Επίκαιρα Θέματα:

Κυριακή 19 Ιουλίου 2015

’Κόσμου λύτρον’’: Ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του Μητροπολίτου Γέροντος Περγάμου κ. Ιωάννη Ζηζιούλα

του παπαδάσκαλου Κωνσταντίνου Ι. Κώστα
Οι εκδόσεις ‘’ΕΥΕΡΓΕΤΙΣ’’ της Ιεράς Μονής Αγίας Παρασκευής Μαζίου προέβησαν στην έκδοση (Μέγαρα 2014) ενός πολύ σημαντικού έργου με τίτλο ‘’ΚΟΣΜΟΥ ΛΥΤΡΟΝ’’ του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Γέροντος Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα.

Πρόκειται για ένα τόμο θεολογικών κειμένων του Σεβ. κ. Ιωάννη Ζ. που απαρτίζεται από μελέτες δημοσιευμένες σε επιστημονικά περιοδικά, από εισηγήσεις σε συνέδρια και από άλλες εμπεριστατωμένες συνεντεύξεις. 

Ο Μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης, ένας από τους σημαντικότερους ορθόδοξους θεολόγους, στον οποίο γίνονται οι περισσότερες παραπομπές θεολογικών μελετών στις μέρες μας, είχε ήδη χαρακτηριστεί από τον μακαριστό Μητροπολίτη Σερβίων και Κοζάνης Διονύσιο Ψαριανό ως ‘’ο κράτιστος των θεολόγων’’.

Ο Γέρων Περγάμου Ιωάννης Ζηζιούλας κατάγεται από το ιστορικό Καταφύγι (Ενορία της Ιεράς Μητροπόλεως Σερβίων και Κοζάνης και Τοπική Κοινότητα του Δήμου Σερβίων-Βελβεντού), που πυρπολήθηκε από τα γερμανικά στρατεύματα Κατοχής το Δεκέμβριο του 1943 και (πρέπει να) διεκδικεί (εντασσόμενο μαζί με άλλα χωριά στη δυναμική του Δήμου Σερβίων-Βελβεντού) τη θέση που του αρμόζει – για ηθική πρωτίστως δικαίωση – ανάμεσα στις άλλες  μαρτυρικές ελληνικές πόλεις.  

Τα θεολογικά θέματα του τόμου ‘’Κόσμου λύτρον’’ εκτείνονται από την κοσμολογία, τη σύγχρονη Ορθοδοξία και το ρόλο της στον κόσμο και την οικουμενικότητα του Πατριαρχικού Θρόνου της Κωνσταντινούπολης.

Στα κείμενα αυτά ο Σεβασμιώτατος εκδιπλώνει τις σκέψεις του συνδετικά και εποικοδομητικά πάνω σε θεμελιώδεις αρχές της πίστης μας:  

Τονίζει ότι ο Τριαδικός Θεός είναι η πηγή ουσιαστικής κοινωνίας της οικουμενικής Εκκλησίας και η επαγγελία της πραγματικής ελευθερίας για τον άνθρωπο.

Η κοινωνία αυτή πραγματώνεται στον κόσμο στα πλαίσια της Εκκλησίας, όπου, με κέντρο την Ευχαριστία, συμμετέχουν οι πιστοί στην ελευθερία του Θεού.



Κοινωνία και ελευθερία είναι έννοιες που δεν αλληλοαποκλείονται. Και οι δύο εκπορεύονται από τον Τριαδικό Θεό. Οι πιστοί μπορούν να τις αποδέχονται και να τις βιώνουν ακωλύτως.

Στην Τριάδα, ο Πατέρας, ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα συνυπάρχουν ως ενότητα και ετερότητα. Έτσι και η κοινωνία των ανθρώπινων προσώπων νοείται ως ενότητα και ετερότητα, ως διαφορά και σύμπνοια.

Αφού τα Πρόσωπα της Αγίας Τριάδας είναι η πηγή της ενότητας και της ετερότητας, τα ίδια Τριαδικά Πρόσωπα δημιουργούν και επιβεβαιώνουν την κοινωνία της ελευθερίας και της αγάπης, τη διαφορετικότητά μας από το Θεό, καθώς και τη διακριτότητα του ενός ανθρώπου από τον άλλο. 

Ο τόμος περιέχει 4 κεφάλαια:

Κεφάλαιο Α. Κοσμολογία, Οικολογία και εν Χριστώ σωτηρία. (Α1. Το οικολογικό πρόβλημα και η ευθύνη της Θεολογίας. Α2. Ο κόσμος ως κτίση: τα όρια και οι κίνδυνοι της κτίσεως. Α3. Ο άνθρωπος ως "Ιερεύς": η ελπίδα και "αποκαραδοκία" της κτίσεως. Α4. Αποκάλυψη και φυσικό περιβάλλον. Α5. Η Ορθοδοξία και το πρόβλημα της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος. Α6. Η ευχαριστηριακή θεώρησις του κόσμου και ο σύγχρονος άνθρωπος).

Κεφάλαιο Β.  Εκκλησιολογία. (Β1. Πνευματολογία και εκκλησιολογία, εκκλησιολογικές συνέπειες δύο τύπων πνευματολογίας.  Β2. Ο Συνοδικός Θεσμός. Ιστορικά, εκκλησιολογικά και κανονικά προβλήματα. Β3. Η Ευχαριστιακή Εκκλησιολογία στην Ορθόδοξη Παράδοση).  

Κεφάλαιο Γ. Σύγχρονη Ορθοδοξία. (Γ1. Η Ορθοδοξία και ο σύγχρονος κόσμος. Γ2. Μαρτυρία και διακονία της ορθόδοξης γυναίκας μέσα στην ενωμένη Ευρώπη: προϋποθέσεις και δυνατότητες. Γ3. 2000 χρόνια μετά... Διάσταση θεολογίας και ζωής! Γ4. Η Ορθοδοξία σήμερα. Γ5. Η Ορθόδοξη Θεολογία και οι προκλήσεις του 21ου αιώνα).

Κεφάλαιο Δ. Οικουμενικότης.  (Δ1. Η έννοια της Οικουμενικότητας και το Οικουμενικό Πατριαρχείο. (Δ2. Το παράδοξον της επιβιώσεως του Οικουμενικού Θρόνου.  (Δ3. Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ένα ιστορικό παράδοξο. (Δ4. π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ· ο οικουμενικός διδάσκαλος. (Δ5. Αλήθεια, Ανεκτικότητα και Μονοθεϊσμός. Είναι δυνατός ένας διαθρησκειακός διάλογος; Αντί Επιλόγου - Η ανακεφαλαίωση της μοίρας όλου του κόσμου!).


Από το κείμενο ‘’Η έννοια της Οικουμενικότητας και το Οικουμενικό Πατριαρχείο’’ (1992) παραθέτω το παρακάτω απόσπασμα: 

‘’Η Εκκλησία είναι ο χώρος των πολλών που συνυπάρχουν με τον Ένα και εκφράζονται από αυτόν εν ελευθερία. Η Ορθόδοξη Εκκλησία κρατεί με ευλάβεια την ισορροπία αυτή.

Το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχει τοποθετηθεί από την πρόνοια και το έλεος του Θεού στην θέση του πρώτου. Ταπεινωμένο εξωτερικά, για να μην ίσως επαρθεί, σταυρωμένο, ασκεί το χρέος του πρώτου ως ταπεινή διακονία.

Το Γένος μας έχει το μέγα προνόμιο να έχει βγάλει από τα σπλάχνα του αυτόν τον πρώτο θρόνο της Ορθοδοξίας. Ας μη συντελέσει έναντι μικρών φιλοδοξιών και στενών εθνικισμών στην αποδυνάμωσή του. Δεν θα είναι αυτό απλή πράξη μητροκτονίας, αλλά πράξη αυτοκτονίας για το Γένος.

Η δόξα του Πατριαρχείου μας είναι απαραίτητη για την επιβίωσή του. Σε μια εποχή που η Ορθοδοξία αντιμετωπίζει τόσους κινδύνους, μόνο η ενότητά της θα τη σώσει. Η ενότητα αυτή είναι αδιανόητη χωρίς το Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Σε μια εποχή εξάλλου κατά την οποία ο Ελληνισμός καλείται να σώσει τον Ελλαδισμό, να περισώσει ό,τι απομείνει από τον Ελλαδισμό ο οποίος απειλείται, η σημασία ενός θεσμού ο οποίος είναι Ελληνικός χωρίς να είναι Ελλαδικός γίνεται πια πελώρια. Ας μην αφήσουμε τον στενό Ελλαδισμό να πνίξει τον ευρύτερο Ελληνισμό.

Το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχει ενσαρκώσει επί αιώνες τη γνήσια οικουμενική ιδέα του Ελληνισμού. Η ιδέα αυτή του δίνει το δικαίωμα και το χρέος να είναι υπηρέτης της γνήσιας οικουμενικής ιδέας, μιας ιδέας που γίνεται διαρκώς και πιο πολύ σημαντική, είτε ο κόσμος σπαράσσεται από διαιρέσεις, είτε βαδίζει προς ενότητες, όπως εκείνη της Ευρώπης.

Το μέλλον ανήκει στην οικουμενική ιδέα. Σε μια οικουμενικότητα υγιά και γνήσια. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ως υπηρέτης της ιδέας αυτής, γίνεται σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη φορά απαραίτητο για όλους. Και αν δεν υπήρχε θα έπρεπε να το είχαμε εφεύρει’’. (Περγάμου Ιωάννης: Η έννοια της Οικουμενικότητας και το Οικουμενικό Πατριαρχείο, 1992).

π. Κωνσταντίνος Ι. Κώστας, παπαδάσκαλος (19-7-2015)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Το Προφίλ μας