Ομιλία Ευάγγελου Βενιζέλου Προέδρου του ΠΑΣΟΚ στη συνεδρίαση της Συντονιστικής Επιτροπής Ελιάς – Δημοκρατικής Παράταξης

Φίλες και φίλοι, χαίρομαι πραγματικά γιατί βρισκόμαστε εδώ η Συντονιστική Επιτροπή της Ελιάς που σήκωσε το βάρος μιας εξαιρετικά έντονης και ενδιαφέρουσας προεκλογικής εκστρατείας για τις ευρωπαϊκές εκλογές, παράλληλα με τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές.

Είχα την ευκαιρία να εκφραστώ για την Ελιά, για το επίτευγμά της και για το μέλλον της απευθυνόμενος στους 42 δυναμικούς λαμπρούς υποψηφίους μας που κόσμησαν το ψηφοδέλτιο της Ελιάς λίγες μέρες μετά τις εκλογές.

Χαίρομαι γιατί βρισκόμαστε τώρα έχοντας στο μυαλό μας μια πιο ώριμη εκτίμηση γι’ αυτό που συνέβη στη χώρα για το σημείο στο οποίο βρισκόμαστε, για τις μεγάλες ανοιχτές προκλήσεις.

Η Ελιά θα μου επιτρέψετε να πω, ότι αποδείχτηκε ένα εξαιρετικά σημαντικό εγχείρημα. Ένα εγχείρημα όχι μόνο για τη δημοκρατική παράταξη, αλλά για τη χώρα, για την ελληνική κοινωνία. Γιατί η Ελιά είναι μέχρι στιγμής η έμπρακτη κεντροαριστερά, η κεντροαριστερά όχι των λόγων και των ατέρμονων ζυμώσεων, αλλά της πολιτικής πράξης και του εκλογικού αγώνα με ρίσκο προσωπικό και πολιτικό, αλλά και με αποτέλεσμα. Η Ελιά – Δημοκρατική Παράταξη από την άποψη αυτή απεδείχθη ότι είχε πολύ σημαντική προστιθέμενη αξία, που νομίζω ότι αποτυπώθηκε στο ψηφοδέλτιο, στα νέα πρόσωπα, αλλά κυρίως στις νέες προγραμματικές προτάσεις που διατύπωσε η Ελιά.

Θα μου επιτρέψετε να πω ότι το κεκτημένο της Ελιάς εντοπίζεται και σε ένα άλλο σημείο. Στο ήθος της συνεργασίας. Χωρίς ηγεμονισμούς, με αμοιβαίο σεβασμό, με αίσθηση των μεγεθών της. Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι στη σχέση της Ελιάς με το βασικό εταίρο της που είναι το ΠΑΣΟΚ, δεν υπήρξε στην πραγματικότητα κανένα πρόβλημα, κανένα δίλημμα, καμία αντίφαση.

Χαίρομαι γιατί αγωνίστηκαν για το ΠΑΣΟΚ, για την ιστορική του διαδρομή και για το σημερινό του ρόλο στη Βουλή και την κυβέρνηση, άνθρωποι χωρίς οργανωτική σχέση με το ΠΑΣΟΚ και χωρίς ιστορικά βάρη, την ώρα που δυστυχώς προβεβλημένα στελέχη του παλιού κυβερνητικού ΠΑΣΟΚ έψαχναν να στεγάσουν τον προσωπικό τους τυχοδιωκτισμό στο ΣΥΡΙΖΑ, ή ακόμη και στη ΔΗΜΑΡ.

Από την δική του μεριά το ΠΑΣΟΚ ,παρά κάποιες αμφιταλαντεύσεις, αγκάλιασε στελέχη όλων των άλλων σχημάτων της Ελιάς χωρίς καμία διάκριση. Και έτσι η Ελιά λειτούργησε ως μια ανοιχτή, δυναμική πλατφόρμα χωρίς κανένα αποκλεισμό.

