Οι μικρές – μεγάλες ιστορίες της Αννας Διαμαντοπούλου

Της Ελευθερίας Κόλλια, protagon.gr
Η 4η Βιομηχανική Επανάσταση και η Κλιματική Αλλαγή, ο Κώστας Σημίτης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο λιθοβολισμός της όταν τόλμησε να μιλήσει για τη μεταρρύθμιση Γιαννίτση στην επαρχία: το βιβλίο της πρώην επιτρόπου διαβάζεται από τρεις γενιές. Ο τίτλος άλλωστε χαρακτηριστικός: «Από το Ντεσεβό στο Drone»
Δεν είναι δοκίμιο, αλλά ούτε και προσωπικό ημερολόγιο. Το νέο βιβλίο με την υπογραφή της Αννας Διαμαντοπούλου (πρώην υπουργού, πρώην επιτρόπου και προέδρου του Δικτύου για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη), υπό μορφήν συνομιλίας με τον δημοσιογράφο Μάκη Προβατά, «Από το Ντεσεβό στο Drone.
Πρόοδος και Ειρήνη στον 21ο αιώνα» (εκδόσεις Πατάκη), προσεγγίζει ζητήματα των καιρών, γεγονότα, στοιχεία, μελέτες, στηρίζεται στην πληροφορία —με το βλέμμα πάντα στο μέλλον— για να σαγηνεύσει τον αναγνώστη, εμπλέκοντας ομολογουμένως διακριτικά την εμπειρία τεσσάρων δεκαετιών της πολιτικού εντός και εκτός συνόρων («Μικρές Ιστορίες», έτσι βαφτίζουν οι δημιουργοί της έκδοσης τις προσωπικές αφηγήσεις, σύντομα και μετριοπαθή shots, τόσο – όσο).
Το βιβλίο ολοκληρώθηκε τις ημέρες εμφάνισης της πανδημίας, αλλά την περιλαμβάνει. Η κρίση αυτή είναι άλλωστε «Αποκάλυψη και Επιταχυντής», για όσα καίρια εκτυλίσσονται στις ημέρες μας, με βασικούς άξονες την 4η Βιομηχανική Επανάσταση και την Τεχνητή Νοημοσύνη, την Κλιματική Αλλαγή, τις απειλές Ασφαλείας. Την ανάγκη αλλαγών στην Πολιτική.
Η κυρία Διαμαντοπούλου διακρίνει το παρωχημένο και μιλάει για κόμματα «δημιουργήματα του 19ου αιώνα, με προγράμματα που δομήθηκαν τον 20ό, που καλούνται να δώσουν λύσεις σε προβλήματα του 21ου αιώνα». Με αποστασιοποιημένο βλέμμα, τονίζει ότι οι ψηφοφόροι δεσμεύονται πια σε στόχους, παρά σε κόμματα. Μιλάει για το νέο Κέντρο, δηλώνει ευθαρσώς θιασώτης της πολιτικής του γάλλου προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν, καταδεικνύει πόσο σχετικές είναι πια οι έννοιες της «προόδου» και της «συντήρησης», αποδομεί τις γραμμές του Αριστερά – Δεξιά. «Από το δίλημμα Αριστερά ή Δεξιά περάσαμε στην πολιτική πραγματικότητα: και Αριστερά και Δεξιά, περάσαμε δηλαδή στην ανάγκη να χρησιμοποιηθούν στοιχεία και από τα δυο μεγάλα ρεύματα, σε συνδυασμό με νέα ρεύματα και νέες πολιτικές, και μάλιστα αφού ληφθούν υπόψη και ζητήματα όπως η κλιματική αλλαγή, το περιβάλλον, η ψηφιακή οικονομία, που διαμορφώνουν νέες ατζέντες».
Είναι σαφές: ακόμη και η ρητορική της δεκαετίας του ’80, ακούγεται παρωχημένη στα αυτιά της, στα αυτιά μας, για τον απλό λόγο ότι δεν ακουμπά ούτε καν ακροθιγώς τον καμβά της σημερινής πραγματικότητας. Η έγνοια να αποτυπωθεί ο καινούργιος αυτός καμβάς διατρέχει τις 317 σελίδες του βιβλίου. Τα της Τεχνολογίας – γνωρίζατε ότι η Ν. Κορέα φιλοδοξεί το 20% του στρατού της να απαρτίζεται από στρατιώτες-ρομπότ; Το Προσφυγικό –το 93% των Αφρικανών έχει πρόσβαση σε κινητό, ο αφρικανός στο Μαλάουι ξέρει πώς ζουν οι δικοί του στο Λονδίνο. Τη μεταφορά πλούτου από τη Δύση στην Ανατολή – το 2025 ο πλούτος επιστρέφει στην Ανατολή, εκεί όπου ήταν το 1.000 μ.Χ.
Από το εκδοτικό εγχείρημα, δεν λείπουν κρίσεις, εκτιμήσεις, θέσεις για την εγχώρια πολιτική σκηνή. Η συγγραφέας χαρακτηρίζει μεταρρυθμιστή τον Κώστα Σημίτη, αναφερόμενη στη μάχη του με το αυτοαποκαλούμενο «λαϊκό» και «αριστερό» ΠΑΣΟΚ. Μιλάει για την «αδιατάρακτη υποστήριξη» του Γιώργου Παπανδρέου στα όσα επιχειρούσε η ίδια να υλοποιήσει, αλλά και τις καινοτομίες του OpenGov και της Διαύγειας, που θα κρίνει η Ιστορία. Δεν ισοπεδώνει, δεν μηδενίζει.

