Σημεία συνέντευξης Γιώργου Α. Παπανδρέου
στον τηλεοπτικό σταθμό EURONEWS για τις συνέπειες της πανδημίες, δέκα
χρόνια μετά την προσφυγή της Ελλάδας στο μηχανισμό διάσωσης:
– Δέκα χρόνια μετά την υπαγωγή της Ελλάδας στο πρόγραμμα διάσωσης, η ΕΕ αντιμετωπίζει μία διαφορετική οικονομική κρίση. Ποια είναι η γνώμη σας για το πώς πρέπει να προστατεύσει ΕΕ την Ευρωπαϊκή οικονομία συνολικά;
– Η σημερινή κρίση είναι πιο περίπλοκη, αλλά υπάρχουν κοινά στοιχεία.
Το πρώτο είναι πως πρέπει να κινηθούμε πέρα από την πεπατημένη, ακόμα και με ανορθόδοξα μέτρα.
Η συζήτηση για τα ευρωομόλογα είχε γίνει τότε και επαναλαμβάνεται τώρα, ίσως και το τύπωμα χρήματος.
Σαν Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να δράσουμε συλλογικά και γρήγορα. Πριν από δέκα χρόνια, η ΕΕ έκανε πολύ λίγα, πολύ αργά, προκαλώντας τεράστιο κόστος και πόνο που είναι ακόμα αισθητός σήμερα. Πέρασαν δύο χρόνια για να έρθει ο Μάριο Ντράγκι με το γνωστό «whatever it takes» για να ηρεμήσει τις αγορές και το φόβο διάδοσης της κρίσης.
Είναι επίσης αναγκαίο να μείνουμε μακριά από το blame game. Πριν από δέκα χρόνια ήταν εύκολο για μερικούς να πουν πως η Ελλάδα ήταν το πρόβλημα, όταν επρόκειτο στην πραγματικότητα για ένα ευρύτερο συστημικό πρόβλημα με το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Στην κατεύθυνση των μέτρων ανάκαμψης της οικονομίας, δεν μπορούμε να μπούμε σε μία λογική του ποια χώρα έχει κάνει κάτι καλύτερα ή χειρότερα με τον προϋπολογισμό της. Υπάρχει το στοιχείο του κατεπείγοντος και η ταχύτητα είναι κρίσιμη: όσο πιο γρήγορα ληφθούν ικανές αποφάσεις, τόσο πιο γρήγορα θα δούμε την οικονομική ανάκαμψη στην Ευρώπη.
Τέλος, είναι πολύ σημαντικό να πούμε πως τα μέτρα και οι όροι που μπήκαν τότε [στην Ελληνική κρίση] να βοήθησαν το χρηματοπιστωτικό σύστημα, τις τράπεζες και να διέσωσαν την ευρωζώνη, αλλά το βάρος έπεσε στα ασθενέστερα στρώματα της κοινωνίας, τη μεσαία τάξη και τις ευάλωτες ομάδες.
Μπορούμε να δούμε αντίστοιχα σημάδια σήμερα, με την ανισότητα και τις ρωγμές στην κοινωνία να είναι εμφανείς. Δεν έχουν όλοι την ίδια πρόσβαση στην υγεία. Δεν έχουν όλοι την ίδια πρόσβαση στο διαδίκτυο και την εκπαίδευση μέσω αυτού. Δεν έχουν όλοι την ίδια πρόσβαση σε δανεισμό, ειδικά οι μικρές επιχειρήσεις.
Δεν πρέπει να υπάρξει επανάληψη αυτών των λαθών. Χρειαζόμαστε ένα ανθεκτικό σύστημα, που θα λειτουργήσει με άλλους όρους, για να διασφαλιστεί πως θα έχουμε ισχυρά συστήματα υγείας, ισχυρά συστήματα παιδείας, λιγότερη ανισότητα ανοίγοντας τον πόλεμο εναντίον των φορολογικών παραδείσων και μέσω αυτών, στην υπερσυγκέντρωση πλούτου. Μόνο με τέτοιους όρους θα αντιμετωπίσουμε και κρίσεις του μέλλοντος, όπως είναι η εξέλιξη της κλιματικής αλλαγής.
Οι μελλοντικές κρίσεις και προκλήσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο με επενδύσεις.