Το αποτέλεσμα- το έχω πει πολλές φορές-δεν είναι αυτό που θα θέλαμε, ούτε φυσικά αυτό στο οποίο αρκούμαστε. Η Δημοκρατική Παράταξη είναι ιστορικά πλειοψηφική. Το 8% είναι ένα ποσοστό ανάγκης υπό έκτακτες συνθήκες. Όμως ήταν και είναι μια θετική ανατροπή σε σχέση με προβλέψεις, σε σχέση με ευχές, σε σχέση με κατάρες, σε σχέση με κρυφές επιθυμίες. Γιατί όλα αυτά υπήρξαν στο χώρο μας.

Εν πάση περιπτώσει, το εκλογικό αποτέλεσμα της Ελιάς- Δημοκρατικής παράταξης, συμπεριλαμβανομένου και του ΠΑΣΟΚ, είναι αυτό που διασφάλισε την κυβερνητική σταθερότητα, τη σταθερή πορεία της χώρας προς την κατεύθυνση της οριστικής και ασφαλούς εξόδου από την κρίση. Έδωσε στη χώρα ζωτικό πολιτικό χρόνο για μια κρίσιμη, τελική, εθνική διαπραγμάτευση που πρέπει να γίνει από όλες τις πολιτικές δυνάμεις του εθνικού συνταγματικού τόξου.

Το εκλογικό αποτέλεσμα της Ελιάς- Δημοκρατικής Παράταξης, είναι αυτό που οδήγησε σε στρατηγική ήττα την πολιτική της εφόδου του λαϊκισμού και του ετερόκλητου αντιμνημονιακού –εντός εισαγωγικών- τυχοδιωκτισμού.

Και το εκλογικό αποτέλεσμα της Ελιάς- Δημοκρατικής Παράταξης είναι αυτό που αποσαφήνισε την κατάσταση στο χώρο της ευρύτερης κεντροαριστεράς. Γιατί πρέπει κάποιος να συγκρίνει το αποτέλεσμα της Ελιάς με τις εκλογικές επιδόσεις άλλων σχημάτων και να προσθέσει την επιρροή που έχει σε δήμους και περιφέρειες η Δημοκρατική Παράταξη. Η επιρροή είναι πάρα πολύ μεγάλη, πάρα πολύ βαθιά, πάρα πολύ σημαντική.

Θα μου επιτρέψετε να πω, παρ΄ ότι δεν ηθικολογώ συνήθως, ότι η αλαζονεία κατά του ΠΑΣΟΚ τιμωρήθηκε απ’ όσους την εξέφρασαν με διάφορους τρόπους. Η αποστασιοποίηση από το ΠΑΣΟΚ του σήμερα, από το λεγόμενο ΠΑΣΟΚ του Βενιζέλου και μάλιστα μία αποστασιοποίηση χωρίς ήθος και αρχές, αλλά η πρόθυμη συνεργασία με το λεγόμενο ΠΑΣΟΚ του χθες, ή του προχθές, απορρίφθηκε εκλογικά και θα μου επιτρέψετε να πω και αισθητικά.

Παρ’ όλα αυτά εμείς μένουμε σταθεροί στη γραμμή της ευρύτατης συσπείρωσης χωρίς αποκλεισμούς. Ούτε προκαταλαμβάνουμε κανέναν, ούτε συντηρούμε ή κατασκευάζουμε μη υπαρκτές οντότητες. Ο καθένας εκφράζει τον εαυτό του, τη διαδρομή του, την κοινωνική και εκλογική του επιρροή. Σεβόμαστε, συνεπώς, όλα τα πρόσωπα, όλα τα συλλογικά σχήματα με αίσθηση της πραγματικότητας, χωρίς καμία ψευδαίσθηση.

Ξέρουμε ότι είναι ανθρώπινο να γίνεται και μια στάθμιση προσωπικών, πολιτικών και εκλογικών προοπτικών, αλλά δεν μπορεί αυτό να είναι το κυρίαρχο. Προηγούνται κριτήρια αρχών, κριτήρια εθνικής και παραταξιακής ευθύνης.

Αυτό μας οδηγεί στην πραγματικότητα, στον ίδιο τον ορισμό της κεντροαριστεράς. Κατ’ αρχάς με το ζόρι δεν μπορεί να τοποθετηθεί κανείς στο χώρο της κεντροαριστεράς, της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Πρέπει να το επιθυμεί, αλλά δεν αρκεί ούτε η δήλωση αυτοτοποθέτησης στο χώρο αυτό.

