θέση τους». «Πράσινος» γαρ, ο δήμαρχος δεν θα μπορούσε να μην αναφερθεί στην διπλή ανάπλαση στον Βοτανικό, ένα έργο που ως τώρα «δεν είχε σφυγμό»: «Αρκεί κανείς να δει το σημείο όπου θα έπρεπε να υπάρχουν έργα, τώρα υπάρχουν 10 μέτρα μπάζα. Τίποτα δεν προχωρούσε. Το παλεύουμε για να ξεκινήσει το έργο, με σίγουρες πάσες και κλειστό παιχνίδι. Το αμέσως επόμενο διάστημα θα μπουν οι μπουλντόζες».

 

Αυτές τις εκατό μέρες ο Δούκας ήρθε αντιμέτωπος και με τα βάσανα που συνοδεύουν την Τοπική Αυτοδιοίκηση, με σοβαρότερο αυτό της έλλειψης προσωπικού. «Σε μια τουριστική Αθήνα, πρέπει να μαζεύουμε τα σκουπίδια για επτά εκατομμύρια κόσμο με εργαζόμενους που είναι λιγότεροι από τον μόνιμο πληθυσμό. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν μπορούμε να τρέξουμε όσο θα θέλαμε και την ανακύκλωση με τον καφέ κάδο. Έχουμε φτιάξει τα προγράμματα, έχουμε αγοράσει τα ειδικά απορριμματοφόρα για την κομποστοποίηση, αλλά δεν έχουμε προσωπικό να τα λειτουργήσει. Γι’ αυτό και ξεκινήσαμε με μικρές γειτονιές». Ο καφέ κάδος, διαπιστώνει ο δήμαρχος, έχει αποκαλύψει και το μέγεθος των ανισοτήτων στην Αθήνα, με το 40% των τροφίμων να πετιούνται και την ίδια στιγμή συμπολίτες μας  να ψάχνουν για φαγητό στους κάδους. «Πρέπει να κλειδώνουμε τους κάδους διότι αλλιώς όσοι έχουν ανάγκη πηγαίνουν και τους ανοίγουν για να βρούνε φαγητό, γι’ αυτό και δίνονται τα κλειδιά στους πολίτες».

Η ερώτηση έρχεται από μόνη της -«παραλάβατε καμένη γη»; Ο Δούκας όμως διατείνεται πως δεν ψάχνει δικαιολογίες: «Θέλω να κοιτάξω μπροστά και να λύσω τα προβλήματα, κάνω την καταγραφή της κατάστασης και η αλήθεια είναι ότι σε αρκετές περιπτώσεις, όπως αυτή η προχειρότητα του Μεγάλου Περιπάτου, ήταν έκδηλη αλλά ήταν μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Υπήρχε μια επιπολαιότητα και μια προχειρότητα σε μία σειρά από δράσεις και διαδικασίες», λέει. «Το κακό έγινε. Η Πανεπιστημίου, πλέον, θα αφεθεί στην ησυχία της».

Στον αντίποδα της ταλαιπωρημένης Πανεπιστημίου, ο Δούκας περιέγραψε έναν άλλο δρόμο-στοίχημα για τα επόμενα δύο χρόνια: η Σταδίου θα μετασχηματιστεί, με πολλά ανοιχτά καταστήματα και μεγάλα projects. Αποκάλυψε, μάλιστα, πως μετά από πολλά χρόνια ταλαιπωρίας και με λυμένα πλέον τα ιδιοκτησιακά, οι δύο κλειστοί κινηματογράφοι, Αττικόν και Απόλλων, βρίσκονται σε τροχιά επαναλειτουργίας, με τον έναν από τους δύο να ανάβει τα φώτα τον προσεχή Οκτώβριο.