– Τονίσατε το κατεπείγον της κατάστασης, την ανάγκη να κινηθεί γρήγορα η ΕΕ. Νομίζετε πως θα τα καταφέρει; Σήμερα έχουμε την τέταρτη Σύνοδο Κορυφής στον καιρό της πανδημίας και ακόμα δυσκολεύονται να συναινέσουν στα αναγκαία οικονομικά μέτρα για την κρίση. Θεωρείτε πως υπάρχει εκείνος ο μηχανισμός στην ΕΕ για να λάβουν αποτελεσματικά τις απαραίτητες αποφάσεις;
– Είναι κρίσιμη η ερώτηση σας. Στην Ελλάδα μάθαμε από την κρίση [το 2010] όταν δεν είχαμε την απαραίτητη πολιτική συναίνεση στο εσωτερικό της χώρας και μας κόστισε ακριβά. Σήμερα, ένας λόγος που η Ελλάδα πάει τόσο καλά είναι πως ο Ελληνικός λαός έχει δείξει τεράστια ωριμότητα, ενώ υπάρχει σημαντική συναίνεση μεταξύ των πολιτικών κομμάτων, σύμφωνα και με τις κατευθύνσεις των ειδικών.
Σήμερα στην Ευρώπη χρειαζόμαστε αυτή τη συναίνεση. Χρειαζόμαστε να λειτουργήσει η Ευρώπη σαν μία γροθιά και να δουλέψει εντατικά. Είναι κρίσιμο για την ίδια την Ευρώπη, γιατί…
[διακόπτει η δημοσιογράφος]
– Συγνώμη για τη διακοπή, πολλοί ηγέτες αντιλαμβάνονται πως είναι κρίσιμο, αλλά δεν μπορούν να καταλήξουν σε κοινές αποφάσεις. Νομίζετε πως θα τα καταφέρουν;
– Ας ελπίσουμε πως θα τα καταφέρουν, γιατί η συνθήκη είναι κατεπείγουσα. Θα πρότεινα τη δημιουργία ενός κεντρικού μηχανισμού, ενδεχομένως με την Κομισιόν, όπου θα παρακάμψουμε τη μικροπολιτική και θα αντιμετωπίσουμε τα βαθύτερα ζητήματα στο δρόμο για την ανάκαμψη.
Γι’αυτό το λόγο,
Κάνω έκκληση στους ηγέτες να επιδείξουν εκείνη την ενότητα, που θα φέρει εμπιστοσύνη, εμπιστοσύνη στην Ευρώπη, εμπιστοσύνη ανάμεσα στους πολίτες των χωρών μας, εμπιστοσύνη ως το κρισιμότερο ίσως εργαλείο για την ανάκαμψη μας.
Η εμπιστοσύνη και η συνεργασία ήταν κρίσιμη πριν δέκα χρόνια και παραμένει, ίσως ακόμα πιο επιτακτική, σήμερα.
– Η Ελλάδα ήταν μία χώρα που μπήκε σε αυτή την κρίση με γερασμένο πληθυσμό, εξαρτημένη από τον τουρισμό, εύθραυστη οικονομία και κάποιος θα περίμενε πως θα ήταν από τις πιο ευάλωτες χώρες σε αυτή την πανδημία. Τελικά συνέβη το αντίθετο. Απεδείχθη πως η χώρα ήταν αξιοζήλευτη σε σχέση με άλλες χώρες που πραγματικά δυσκολεύτηκαν να διαχειριστούν την κρίση. Τι ήταν αυτό που έκανε σωστά η Ελλάδα και περιόρισε τους θανάτους;
– Έχοντας περάσει τη δική μας κρίση πριν δέκα χρόνια, ξέραμε πια πως οι έγκαιρες θυσίες, θα φέρουν καλύτερα αποτελέσματα. Δεύτερον, υπήρχε μία ευρεία συναίνεση στη χώρα. Οι πολίτες αισθάνθηκαν πως αν κινηθούμε όλοι μαζί, με αλληλεγγύη, θα ξεπεράσουμε την κρίση. Φυσικά έχουμε και εμείς το δικό μας μερίδιο στο κόστος, στον τουρισμό, τις μικρές επιχειρήσεις και την ανεργία. Θα πρέπει να δουλέψουμε μαζί στην Ελλάδα και την Ευρώπη για να αντιμετωπίσουμε αυτές τις συνέπειες, αλλά είναι αλήθεια πως η Ελλάδα αποτελεί παράδειγμα για πολλές χώρες. Είμαι περήφανος για τη χώρα και τον Ελληνικό λαό, για την αυτοπειθαρχία και την αλληλεγγύη του, που είναι ένα σαφές μήνυμα για όλη την Ευρώπη.