Ο ΣΥΡΙΖΑ δηλώνει ,για παράδειγμα, ότι ανήκει στη Ριζοσπαστική Αριστερά και έχει ένα προφανές κομμουνιστογενές παρελθόν. Η ταυτότητά του επηρεάζεται πάρα πολύ από αυτό. Δεν δηλώνει ότι έχει σχέση με την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία.

Είναι επίσης προφανές ότι η κεντροαριστερά έχει θεωρητικά, ιστορικά, πολιτικά, ως θεμέλιό της τον ορθό λόγο, τον ορθολογισμό. Είναι περίεργο, για παράδειγμα, καθ’ υπέρβαση του ορθού λόγου κάποιοι να λυπούνται που δεν φύγαμε από την κυβέρνηση τον Ιούνιο του 2013 ,αλλά διασφαλίσαμε τη σταθερή πορεία της χώρας. Εμείς κάναμε τη σωστή επιλογή.

Είναι περίεργο κάποιοι να λυπούνται που δεν φλερτάρουμε, δεν φλερτάραμε με το ρόλο της θλιβερής ουράς του ΣΥΡΙΖΑ γιατί έχουμε άποψη για την πορεία της χώρας. Νομίζω ότι η δική μας είναι η αξιοπρεπής και καθαρή επιλογή.

Είναι περίεργο κάποιοι να λυπούνται που πήραμε το περιορισμένο 8% και έχουμε δυο ευρωβουλευτές και δεν πήραμε 1% και κάτι χωρίς εκπροσώπηση στην Ευρωβουλή. Αυτό πια είναι προφανές ,φαντάζομαι. Τώρα λοιπόν τα κριτήρια και οι στόχοι της δημοκρατικής παράταξης είναι ευτυχώς οφθαλμοφανή.

Είναι σημαντικό για την κεντροαριστερά της ευθύνης να λέει  ότι η χώρα πρέπει να προχωρήσει σταθερά και να μην διακυβευτεί η πορεία της για λόγους τεχνητούς, δήθεν θεσμικούς;

Είναι σημαντικό για την κεντροαριστερά της ευθύνης να λέει ότι οι πολιτικές δυνάμεις έχουν την υποχρέωση να συμπράξουν, να συναινέσουν με αίσθημα εθνικής υπευθυνότητας ώστε να εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας ικανός να ενώσει τη χώρα, να ενώσει το έθνος, έτσι ώστε και η Βουλή να μη διαλυθεί τεχνητά και η χώρα να μην διακόψει την τελική φάση της πορείας της προς την έξοδο από την κρίση;

Προφανώς αυτό είναι πολύ σημαντικό. Είναι σημαντικό για την κεντροαριστερά να ενδιαφέρεται για τους ευρωπαϊκούς συσχετισμούς στο νέο Κοινοβούλιο, στη νέα Επιτροπή, στο νέο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, για τους συσχετισμούς μεταξύ των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων, για το νέο πρόγραμμα, για το νέο πολιτικό προσανατολισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης με άξονα το μανιφέστο του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος τις προτάσεις που καταθέτουν οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες; Είναι πολύ σημαντικό. Είναι μια δήλωση ταυτότητας αυτό.

Ο στόχος μας είναι προφανής και είναι προφανής και ο στενός εκλογικός στόχος, γιατί η κεντροαριστερά της ευθύνης είναι ο τρίτος πόλος. Ο τρίτος πόλος και εκλογικά. Αυτός που μπορεί να σπάσει και πρέπει να σπάσει τον τεχνητό διπολισμό μεταξύ Ν.Δ. κι ΣΥΡΙΖΑ, που τροφοδοτείται και από το εκλογικό σύστημα παλαιάς εποχής και παλαιάς κοπής.

