Απόσπασμα ομιλίας του Γ. Βλατή στο Ν/Σ «Αρχή της επαγγελματικής ελευθερίας, κατάργηση αδικαιολόγητων περιορισμών στην πρόσβαση και άσκηση επαγγελμάτων»

Κύριοι συνάδελφοι, η χώρα μας είναι μια εκ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τους περισσότερους περιορισμούς στην άσκηση πολλών επαγγελμάτων. Πολλοί ισχυρίζονται ότι αυτό έγινε, προκειμένου να διατηρηθούν υψηλά τα εισοδήματα κάποιων επαγγελματικών ομάδων. Επιπλέον, κάποιοι πιστεύουν ότι οι Βουλευτές στο παρελθόν όντας στην πλειονότητά τους δικηγόροι και μηχανικοί θεώρησαν καθήκον τους να στηρίξουν τα συντεχνιακά συμφέροντα των συναδέλφων τους. Μπορεί εκ πρώτης όψεως αυτό να φαίνεται αληθές, μπορεί όντως όταν επεβλήθησαν για πρώτη φορά οι περιορισμοί να υπήρχαν άτυπες συμμαχίες από διάφορες ομάδες. Το πόσο ωστόσο έχουν ωφελήσει και συνεχίζουν να ωφελούν οι συγκεκριμένοι περιορισμοί τους επαγγελματίες είναι κάτι ανοιχτό προς συζήτηση. Στο παρελθόν οι περιορισμοί αυτοί ίσως είχαν κάποια αξία. Σήμερα όμως; Μπορεί κανείς να πει ότι έχουν εξασφαλισμένο εισόδημα οι περισσότεροι από τους 107.000 μηχανικούς του Πανεπιστημίου, των Πολυτεχνείων και περίπου 40.000 τεχνολόγοι που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας; Ή μπορεί κάποιος να πει ότι έχουν πιάσει την καλή και οι 45.000 δικηγόροι; Λαμβάνοντας υπόψη τον πληθυσμό της χώρας μας έχουμε ένα δικηγόρο ανά 250 περίπου κατοίκους. Και ένα μηχανικό ανά 100 περίπου κατοίκους. Νομίζω ότι οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους. Έχουμε τόσους πολλούς που οι περιορισμοί δεν μπορούν να εξασφαλίσουν πλέον απολύτως τίποτα.

Δεν αδικώ κανέναν από τους εκπροσώπους των συλλόγων όταν λένε «μα, είναι κλειστά επαγγέλματα αυτά;». Οι ίδιοι οι αριθμοί αποδεικνύουν ακριβώς το αντίθετο. Για την ακρίβεια έχουν απόλυτο δίκιο. Ωστόσο τα εν λόγω επαγγέλματα είναι κατά μια έννοια κλειστά λόγω των διαφόρων υφιστάμενων περιορισμών: γεωγραφικών, σχετικών με τις αμοιβές κ.λπ. Αυτό από μόνο του δεν αναιρεί το γεγονός ότι είναι εξαιρετικά δημοφιλή και κατ’ επέκταση ακολουθούνται από πολλούς.

Η γνώμη μου είναι ότι όχι μόνο είναι ορθή αλλά και απαραίτητη η πλήρης ελευθερία επιλογής και άσκησης ενός επαγγέλματος. Πιστεύω ακράδαντα ότι η αγορά έχει τη δυνατότητα αυτορύθμισης.

Διαφωνώ με όσους λένε ότι η κατάργηση των ελάχιστων αμοιβών ταυτίζεται με την κακή ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Θεωρώ ότι ο κάθε ελεύθερος επαγγελματίας και δη επιστήμονας, θα κοστολογήσει τη δουλειά του βάσει της αξίας της.

Διαφωνώ, επίσης, και με όσους υποστηρίζουν ότι η κατάργηση των ελάχιστων αμοιβών θα οδηγήσει σε όργιο φοροδιαφυγής. Αρνούμαι να δεχθώ ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες και πολίτες έχουν κάνει μία ανίερη συμμαχία προκειμένου να «κλέβουν» το Κράτος. Αν η αγορά λειτουργεί σωστά, τότε και τα έσοδα από τη φορολογία των ελεύθερων επαγγελματιών θα αυξηθούν.