– Δέκα χρόνια μετά την υπαγωγή της Ελλάδας στο πρόγραμμα διάσωσης, η ΕΕ αντιμετωπίζει μία διαφορετική οικονομική κρίση. Ποια είναι η γνώμη σας για το πώς πρέπει να προστατεύσει ΕΕ την Ευρωπαϊκή οικονομία συνολικά;
– Η σημερινή κρίση είναι πιο περίπλοκη, αλλά υπάρχουν κοινά στοιχεία.
Το πρώτο είναι πως πρέπει να κινηθούμε πέρα από την πεπατημένη, ακόμα και με ανορθόδοξα μέτρα.
Η συζήτηση για τα ευρωομόλογα είχε γίνει τότε και επαναλαμβάνεται τώρα, ίσως και το τύπωμα χρήματος.
Σαν Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να δράσουμε συλλογικά και γρήγορα. Πριν από δέκα χρόνια, η ΕΕ έκανε πολύ λίγα, πολύ αργά, προκαλώντας τεράστιο κόστος και πόνο που είναι ακόμα αισθητός σήμερα. Πέρασαν δύο χρόνια για να έρθει ο Μάριο Ντράγκι με το γνωστό «whatever it takes» για να ηρεμήσει τις αγορές και το φόβο διάδοσης της κρίσης.
Είναι επίσης αναγκαίο να μείνουμε μακριά από το blame game. Πριν από δέκα χρόνια ήταν εύκολο για μερικούς να πουν πως η Ελλάδα ήταν το πρόβλημα, όταν επρόκειτο στην πραγματικότητα για ένα ευρύτερο συστημικό πρόβλημα με το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Στην κατεύθυνση των μέτρων ανάκαμψης της οικονομίας, δεν μπορούμε να μπούμε σε μία λογική του ποια χώρα έχει κάνει κάτι καλύτερα ή χειρότερα με τον προϋπολογισμό της. Υπάρχει το στοιχείο του κατεπείγοντος και η ταχύτητα είναι κρίσιμη: όσο πιο γρήγορα ληφθούν ικανές αποφάσεις, τόσο πιο γρήγορα θα δούμε την οικονομική ανάκαμψη στην Ευρώπη.
Τέλος, είναι πολύ σημαντικό να πούμε πως τα μέτρα και οι όροι που μπήκαν τότε [στην Ελληνική κρίση] να βοήθησαν το χρηματοπιστωτικό σύστημα, τις τράπεζες και να διέσωσαν την ευρωζώνη, αλλά το βάρος έπεσε στα ασθενέστερα στρώματα της κοινωνίας, τη μεσαία τάξη και τις ευάλωτες ομάδες.
Μπορούμε να δούμε αντίστοιχα σημάδια σήμερα, με την ανισότητα και τις ρωγμές στην κοινωνία να είναι εμφανείς. Δεν έχουν όλοι την ίδια πρόσβαση στην υγεία. Δεν έχουν όλοι την ίδια πρόσβαση στο διαδίκτυο και την εκπαίδευση μέσω αυτού. Δεν έχουν όλοι την ίδια πρόσβαση σε δανεισμό, ειδικά οι μικρές επιχειρήσεις.
Δεν πρέπει να υπάρξει επανάληψη αυτών των λαθών. Χρειαζόμαστε ένα ανθεκτικό σύστημα, που θα λειτουργήσει με άλλους όρους, για να διασφαλιστεί πως θα έχουμε ισχυρά συστήματα υγείας, ισχυρά συστήματα παιδείας, λιγότερη ανισότητα ανοίγοντας τον πόλεμο εναντίον των φορολογικών παραδείσων και μέσω αυτών, στην υπερσυγκέντρωση πλούτου. Μόνο με τέτοιους όρους θα αντιμετωπίσουμε και κρίσεις του μέλλοντος, όπως είναι η εξέλιξη της κλιματικής αλλαγής.
Οι μελλοντικές κρίσεις και προκλήσεις μπορούν να αντιμετωπιστούν μόνο με επενδύσεις.