Άρα το να λες ότι η κεντροαριστερά της ευθύνης πρέπει να είναι τουλάχιστον τρίτο κόμμα, πρέπει να είναι ο φορέας τουλάχιστον της τρίτης εντολής πάνω από τη Χρυσή Αυγή από την οποία μας χωρίζει μόλις μια μονάδα στις ευρωεκλογές και αυτό είναι ζήτημα τιμής για τη δημοκρατική Ελλάδα, είναι κάτι το οποίο είναι πάρα πολύ απλό και πάρα πολύ καθαρό. Είναι και αυτό ένα κριτήριο.

Τελικά κριτήριο είναι ,αν μπορούσα να το πω με μια κουβέντα, η προοδευτική υπευθυνότητα, η άλλη σχέση που πρέπει να έχουμε μετά την εμπειρία της κρίσης, με την αλήθεια. Δεν χωρούν συμβιβασμοί σε αυτό.

Ένα δεύτερο κριτήριο είναι η δημοκρατική αξιοπρέπεια. Κι αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. Αφορά και σχήματα και πρόσωπα.

Και βέβαια η προγραμματική βαρύτητα και εγκυρότητα ενός σύγχρονου προοδευτικού λόγου. Κι αυτό το έχουμε κάνει με κόστος και το κάναμε και προεκλογικά ως Δημοκρατική Παράταξη.

Θα μου επιτρέψετε εδώ να πω ότι στο πλαίσιο τόσο σοβαρών θεμάτων που απασχολούν τη χώρα, την κοινωνία, τους πολίτες, το λαό, την παράταξη, είναι γελοία η συζήτηση περί ηγεσίας. Είναι προκλητική και ανιστόρητη η εξίσωση προσώπων με τελείως διαφορετική στάση, τελείως διαφορετική αίσθηση ευθύνης και τελείως διαφορετικό πολιτικό αποτέλεσμα, ή θα έλεγα πολιτική αποτελεσματικότητα.

Ας μου συγχωρέσετε και ένα προσωπικό τόνο. Όλη η συζήτηση αυτή είναι βαθιά προσβλητική και για μένα. Τη διαδρομή μου, τις δύσκολες επιλογές που έχω κάνει, το κόστος που έχω αναλάβει, με κορυφαίο κόστος τη συστηματική διαστροφή της πραγματικής μας εικόνας μέσα από ένα καταιγισμό επιθέσεων, λόγω του ρόλου που μας έλαχε μέσα στην ιστορική συγκυρία, αλλά αυτά έχουμε μπροστά μας καιρό, εάν μας επιτρέψει η τύχη και ο Θεός να τα λύσουμε.

Θα σας πω τον αγαπημένο μου στοίχο. Δεν ήμουνα εκεί. Βάραγαν τον αέρα. Αξιολογούμαι από όλους και για  όλα, γιατί αυτό επιβάλλει η δημοκρατία. Αλλά πρέπει να σας πω ότι αξιολογώ κι εγώ, γιατί αυτό επιβάλλει ο ρόλος που μου έχουν αναθέσει δημοκρατικά όσοι πολίτες πιστεύουν σε αυτό που κάνουμε.

Δεν είναι πολλοί οι πολίτες αυτοί. Δεν είναι όσοι θέλουμε, δεν είναι αρκετοί. Το ποσοστό, το 8%, δεν μας φτάνει, αλλά κανείς μην τους υποτιμά. Δεν είναι ευκαταφρόνητοι, έχουν άποψη, αγωνίζονται μαζί μας, οφείλουμε να τους τιμήσουμε και να τους εκπροσωπήσουμε. Αξίζουν τον απόλυτο σεβασμό μας.

Πιστεύω ότι η Ελιά- Δημοκρατική Παράταξη αυτό το έμπρακτο και υφιστάμενο εγχείρημα με αποτέλεσμα, είναι η πραγματική αφετηρία της συζήτησης και των πρωτοβουλιών περί κεντροαριστεράς. 

