Το αλφαβητάρι της θεολογικής γραφής σπουδάζει
κανείς στον γραπτό λόγο του αείμνηστου Επισκόπου
Διονυσίου Λ. Ψαριανού, Μητροπολίτου
Σερβίων και Κοζάνης πάνω στο εορταστικό γεγονός της Κυριακής της Τυρινής (2-3-2014)
τέταρτης στη σειρά Κυριακής του Τριωδίου κατά την οποία ‘’ανάμνησιν ποιούμεθα της
από του Παραδείσου της τρυφής εξορίας του Πρωτοπλάστου Αδάμ’’.
‘’Δυο
πρόσωπα και δυο γεγονότα κυριαρχούν στην πίστη μας. Τα πρόσωπα είναι ο Αδάμ και ο Χριστός. Ο πρωτόπλαστος κι ο πρωτότοκος. Και τα γεγονότα είναι η
παρακοή και η υπακοή. Η πτώση και η ανάσταση. Χωρίς αυτά τα δυο πρόσωπα και τα δυο γεγονότα Εκκλησία και χριστιανική
πίστη δεν υπάρχει.
Για το παράπτωμα του Αδάμ ήρθε στον
κόσμο, ο δεύτερος Αδάμ. Για την παρακοή του πρώτου ανθρώπου, ο Υιός του Θεού έγινε υιός του ανθρώπου.
Ο πρώτος Αδάμ είναι ο άνθρωπος της παρακοής, ο δεύτερος Αδάμ είναι ο άνθρωπος της
υπακοής. Ο πρώτος Αδάμ είναι η πλάση
των ανθρώπων, ο δεύτερος είναι η ανάπλαση.
Εξ αιτίας του Αδάμ χάσαμε τον παράδεισο, χάρη στο Χριστό τον ξαναποκτήσαμε.
Η Κυριακή της Τυρινής είναι αφιερωμένη στα δυο πρόσωπα και στα δυο γεγονότα
για τα οποία λέμε. Είναι ημέρα του Κυρίου, του δεύτερου Αδάμ, και μαζί είναι
ημέρα του πρώτου Αδάμ. Είναι ημέρα της αναστάσεως του Χριστού και της εισόδου
μας στον παράδεισο, και μαζί είναι ημέρα της πτώσεως και εξορίας των
πρωτοπλάστων από τον παράδεισο. Έτσι λέγει το υπόμνημα του Τριωδίου στη
σημερινή ημέρα: Τη αυτή ημέρα Κυριακή της Τυρινής ανάμνησιν ποιούμεθα της από
του παραδείσου της τρυφής εξορίας των πρωτοπλάστων Αδάμ και Εύας.
Στην είσοδο της νηστείας η Εκκλησία
θυμάται το παράπτωμα του Αδάμ. Ήταν παρακοή στην εντολή του Θεού, που ήταν
εντολή νηστείας. Τόσο αρχαίος είναι ο θεσμός της νηστείας, ο αρχαιότερος και
πρώτος θεσμός, που στηρίζεται στην πρώτη εντολή του Θεού προς τον άνθρωπο
αμέσως μετά την πλάση του. ‘’Από κάθε δέντρο που είναι στον παράδεισο θα φάτε
καρπό, μα από το δέντρο της γνώσεως του καλού και του κακού δεν θα φάτε. Αν θα
φάτε από το δέντρο αυτό, την ίδια μέρα θα πεθάνετε’’. Αυτή είναι η πρώτη εντολή
του Θεού, που θεσπίζει το θεσμό της νηστείας, ένα θεσμό που έχει την αρχή του
στον παράδεισο κι είναι ίδιας ηλικίας με
τον άνθρωπο.
Στην ευαγγελική περικοπή της ημέρας
τρία είναι τα θέματα, για τα οποία μιλάει ο Ιησούς Χριστός. Η αμνησικακία, η νηστεία
κι η αφιλοχρηματία.
Εξωτερικά φαίνεται πως αυτά τα τρία
είναι άσχετα μεταξύ τους, αλλ’ όμως έχουν μία εσωτερική συνάφεια.
Η νηστεία, καθώς το ακούμε στα τροπάρια
αυτών των ημερών, δεν είναι η αποχή μόνο απ’ ωρισμένες τροφές, μα κι απ’ όλες
τις κακίες.
Δυο από τις πρώτες κακίες είναι η μνησικακία κι η πλεονεξία.
Όποιος δε
συχωρνάει τον
αδελφό του και δεν του δίνει συγγνώμη, αυτός δεν είναι άνθρωπος του Θεού. Κι
όποιος είναι φιλοχρήματος και πλεονέκτης, αυτός είναι ειδωλολάτρης.
Αν θέλουμε λοιπόν η νηστεία μας να ‘ναι
πραγματικά πνευματική άσκηση και λογική λατρεία στο Θεό, τώρα με την ευκαιρία
της μεγάλης Τεσσαρακοστής, ετοιμάζοντας ο καθένας τον εαυτό του για το άγιο
Πάσχα, ας νηστέψουμε αληθινά. Όχι
μόνο από τις τροφές, μα κι από τις κακίες. Ας νηστέψουμε, καθώς ψάλλει η
Εκκλησία: νηστείαν δεκτήν, ευάρεστον τω Κυρίω…’’. (Επισκόπου
Διονυσίου Λ. Ψαριανού, Μητροπολίτου Σερβίων και Κοζάνης, Οικοδομή και
Παράκλησις, φύλλον 27, Κυριακή, 8 Μαρτίου 1970).
Το κείμενο αυτό με προβλημάτισε. Είναι απλό και σαφές μέσα στο εύρος
του θεολογικού λόγου που περιέχουν λέξεις-κλειδιά σ’ αυτό. Και το συμπεριέλαβα
στα κείμενα που διαβάζουμε και συζητούμε με παρέα νέων στο Αρχονταρίκι του Ναού. Ψάχνοντας να βρούμε απαντήσεις που θα μας
πάνε λίγο πιο πέρα από το πνιγηρό, νοσηρό και αυτοθαυμαζόμενο ‘’εγώ’’ μας, λίγο πιο έξω από τα ασφυκτικά
κλισέ και τα τσιτάτα.
‘’ Η
θεολογία είναι εκείνο το είδος της εμπειρίας που αγγίζει κανείς όταν βρίσκεται
στα όρια της υπάρξεώς του. Η θεολογία
προσφέρεται εύκολα όσο μεγάλη και να
είναι. Μπαίνει κανείς σε μια διαδικασία
θεολογική και υπαρξιακή και με αυτόν τον τρόπο έρχεται η θεολογία. Δε
χρειάζεται να κάνει κάποιος λοβοτομή ή εγχείριση στον εγκέφαλο για να του βάλει
κάποιος θεολογία μέσα. Δεν είναι επώδυνο και τόσο φοβερό. Απλά και μόνο, στις προοπτικές μας δεν υπάρχει η θεολογία.’’.
(Πρωτοπ.
π. Νικόλαος Λουδοβίκος, 11-1-2014, πηγή: http://www.antifono.gr/portal/web-tv)
Για
την αντιγραφή
π.
Κωνσταντίνος Ι. Κώστας, παπαδάσκαλος (2-3-2014)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου