Ομιλία Γ. Παπανδρέου στο Συμβούλιο της Σοσιαλιστικής Διεθνούς

Υπό την προεδρία του Προέδρου της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, Γιώργου Α. Παπανδρέου, συνεδριάζει στην πόλη του Μεξικού, το Συμβούλιο της Οργάνωσης, στο οποίο συμμετέχουν περισσότεροι από 200 εκπρόσωποι κομμάτων από όλο τον κόσμο.

Κεντρικά θέματα του Συμβουλίου, είναι οι εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία και η μετανάστευση.

Ο Γιώργος Παπανδρέου, με την ευκαιρία αυτή, ανακοίνωσε δύο νέες πρωτοβουλίες της Σοσιαλιστικής Διεθνούς:

Τη δημιουργία μιας Ειδικής Επιτροπής για τις Ανισότητες, με τη συμμετοχή προσωπικοτήτων από το χώρο της πολιτικής και διανοούμενους.

Την προώθηση μιας Χάρτας για τα Δικαιώματα των Μεταναστών.

Ο Υπουργός Εξωτερικών του Μεξικού, Antonio Meade Kuribrena, κατά τη διάρκεια γεύματος που παρέθεσε προς τιμήν των συνέδρων χθες το μεσημέρι, χαιρέτησε την πρωτοβουλία της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, για την προώθηση της Χάρτας Δικαιωμάτων των Μεταναστών και δήλωσε ότι, η χώρα του πρόκειται να την υποστηρίξει.

Το Μεξικό, που φιλοξενεί τις εργασίες του Συμβουλίου, έχει δύο κόμματα – μέλη στη Σοσιαλιστική Διεθνή. Το Partido Revolucionario Institucional (PRI), που βρίσκεται στην κυβέρνηση και το Partido de la Revolución Democrática (PRD), που είναι στην αντιπολίτευση. Στην έναρξη του Συμβουλίου, μίλησαν μεταξύ άλλων, και ο Πρόεδρος του PRI, Cesar Camacho και ο Πρόεδρος του PRD, Jesus Zambrano. Το γεγονός ότι, με την ευκαιρία του Συμβουλίου της Σοσιαλιστικής Διεθνούς οι ηγέτες των δύο κομμάτων έβαλαν στην άκρη τις όποιες διάφορες τους για χάρη των κοινών ιδεολογικών αρχών, είναι ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς η κυβέρνηση του Μεξικού προωθεί το διάστημα αυτό μια σειρά από κρίσιμες μεταρρυθμίσεις που απαιτούν πολιτικές συναινέσεις.

Ο Γιώργος Παπανδρέου, στην εναρκτήρια ομιλία του, μεταξύ άλλων, είπε:

Αγαπητοί σύντροφοι,

Το Μεξικό είναι μια χώρα με συγκλονιστικό αρχαίο πολιτισμό που έχει μια ιδιαίτερη θέση στην καρδιά μου.

Βρέθηκα για πρώτη φορά στην πόλη του Μεξικού, το 1986. Είχα έρθει στο πλαίσιο μιας συνάντησης των ηγετών της Ελλάδας, του Μεξικού, της Σουηδίας, της Ινδίας, της Τανζανίας και της Αργεντινής που είχαν πάρει μια διεθνή πρωτοβουλία για να δοθεί τέλος στα πυρηνικά όπλα.

Αυτό δείχνει πόσο το Μεξικό έχει συνδεθεί με τους αγώνες για την ειρήνη, τόσο στην πράξη όσο και στο ίδιο το Σύνταγμα του.

Το Μεξικό έχει γίνει ένας σημαντικός παράγοντας σε τοπικό και διεθνές επίπεδο σε ό,τι αφορά την ειρήνη, την ανάπτυξη και τη δικαιοσύνη. Και ασφαλώς, τα κόμματα – μελή μας από το Μεξικό, έχουν γίνει ισχυροί υποστηρικτές αυτών των αξιών σε όλο τον κόσμο.

Η τελευταία φορά που ήρθα στο Μεξικό, ήταν το 2008, για το Συμβούλιο της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, στη Βαγιάρτα. Η παγκόσμια οικονομική κρίση είχε μόλις αρχίσει.

Και επειδή είναι σημαντικό για όλους να θυμόμαστε την ορθότητα των θέσεων μας, θα ήθελα να σας υπενθυμίσω ότι τότε, στη Βαγιάρτα, η νεοσύστατη Επιτροπή μας για τα Διεθνή Οικονομικά Ζητήματα, με επικεφαλής τον Τζο Στίγκλιτς, είχε υπογραμμίσει την ανάγκη για μια συνολική αντιμετώπιση της κρίσης και την διαχείριση των χρηματοπιστωτικών αγορών.

Αλλά που βρισκόμαστε σήμερα; Υπάρχει χώρος για μεγαλύτερη αισιοδοξία;

Πολλοί μπορούν να πουν ότι, τα χειρότερα είναι πίσω μας. Υπάρχουν κάποια σημεία ανάπτυξης στις ΗΠΑ και την ΕΕ.

Από την άλλη, το βάρος της προσαρμογής έχει πέσει στις πλάτες των πιο αδύναμων στις κοινωνίες μας.

Στην Ευρώπη, η ανεργία έχει φτάσει το 26,8% στην Ελλάδα, το 25,1% στην Ισπανία και το 14,6% στην Πορτογαλία. Και η ανεργία των νέων, έχει φτάσει στο 40-50% σε πολλές χώρες.

Το πιο αξιοσημείωτο είναι ότι, το ΑΕΠ και η ανάπτυξη, δεν αντανακλούν πλέον την πραγματική εικόνα των κοινωνιών μας.

Και η αιτία είναι ότι, τα τελευταία χρόνια βλέπουμε να μεγαλώνει το χάσμα της ανισότητας.

Οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι, η μεσαία τάξη και οι φτωχοί ωθούνται προς τα κάτω.

Τα γεγονότα, τα στοιχεία είναι απίστευτα!

Περίπου ένα τοις εκατό του παγκόσμιου πληθυσμού, σύμφωνα με την OXFAM, κατέχει το ήμισυ του παγκόσμιου πλούτου και επτά στους δέκα ανθρώπους ζουν σε χώρες όπου η οικονομική ανισότητα έχει αυξηθεί τα τελευταία 30 χρόνια.

Αλλά όπως έγραψε χθες ο Τζο Στίγκλιτς: «Το πρόβλημα της ανισότητας δεν είναι τόσο ένα τεχνικό οικονομικό ζήτημα. Είναι ένα πρακτικό πολιτικό πρόβλημα» .

Όχι, φίλοι μου, η ανισότητα δεν είναι αναπόφευκτη.

Το κίνημα μας το απέδειξε στο παρελθόν μέσα από τους αγώνες του.

Μέσα από τους αγώνες, σε κάποιες περιπτώσεις, κατορθώσαμε να διασφαλίσουμε μια βασική συμφωνία, ένα κοινωνικό συμβόλαιο στις κοινωνίες μας.

Μια συμφωνία μεταξύ των εργοδοτών, των εργαζομένων και των κυβερνήσεων.

Μια συμφωνία για την δίκαιη κατανομή του πλούτου.

Μια συμφωνία που διασφάλιζε την ελευθερία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, το δικαίωμα των πολιτών στην υγεία και την κοινωνική πρόνοια, μια βασική συμφωνία που διασφάλιζε ότι, οι φωνές μας θα ακούγονται και θα γίνονται σεβαστές στις δημοκρατίες.

Και η συμφωνία αυτή μας επέτρεπε να αισθανόμαστε ασφαλείς, να ελέγχουμε τη μοίρα μας και να έχουμε την δύναμη για ένα καλύτερο μέλλον.

Σήμερα τα πράγματα δεν είναι έτσι.

Η αιτία είναι σαφής. Η βασική συμφωνία αποδυναμώνεται κάθε μέρα από τις μεγάλες ανισότητες της κοινωνίας μας.

Οπότε, όταν ακούτε – όπως άκουσα και εγώ ως Πρωθυπουργός – τόσους να λένε ότι χρειάζεται να είμαστε δημοσιονομικά υπεύθυνοι, προσέξτε!

Ασφαλώς και πρέπει να είμαστε δημοσιονομικά υπεύθυνοι στις χώρες μας.

Αλλά η ευθύνη δεν μπορεί να πέσει μόνο πάνω στη μεσαία τάξη, τους φτωχούς, τους νέους, τους μετανάστες.

Και διεθνείς θεσμοί, όπως το ΔΝΤ ή η Παγκόσμια Τράπεζα, πρέπει να πάνε πέρα από τη μέτρηση του ΑΕΠ και να αρχίσουν να υπολογίζουν την ανισότητα ως δείκτη μιας υγιούς κοινωνίας.

Αλλά πως μπορεί να επιτευχτεί αυτό, αγαπητοί φίλοι;

Από τις πολλές ερμηνείες μια είναι ιδιαίτερα σημαντική. Το ότι, οι θεσμοί μας, οι δημοκρατίες μας, είναι ακόμα εθνικές, αλλά η οικονομία, είναι παγκόσμια.

Και καθώς εμείς πρέπει να οικοδομήσουμε κράτος δικαίου στις δημοκρατικές κοινωνίες μας – κάτι που συζητήσαμε και χθες κατά τη διάρκεια του προεδρείου μας – το κεφάλαιο δεν χρειάζεται να το κάνει.

Το κεφάλαιο δεν έχει πλέον πατρίδα. Μπορεί να μετακινηθεί από το ένα μέρος στο άλλο για να αποφύγει τη φορολογία, τους περιβαλλοντικούς όρους, τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, τα βασικά δικαιώματα,

Γι αυτό, το παγκόσμιο κίνημα μας έχει μια αυξημένη ευθύνη.

Την ευθύνη για μια παγκόσμια διακυβέρνηση, με κανόνες και ρυθμίσεις, που θα ανασυνθέσουν τη βάση της ισότητας και της δημοκρατίας.

Γι” αυτό, θέλω να ανακοινώσω ότι φέτος το φθινόπωρο θα προωθήσουμε μια νέα Επιτροπή για την Ανισότητα.

Και η Επιτροπή αυτή, θα μεταφέρει τη φωνή μας σε όλο τον κόσμο. Δουλεύοντας με πολιτικές προσωπικότητες, με τις συμβουλές σοφών προοδευτικών διανοουμένων.

Πρόκειται για ένα θεμελιακό ζήτημα, που βρίσκεται στη ρίζα πολλών σημερινών προβλημάτων.

Καθώς, ακόμα και οι δημοκρατικοί μας θεσμοί έχουν κυριαρχηθεί από την συγκέντρωση του πλούτου.

Για να αναφερθώ ξανά σε μια φράση του Τζο Στίγκλιτς: «Εντοπίσαμε την υποβόσκουσα αιτία του προβλήματος: είναι οι πολιτικές ανισότητες και οι πολιτικές της εμπορευματοποίησης που διέφθειραν τη δημοκρατία μας“.

Γι” αυτό, δεν είναι περίεργο που δεν μπορέσαμε να διαχειριστούμε τον πλανήτη μας με έναν αποτελεσματικό και δίκαιο τρόπο.

Αυτό ισχύει και για άλλα θέματα, όπως η κλιματική αλλαγή. Ένα θέμα για το οποίο το κίνημα μας έχει εκφραστεί έντονα.

Και σχεδιάζουμε να κάνουμε πάλι μια εκστρατεία σχετικά με το θέμα της κλιματικής αλλαγής, καθώς οδεύουμε προς τη Σύνοδο Κορυφής που θα γίνει του χρόνου στο Παρίσι.

Αλλά το πιο ανησυχητικό στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία μας, είναι ότι οι πιέσεις στις κοινωνίες μας δημιούργησαν μια υποχώρηση. Καθώς οι πολίτες αισθάνονται λιγότερο ασφαλείς, βλέπουμε την άνοδο της πολίτικης του φόβου.

Υπάρχουν αυτοί που κηρύττουν τον ρατσισμό, τον σεχταρισμό, τον φονταμενταλισμό. Αυτοί που κηρύττουν τη βία και το μίσος. Αυτοί που γυρεύουν σωτήρες, ηγέτες, δόγματα η θρησκείες.

Και αν αυτά τα φαινόμενα απειλούν ολόκληρες περιοχές στη Μέση Ανατολή, όπως διαπίστωσα σε πρόσφατη επίσκεψη μου, τα συναντούμε εξίσου στην Αφρική, την Ασία και την Ευρώπη, όπου ο λαϊκισμός είναι σε άνοδο.

Οπότε, η αντίθεση είναι ότι, σε μια εποχή που χρειαζόμαστε περισσότερη συνεργασία, μεγαλύτερη κατανόηση, τη δημιουργία κοινών αξιών για να προστατεύσουμε τα δικαιώματα των πολιτών σε παγκόσμιο επίπεδο, διαπιστώνουμε μια πολυδιάσπαση, μια αποσύνθεση σε πολλά μέρη του κόσμου.

Όμως, πάλι το κίνημα μας είναι στην εμπροσθοφυλακή για να διασφαλίσει τις κοινές αξίες για μια οικουμενική υπηκοότητα.

Μια οικουμενική υπηκοότητα που σημαίνει ότι απλά σεβόμαστε κάθε άνθρωπο ανεξάρτητα από το φύλο, τη φυλή, την εθνότητα, τη χώρα προέλευσης.

Και αποτελεί επιτομή της δουλειάς μας, η θέση που έχουμε στο θέμα της μετανάστευσης.

Τα τελευταία στοιχεία σχετικά με την παράνομη διακίνηση παιδιών στα σύνορα Μεξικού – Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς και οι τραγωδίες που σημειώνονται με όσους προσπαθούν να περάσουν σε άλλες χώρες με υποτυπώδεις βάρκες στη Μεσόγειο, είναι απλώς ένα κομμάτι από όσα βιώνουν χιλιάδες μετανάστες και πρόσφυγες σε όλο τον κόσμο.

Είναι ένα θέμα που παίρνω προσωπικά, καθώς στα νεανικά μου χρόνια υπήρξα πρόσφυγας.

Χρειάστηκε να αντιμετωπίσω τη δικτατορία και την καταπίεση. Αλλά είχα την τύχη να γίνω δεκτός σε μια πολύ δημοκρατική, σοσιαλδημοκρατική κοινωνία, στη Σουηδία.

Δεν έχουν την ίδια τύχη οι περισσότεροι.

Γι αυτό κι αποφασίσαμε να υιοθετήσουμε μια Χάρτα για τα δικαιώματα των μεταναστών. Και κατόπιν, να την προωθήσουμε σε διάφορες κυβερνήσεις, στις ΗΠΑ, στην ΕΕ, σε περιφερειακούς Οργανισμούς, όπως η Αφρικανική Ένωση, η ASEAN, στη Λατινική και Κεντρική Αμερική και φυσικά, τον ΟΗΕ.

Αγαπητοί σύντροφοι,

Το κίνημα μας σήμερα, είναι ένα κίνημα που έχει στόχο τον εξανθρωπισμό και τον εκδημοκρατισμό της παγκοσμιοποίησης.

Και επιλέξαμε να το κάνουμε αυτό, με ειρηνικά μέσα, χωρίς χρήση βίας.

Και είμαστε πάντα έτοιμοι να επιδιώξουμε «συμβιβασμούς» στο όνομα της οικοδόμησης συναίνεσης και της κοινωνικής συνοχής.

Αλλά αυτό που δεν μπορούμε να δεχτούμε, είναι να μην υπάρχει συμφωνία.

Δεν μπορούμε να δεχτούμε, ότι πρέπει να θυσιάσουμε τη δημοκρατία στις απαιτήσεις των αγορών.

Δεν μπορούμε να δεχτούμε, ότι πρέπει να θυσιάζουμε την ασφάλεια των πολιτών μας και την ευημερία τους στο όνομα του ανταγωνισμού.

Δεν μπορούμε να δεχτούμε, ότι θα υπάρχει πρώτη, δεύτερη και τρίτη κατηγορία ανθρώπων στο όνομα των συνόρων.

Δεν μπορούμε να δεχτούμε, ότι πρέπει να θυσιάσουμε το περιβάλλον μας, στο όνομα του εύκολου κέρδους.

Δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε, ότι πρέπει να δεχτούμε τις ανισότητες και τις αδικίες στο όνομα της ανάπτυξης.

Το κίνημά μας συμβολίζει αξίες. Αξίες που πιστεύουμε ότι είναι καθολικές. Αξίες που υπερβαίνουν τις νέες διαχωριστικές γραμμές, που ο σεχταρισμός, ο λαϊκισμός και η ανισότητα δημιουργούν.

Αξίες που υπερβαίνουν την πολιτική του φόβου.

Έχουμε αναλάβει να φέρουμε στον κόσμο μια νέα πολιτική ελπίδας.

Είναι μια τεράστια ευθύνη.

Αλλά πιστεύω απόλυτα στο κίνημά μας.

Venceremos!