Η μόνη μου ένσταση είναι ότι θεωρούν ακόμη πως το άνοιγμα των «κλειστών» επαγγελμάτων μπορεί από μόνο του να βοηθήσει τους νέους επιστήμονες - ελεύθερους επαγγελματίες, να τους εξασφαλίσει ένα αξιοπρεπές εισόδημα και να βελτιώσει το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Η αλήθεια είναι ότι για την εξαθλίωση, π.χ. του δικηγορικού επαγγέλματος στη χώρα μας, δεν φταίνε ούτε οι ελάχιστες αμοιβές -που είναι όντως ελάχιστες για τα σημερινά δεδομένα και βάσει όποιας σύγκρισης, απ’ ό,τι διαβάζω, απ’ ό,τι βλέπω, με το εξωτερικό- ούτε οι γεωγραφικοί περιορισμοί ούτε κανένας άλλος περιορισμός. Άρα, η άρση τους δεν θα αποτελέσει σε καμία περίπτωση πανάκεια. Αυτό που φταίει είναι ότι έχουμε πάρα πολλούς δικηγόρους που κάνουν τα πάντα, ανεξαρτήτως ειδικότητας... Θα πρέπει, λοιπόν, να εφαρμόσουμε μία συνολική πολιτική προκειμένου να σταματήσει η εξαθλίωση των κάποτε ευγενών επαγγελμάτων.

Και γι’ αυτή την εξαθλίωση εμείς ευθυνόμαστε. Τα ρουσφέτια, οι συντεχνίες, η ψηφοθηρία. Γι’ αυτό σήμερα στη χώρα μας ο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, για παράδειγμα, κλητήρας σε Υπουργείο πληρώνεται περισσότερο από το γιατρό του ΕΣΥ. Γι’ αυτό ο δημόσιος υπάλληλος υποχρεωτικής εκπαίδευσης, με είκοσι πέντε χρόνια προϋπηρεσία, κοιτάει αφ’ υψηλού το νέο μηχανικό. Διότι πολύ απλά βγάζει τα διπλάσια. Τώρα, πώς το κατάφεραν τόσο καλά οι σοσιαλιστικές και φιλελεύθερες κυβερνήσεις να δημιουργήσουν ένα πνευματικό προλεταριάτο, είναι άξιο απορίας.

Πέραν, λοιπόν, της άρσης των περιορισμών στην άσκηση του επαγγέλματος, οφείλουμε να αναστρέψουμε άμεσα την απαξίωση που υφίσταται σήμερα στη χώρα μας το πιο ελπιδοφόρο και δημιουργικό κομμάτι της κοινωνίας μας, οι νέοι επιστήμονες, αυτοί που μας κάνουν υπερήφανους με τις επιδόσεις τους στο εξωτερικό, αλλά μας αφήνουν αδιάφορους με τον κανιβαλισμό που υφίστανται στο εσωτερικό.

Ναι, πιστεύω στην αυτορύθμιση της αγοράς. Σε ό,τι αφορά τους επιστήμονες και τους πολίτες της χώρας μας το πιστεύω πραγματικά, γιατί θεωρώ ότι κανένας καλός επαγγελματίας που σέβεται τις σπουδές του, τον κόπο του, την εργασία του δεν την πουλάει για ψίχουλα. Και κανένας πολίτης, όταν διακυβεύεται η ελευθερία του ή το σπίτι του ή η περιουσία του, δεν βάζει το κόστος πάνω από την ποιότητα.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θα σας θυμίσω αυτό που λέει ο κόσμος: «Το φθηνό μπορεί να αποδειχθεί πολύ ακριβό.» Αν αυτό ισχύει για τα πλακάκια που θα επιλέξουμε για το σπίτι μας, τότε σίγουρα ισχύει πολύ περισσότερο για το μηχανικό που θα επιλέξουμε για να χτίσει το σπίτι.

Συνεπώς, αν το Κράτος θέλει να βοηθήσει στην ανάπτυξη της χώρας, τους νέους επαγγελματίες και να αυξήσει τις ευκαιρίες απασχόλησης, θα πρέπει να άρει τους περιορισμούς που ισχύουν για τα «κλειστά» επαγγέλματα. Μπορεί η αγορά να αυτορυθμιστεί.

Αν, όμως, θέλει να βοηθήσει λίγο περισσότερο, θα πρέπει να επιβάλει ρυθμίσεις στα καρτέλ, στις μεγάλες επιχειρήσεις, στις τράπεζες, εκεί που οι στρεβλώσεις είναι κανόνας ακόμα, κύριοι Υπουργοί, και την υπεραξία των επιστημόνων καρπώνονται οι εντολείς τους.

Κι αν το Κράτος θέλει να βοηθήσει ακόμα περισσότερο, πρέπει επιτέλους να δώσει την απαραίτητη προσοχή στην παρεχόμενη παιδεία. Δεν αρκούν οι καλοί επιστήμονες. Απαιτούνται και σωστά εκπαιδευμένοι πολίτες, οι οποίοι θα μπορούν να αναγνωρίσουν τη φύρα από το στάρι κι εν τέλει να επιλέξουν το στάρι.