– Τονίσατε το κατεπείγον της κατάστασης, την ανάγκη να κινηθεί γρήγορα η ΕΕ. Νομίζετε πως θα τα καταφέρει; Σήμερα έχουμε την τέταρτη Σύνοδο Κορυφής στον καιρό της πανδημίας και ακόμα δυσκολεύονται να συναινέσουν στα αναγκαία οικονομικά μέτρα για την κρίση. Θεωρείτε πως υπάρχει εκείνος ο μηχανισμός στην ΕΕ για να λάβουν αποτελεσματικά τις απαραίτητες αποφάσεις;
– Είναι κρίσιμη η ερώτηση σας. Στην Ελλάδα μάθαμε από την κρίση [το 2010] όταν δεν είχαμε την απαραίτητη πολιτική συναίνεση στο εσωτερικό της χώρας και μας κόστισε ακριβά. Σήμερα, ένας λόγος που η Ελλάδα πάει τόσο καλά είναι πως ο Ελληνικός λαός έχει δείξει τεράστια ωριμότητα, ενώ υπάρχει σημαντική συναίνεση μεταξύ των πολιτικών κομμάτων, σύμφωνα και με τις κατευθύνσεις των ειδικών.
Σήμερα στην Ευρώπη χρειαζόμαστε αυτή τη συναίνεση. Χρειαζόμαστε να λειτουργήσει η Ευρώπη σαν μία γροθιά και να δουλέψει εντατικά. Είναι κρίσιμο για την ίδια την Ευρώπη, γιατί…
[διακόπτει η δημοσιογράφος]
– Συγνώμη για τη διακοπή, πολλοί ηγέτες αντιλαμβάνονται πως είναι κρίσιμο, αλλά δεν μπορούν να καταλήξουν σε κοινές αποφάσεις. Νομίζετε πως θα τα καταφέρουν;
– Ας ελπίσουμε πως θα τα καταφέρουν, γιατί η συνθήκη είναι κατεπείγουσα. Θα πρότεινα τη δημιουργία ενός κεντρικού μηχανισμού, ενδεχομένως με την Κομισιόν, όπου θα παρακάμψουμε τη μικροπολιτική και θα αντιμετωπίσουμε τα βαθύτερα ζητήματα στο δρόμο για την ανάκαμψη.
Γι’αυτό το λόγο,
Κάνω έκκληση στους ηγέτες να επιδείξουν εκείνη την ενότητα, που θα φέρει εμπιστοσύνη, εμπιστοσύνη στην Ευρώπη, εμπιστοσύνη ανάμεσα στους πολίτες των χωρών μας, εμπιστοσύνη ως το κρισιμότερο ίσως εργαλείο για την ανάκαμψη μας.
Η εμπιστοσύνη και η συνεργασία ήταν κρίσιμη πριν δέκα χρόνια και παραμένει, ίσως ακόμα πιο επιτακτική, σήμερα.
– Η Ελλάδα ήταν μία χώρα που μπήκε σε αυτή την κρίση με γερασμένο πληθυσμό, εξαρτημένη από τον τουρισμό, εύθραυστη οικονομία και κάποιος θα περίμενε πως θα ήταν από τις πιο ευάλωτες χώρες σε αυτή την πανδημία. Τελικά συνέβη το αντίθετο. Απεδείχθη πως η χώρα ήταν αξιοζήλευτη σε σχέση με άλλες χώρες που πραγματικά δυσκολεύτηκαν να διαχειριστούν την κρίση. Τι ήταν αυτό που έκανε σωστά η Ελλάδα και περιόρισε τους θανάτους;
– Έχοντας περάσει τη δική μας κρίση πριν δέκα χρόνια, ξέραμε πια πως οι έγκαιρες θυσίες, θα φέρουν καλύτερα αποτελέσματα. Δεύτερον, υπήρχε μία ευρεία συναίνεση στη χώρα. Οι πολίτες αισθάνθηκαν πως αν κινηθούμε όλοι μαζί, με αλληλεγγύη, θα ξεπεράσουμε την κρίση. Φυσικά έχουμε και εμείς το δικό μας μερίδιο στο κόστος, στον τουρισμό, τις μικρές επιχειρήσεις και την ανεργία. Θα πρέπει να δουλέψουμε μαζί στην Ελλάδα και την Ευρώπη για να αντιμετωπίσουμε αυτές τις συνέπειες, αλλά είναι αλήθεια πως η Ελλάδα αποτελεί παράδειγμα για πολλές χώρες. Είμαι περήφανος για τη χώρα και τον Ελληνικό λαό, για την αυτοπειθαρχία και την αλληλεγγύη του, που είναι ένα σαφές μήνυμα για όλη την Ευρώπη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου