Ποιες επενδύσεις κι από ποιον;

Του Νίκου Λαζαριώτη

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι επίσημες απόψεις του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών (ΣΕΒ) όπως αυτές αποτυπώνονται σε δελτίο για την ελληνική βιομηχανία (Πέμπτη 26 Σεπτεμβρίου 2019) που δημοσιεύτηκαν στην Ναυτεμπορική.

Η γενική διαπίστωση είναι ότι οι επενδύσεις είναι «Κατώτερες των περιστάσεων» και «παρά την έμφαση που δίνεται στην ισχυρή ανάπτυξη, με πληθώρα φορολογικών και λειτουργικών ρυθμίσεων, που δημιουργούν ένα φιλικό προς την επιχειρηματικότητα περιβάλλον… δυστυχώς γίνονται λίγες επενδύσεις και με χαμηλή επίπτωση στο ρυθμό μεγέθυνσης της οικονομίας». Οι επενδύσεις δεν καλύπτουν ούτε τις ανάγκες συντήρησης του επενδυμένου κεφαλαίου.

Συγκεκριμένα, όπως διευκρινίζεται στο δελτίο, σήμερα η χώρα επενδύει, χωρίς κατοικίες, 20 δισ. Ευρώ/έτος. Οι ανάγκες για τη συντήρηση του αντίστοιχου αποθέματος κεφαλαίου (αποσβέσεις) ανέρχονται επίσης σε 20 δισ. ευρώ περίπου. «Συνεπώς η επίπτωση των καθαρών επενδύσεων στην παραγωγικότητα, τους πραγματικούς μισθούς και, τελικά, στην ευημερία του πληθυσμού είναι σχεδόν μηδενική, μιας και οι ακαθάριστες επενδύσεις δεν προσθέτουν στην ουσία νέο παραγωγικό δυναμικό στην οικονομία, εάν ληφθούν υπόψη οι αποσβέσεις. Εάν υπάρχει κάποια θετική επίπτωση στην οικονομία, αυτή προέρχεται μόνο από τη υψηλότερη κατά κανόνα παραγωγικότητα του νέου εξοπλισμού που αναπληρώνει τον αποσυρόμενο εξοπλισμό. Σε καμία περίπτωση, όμως, δεν προστίθεται νέος εξοπλισμός, νέα εργοστάσια, νέες κατασκευές, κλπ».

Ο Σύνδεσμος υπογραμμίζει ότι «την επενδυτική άπνοια που επικρατεί σήμερα πρέπει να διαδεχθεί γρήγορα ένα κύμα επενδύσεων για να αρχίσει να αυξάνει το καθαρό απόθεμα κεφαλαίου, και να βελτιωθεί έτσι το βιοτικό επίπεδο του πληθυσμού, που εξαρτάται από την αύξηση του κεφαλαιακού εξοπλισμού με τον οποίο δουλεύουν οι εργαζόμενοι».

Επίσης σημειώνεται ότι «Επιχειρήσεις που λειτουργούν με χαμηλή παραγωγικότητα, διαθέτοντας χαμηλό τεχνολογικό αποτύπωμα, κ.ο.κ. καταφεύγουν, συνήθως, στη φοροδιαφυγή και σε πρακτικές αδήλωτης, και πολλές φορές υποαμειβόμενης εργασίας, για να επιβιώσουν. Αυτό, όμως, προκαλεί αθέμιτο ανταγωνισμό στις νόμιμες επιχειρήσεις, που εμποδίζονται να αυξήσουν τα μερίδια αγοράς τους, παραμένοντας μικρές».

Σύμφωνα με τον ΣΕΒ κορυφαία προτεραιότητα της οικονομικής πολιτικής πρέπει να παραμείνει η προσέλκυση ξένων επενδύσεων στη χώρα, όχι μόνο για εξαγορές υφιστάμενων επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν προβλήματα υπερχρέωσης ή τεχνολογική υστέρηση, ή που δραστηριοποιούνται μόνο στον τουρισμό ή στον χρηματοοικονομικό τομέα, αλλά και για την εγκατάσταση νέων παραγωγικών δραστηριοτήτων, εκ μέρους μεγάλων διεθνώς ανταγωνιστικών επιχειρήσεων στην παγκόσμια οικονομία.