 Η ελληνική προεδρία της ΕΕ για τη διεύρυνση (Πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, πρόεδρος ΕΕ Ρομάνο Πρόντι, αριστερά, επίτροπος Απασχόλησης η Αννα Διαμαντοπούλου, πίσω του)

«Οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ με τον Γιώργο Παπανδρέου και του συνασπισμού ΝΔ – ΠΑΣΟΚ, με τον Αντώνη Σαμαρά και τον Ευάγγελο Βενιζέλο», σημειώνεται χαρακτηριστικά, «παρά τις ταλαντεύσεις και την άγνοια των ενδεδειγμένων τρόπων αντιμετώπισης της κρίσης – άγνοια που εξάλλου είχαν και άλλοι ευρωπαίοι ηγέτες -, προχώρησαν σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις και επωμίσθηκαν συνειδητά τεράστιο πολιτικό κόστος. Επέλεξαν να περιγράψουν την πραγματικότητα και να πουν αλήθειες για τα απαραίτητα βήματα εξόδου από την κρίση, ενώ έβλεπαν τις κοινοβουλευτικές τους ομάδες να διαλύονται, και σημαντικό αριθμό βουλευτών να αρνείται να τους στηρίξει, να διαγράφεται και να μεταπηδά σε άλλα κόμματα».
Ασκεί κριτική στον ΣΥΡΙΖΑ και τις οβιδιακές μεταμορφώσεις του, μιλά για ηθικό μειονέκτημα και λαϊκισμό, εκτιμά ότι το άγιο δισκοπότηρο της Αριστεράς δεν υπάρχει πια, πλην όμως βάζει ερωτηματικό ως προς τον Αλέξη Τσίπρα προσωπικά και την πιθανή του μετάλλαξη, τώρα που εκλείπει το περιβάλλον, κοινωνικό και πολιτικό, που τον ανέδειξε – «θα φανεί…».
Κάνοντας αναφορά στον Κυριάκο Μητσοτάκη και την προσήλωσή του στη μετριοπάθεια, την αξιοκρατία, τον εκσυγχρονισμό, η συγγραφέας εκτιμά ότι το στοίχημα είναι αν θα καταφέρει να κάνει τις προθέσεις του πράξη: «Ο καλός διαχειριστής θα πρέπει να αποδείξει ότι είναι ο τολμηρός μεταρρυθμιστής».
Συμπυκνώνοντας το βιβλίο
Η κυρία Διαμαντοπούλου θεωρεί εν πολλοίς ότι η χρεοκοπία της χώρας έχει τις ρίζες της στο ασφαλιστικό σύστημα (όπως και στην ανοχή της φοροδιαφυγής και τη διάχυτη διαφθορά), ενώ ομολογεί ότι όταν βρέθηκε το 2001 ως Επίτροπος Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων να μιλά σε πρωτεύουσα ελληνικής περιφέρειας για το ζοφερό οικονομικό σκηνικό και την πρόταση Γιαννίτση, δέχθηκε μέχρι και πέτρες στο αυτοκίνητο της.