Με διαφάνεια, με ισοτιμία, με υπευθυνότητα, με στρατηγική καθαρότητα, με προγραμματικό πλαίσιο, με θεσμικές εγγυήσεις, χωρίς παραγοντισμούς, χωρίς αποκλεισμούς, χωρίς προνομιακούς ρόλους . Και οι συζητήσεις αυτές αφορούν την πορεία της χώρας, την αξιοποίηση του πολιτικού χρόνου που έχουμε μπροστά μας, τη θεσμική ευθύνη που πρέπει να επιδείξουμε σε σχέση με την εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας και την πορεία της χώρας προς την έξοδο από την κρίση και με προγραμματική εντιμότητα, γιατί δεν χωρά φεστιβάλ δημαγωγίας καιλαϊκισμού, ψευδαισθήσεων και υποσχέσεων.

Δεν μασάει κανείς πια. Και από την άποψη αυτή θέλω να είμαι έντιμος και ειλικρινής με όλους τους παράγοντες και ιδίως με τα συλλογικά σχήματα. Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τις επιλογές του ελληνικού λαού. Το Ποτάμι πήρε ένα καθόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό στις ευρωεκλογές. Αποκτά μια θεσμική υπόσταση. Δεν έχει αποσαφηνίσει τον προγραμματικό του λόγο και την ταυτότητά του. Όμως υπήρξε μια απαρχή δημοκρατικής οργάνωσης και συλλογικότητας. Πρέπει να το καταγράψουμε.

Αποφάσισε να ενταχθεί στην Κ.Ο. των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αυτό είναι καλοδεχούμενο. Είναι κάτι που πρέπει να το αξιολογήσουμε. Παρ’ ότι δεν διαθέτει βουλευτές, τάχθηκε υπέρ τη ανάγκης συναινετικής εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας, υπέρ μιας υπεύθυνης στάσης. Αυτό οφείλουμε επίσης να το καταγράψουμε. Τίποτα δεν αγνοούμε και τίποτα δεν υποτιμούμε.

Και σε σχέση με τη ΔΗΜΑΡ δεν επιχαίρουμε για το μικρό ποσοστό στις ευρωεκλογές, ούτε για την εσωτερική κρίση και τον έντονο διάλογο. Αντιμετωπίζουμε κάθε σχήμα με απόλυτο σεβασμό, με τις επιλογές του και την οργάνωσή του. Χωρίς ψευτοεισοδισμούς. Αλλά βεβαίως αποδίδουμε πολύ μεγάλη σημασία σε κάθε πρόσωπο, σε κάθε βουλευτή, σε κάθε στέλεχος του κοινωνικού και πολιτικού χώρου.

Και δίνουμε μια προοπτική γιατί ο διάλογος για την κεντροαριστερά δεν είναι ένας διάλογος οργανωτικού ή αυτοαναφορικού χαρακτήρα. Μαζευόμαστε πχ  όσοι θεωρούμε ότι είμαστε Ευρωπαίοι σοσιαλδημοκράτες και συζητάμε μεταξύ μας, ενώ η χώρα καίγεται. Η χώρα με τα προβλήματά της, ο τόπος, ο λαός, η κοινωνία, η οικονομία, ο άνεργος, ο επιχειρηματίας, ο αγρότης, η νοικοκυρά, ο καταναλωτής, αυτός που έχει πρόβλημα με την τράπεζα, αλλά και αυτός που αγωνίζεται να επιβιώσει η επιχείρησή του μαζί με τους εργαζόμενους, όλοι αυτοί είναι που τροφοδοτούν τον προβληματισμό μας, γιατί εμείς δεν είμαστε μια κεντροαριστερά των θεωρητικών συζητήσεων, αλλά είμαστε η Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία της επώδυνης και συγκεκριμένης πράξης.

Και από την άποψη αυτή νομίζω ότι τώρα μετά τις δημοτικές, περιφερειακές και ευρωπαϊκές εκλογές, η Ελιά- Δημοκρατική Παράταξη ,με το ΠΑΣΟΚ και όλα τα άλλα σχήματα, με ισοτιμία, χωρίς ηγεμονισμούς, με τη φιλικότητα και τη συντροφικότητα που έχουμε αναπτύξει ,μπορεί και πρέπει να αναλάβει τις πρωτοβουλίες, ώστε να ανοίξει ο διάλογος με συντεταγμένο και συγκεκριμένο τρόπο. Σας ευχαριστώ πολύ.