Ανδριάντες και πάλι...

Του Β.Π. Καραγιάννη

Σαν βγεις στον πηγαιμό (ή κι ερχομό) για την ιστορική έδρα του Δήμου Κοζανιτών, ήγουν την «πόλη» της Αιανής θα περάσεις αναγκαστικά  κάτω από το μέγα Πλάτανο της Λευκοπηγής  διακηρυγμένο  μνημείο της φύσης. Δύο γραφειοκρατικά θεσπίσματα της διοίκησης χωρίς κανένα πρακτικό αντίκρισμα επί της ουσίας. Λίγο ίσως σταματήσεις έξω από την πόλη στο μνημείο Εθνικής Αντίστασης περιοχή Νταμάρια στην Παναγία. Εκεί δεσπόζει ο εντυπωσιακός

εις την αγριάδα όψεως κι ιδεολογική αποφασιστικότητα, ανδριάντας του μητροπολίτη Ιωακείμ (Αποστολίδη) πνευματικού ηγέτη  του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ κ. λπ. (άλλο ιδεολόγημα κι αυτό). Το μνημείο εν γένει κι όχι μόνον ο ανδριάντας, είναι σοσιαλιστικού ρεαλισμού στην τεχνική κι αισθητική του παρόμοιο  με δεκάδες άλλα στην Ελλαδική ενδοχώρα μετά το 1981. Φαίνεται πως βγήκαν από την ίδιο γλυπτικό καλούπι.

Ο ανδριάντας βρήκε τη θέση που του αξίζει μετά την πλατεία, τη διάλυσή και την επανασύστασή του και με τη φασαρία περί του που θα ξαναστηθεί. Είναι στην άκρη της πόλεως όπως δηλ. ήταν και στη άκρη της ιστορίας της Κοζάνης ο δεσπότης, αφού ελάχιστα προσέφερε σ’ αυτήν, τον καιρό  της «δεσποτείας» του για να δικαιούται τοιαύτης μεγάλης γλυπτικής τιμής. Ο Ιωακείμ ήταν μια εκρηκτική προσωπικότητα με βίο έντονο κι ασφυκτιούσε στην επαρχία, στην τότε μικρή πόλη και μητρόπολη, ονειρευόταν  μεγάλες μητροπόλεις. Οπως κι ο διάδοχός του Κ. Πλατής που έφυγε για Πάτρα. Θήτευσε σχεδόν σε όλα τα πολιτικά δόγματα κι επιδίωξε με κάθε τρόπο να βρει μεγαλύτερα ποίμνια. Δεν ήταν εκείνη η «μεγάλη» προσωπικότητα  στην ιστορία της Κοζάνης τουλάχιστον στην ακολουθία των μητροπολιτών. Αν σε κάποιον μητροπολίτη θα έπρεπε να σταθεί η νεότερη ιστορία της θα μπορούσαμε ν’ αναφέρουμε τον Βενιαμίν ο οποίος έσωσε στην κυριολεξία την Κοζάνη από τον αφανισμό της το 1822. Ο Αμπαλαμπούτ πασάς κυνηγούσε τους Ναουσαίους μετά την καταστροφή της πόλης· οι Κοζανίτες  έσωσαν αυτούς κι ο Μητροπολίτης με τον «τρόπο» του την πόλη της Κοζάνης.