2018. Κύπρος. Βουλή των Αντιπροσώπων: Δ’ Βιομηχανική Επανάσταση.

Η έκδοση διαπνέεται από πνεύμα έντονα ευρωπαϊκό (ο Ζοζέπ Μπορέλ, αντιπρόεδρος της Κομισιόν και ύπατος εκπρόσωπος της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφάλειας, στον πρόλογό του, το χαρακτηρίζει «γενναίο»), χωρίς να απουσιάζουν οι οξείες κρίσεις για ηγεσίες αγράμματες που συνδέθηκαν με το Brexit αλλά και το θετικό πρόσημο σε προσωπικότητες σύγχρονες όπως η Ανγκελα Μέρκελ – «θέλω οι Γερμανοί να ζουν καλύτερα», είχε πει ερωτώμενη για το «όραμά» της, σε μια εμβληματική -κατά τη συγγραφέα- απάντηση.
Στη μακρά αυτή «συνέντευξη» με τον έμπειρο στο είδος Προβατά, η θητεία Διαμαντοπούλου στο υπουργείο Παιδείας επιτρέπει άποψη, αλλά και ενδοσκόπηση, για τα εκπαιδευτικά. Τονίζοντας ότι οι ανάγκες του σήμερα διαφέρουν αισθητά από αυτές της προηγούμενης εικοσαετίας, η κυρία Διαμαντοπούλου σημειώνει ότι η μύηση στον ψηφιακό κόσμο είναι η μόνη λύση για το κλείσιμο της ψαλίδας των κοινωνικών ανισοτήτων. Γνώση και νέες δεξιότητες, σε συνδυασμό με κλασικές σπουδές και συναισθηματική νοημοσύνη. «Αριστοτέλης και coding». Όσο για την αυτοκριτική της; Η ίδια αναφέρεται στη συνεργασία της με τον αείμνηστο Δημήτρη Μαρωνίτη, σε μια αναζήτηση νέου τρόπου διδασκαλίας της Οδύσσειας και της Ιλιάδας – σχέδιο που δεν ολοκληρώθηκε, το συγκαταλέγει στις «προσωπικές της πληγές και αποτυχίες».
Είναι βέβαιο ότι η συγγραφέας θα ήθελε το πόνημα της να διαβαστεί από τη γενιά του πατέρα της, τη δική της, από τη γενιά του γιου της, τη γενιά που ίσως δει έναν νέο Πόλεμο, αυτή τη φορά για τα Big Data. Όποια κι αν είναι η ταυτότητα του αναγνώστη, ο τελευταίος θα πρέπει να γνωρίζει ότι ηθικός αυτουργός του βιβλίου είναι ο σύζυγος της πολιτικού. Όλα τα βιβλία βεβαίως ενέχουν προσωπικές αποχρώσεις. Το «Από το Ντεσεβό στο Drone», μπορεί να αποτυπώνει την πορεία του κόσμου σε αυτές τις τρεις γενιές, την πολιτισμική του εξέλιξη, είναι όμως και αναπάντεχα ιδιωτικός. Διότι η συγγραφέας και Ντεσεβό (γαλάζιο) είχε, και drone (για τη λήψη φωτογραφιών) διαθέτει.
Πηγή: Protagon.gr