Διαβάζοντας αυτές τις διαπιστώσεις, που δεν αμφισβητούνται, έχω τις εξής απορίες :

• Τι φταίει και οι επενδύσεις είναι κατώτερες των περιστάσεων «παρά την έμφαση που δίνεται στην ισχυρή ανάπτυξη, με πληθώρα φορολογικών και λειτουργικών ρυθμίσεων, που δημιουργούν ένα φιλικό προς την επιχειρηματικότητα περιβάλλον» ;
• Ο Σύνδεσμος υπογραμμίζει ότι «την επενδυτική άπνοια που επικρατεί σήμερα πρέπει να διαδεχθεί γρήγορα ένα κύμα επενδύσεων..» Αυτό είναι ευχολόγιο και μπορεί να το εκφράσει ο καθένας. Από ποιόν ζητά ο συλλογικός εκφραστής, των επιχειρηματιών κεφαλαιούχων, να επενδύσει για να δημιουργηθεί το τσουνάμι ; Από τους ανέργους ; από τους εργαζόμενους ; από τους συνταξιούχους ; Θα είχε νόημα αν καλούσε τα μέλη του σε επενδυτική πανστρατιά, κάλεσμα που δεν το κάνει.
• Επισημάνεται ότι «Επιχειρήσεις που λειτουργούν με χαμηλή παραγωγικότητα, διαθέτοντας χαμηλό τεχνολογικό αποτύπωμα, κ.ο.κ. καταφεύγουν, συνήθως, στη φοροδιαφυγή και σε πρακτικές αδήλωτης, και πολλές φορές υποαμειβόμενης εργασίας, για να επιβιώσουν..» Έμμεσα γίνεται παραδεκτό ότι δεν είναι προβλήματα η υψηλή φορολογία και το εργατικό κόστος για την ανταγωνιστικότητα αλλά ο χαμηλός βαθμός επενδύσεων για την ανανέωση του παραγωγικού εξοπλισμού.
• Τέλος και το σημαντικότερο όλων, ο ΣΕΒ θεωρεί ότι «κορυφαία προτεραιότητα της οικονομικής πολιτικής πρέπει να παραμείνει η προσέλκυση ξένων επενδύσεων στη χώρα, όχι μόνο για εξαγορές υφιστάμενων επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν προβλήματα υπερχρέωσης ή τεχνολογική υστέρηση, ή που δραστηριοποιούνται μόνο στον τουρισμό ή στον χρηματοοικονομικό τομέα, αλλά και για την εγκατάσταση νέων παραγωγικών δραστηριοτήτων, εκ μέρους μεγάλων διεθνώς ανταγωνιστικών επιχειρήσεων στην παγκόσμια οικονομία». Δηλαδή, συμπερασματικά, σοβαρές επενδύσεις από τις ελληνικές, κατά τεκμήριο μεγάλες, επιχειρήσεις γιοκ. Ελπίδα και προσδοκία είναι να έρθουν ξένα κεφάλαια για να αγοράσουν χρεοκοπημένες επιχειρήσεις, να εκσυγχρονίσουν, να κτίσουν κ.λ.π, κ.λ.π.

Tο ερώτημα, γιατί δεν επενδύουν οι έλληνες κεφαλαιούχοι και με τι κίνητρα θα «τρέξουν» ξένα κεφάλαια να αγοράσουν χρεοκοπημένες ή τεχνολογικά ξεπερασμένες ελληνικές επιχειρήσεις είναι προς διερεύνηση.

Για την οικονομία μας που στηρίζεται στην εσωτερική κατανάλωση και ραχοκοκαλιά της είναι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, αποτελεί άμεση προτεραιότητα η στήριξη τους με στοχευμένες παρεμβάσεις της πολιτείας.

Καλοδεχούμενες οι μεγάλες (παραγωγικές) επενδύσεις εάν και εφόσον έρθουν.

18/10/2019

ΛΑΖΑΡΙΩΤΗΣ ΝΙΚΟΣ