ΨΥΧΑΓΩΓΙΚΗ ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ, ΝΑΟΥΣΑ ΚΑΙ ΕΔΕΣΣΑ

ΨΥΧΑΓΩΓΙΚΗ ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ, ΝΑΟΥΣΑ ΚΑΙ ΕΔΕΣΣΑ

του παπαδάσκαλου Κωνσταντίνου Ι. Κώστα

Ψυχαγωγική (με την αρχαιοελληνική σημασία του όρου: ψυχαγωγία = αγωγή της ψυχής) εκδρομή στη Βέροια, Νάουσα και Έδεσσα διοργάνωσε και πραγματοποίησε (20-6-2013) ο Ιερός Ναός Αγίου Διονυσίου εν Ολύμπω Βελβεντού με τη συμμετοχή 42 εκδρομέων ηλικιών από 18 έως 75 ετών, σε μια ειρηνική πορεία επαφής και γνώσης με αφετηριακά σημεία και πηγές της ιστορικής μας πορείας.

Στην πόλη της Βέροιας οι εκδρομείς επισκέφτηκαν τον ιστορικό Ιερό Ναό του Αγίου Αντωνίου του Βεροιέως, όπου υπάρχει και το ιερό λείψανο του Αγίου από τον 9^ο αιώνα και τέλεσαν στο Ναό μετά την Ακολουθία του Όρθρου, Αρτοκλασία. Ο Όσιος Αντώνιος ο Βεροιεύς, που είναι και ο πολιούχος της Βέροιας, ασκήθηκε σε ένα από τα πολλά ασκηταριά στην κατάφυτη περιοχή του Αλιάκμονα γύρω από το Μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου, στο οποίο

αργότερα ήρθαν και ασκήτεψαν ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης (1340) αναπτύσσοντας τη θεολογία του ακτίστου φωτός και ο Άγιος Διονύσιος ο εν Ολύμπω ο Ηγούμενος και κτίτορας της Μονής (1524). Ο ιστορικός Ναός του Αγίου Αντωνίου στη Βέροια είναι χτισμένος στο σπίτι του Αγίου, όπου υπάρχει και ο τάφος του (στο προαύλιο δίπλα στη μουριά) και το ιερό λείψανό του στο Ναό σε μαρμάρινο κουβούκλιο και μέσα

σε λάρνακα.   

Οι εκδρομείς επισκέφτηκαν και την ιστορική Ιερά Μονή της Παναγίας Δοβρά, που υπήρξε το κέντρο των διαβουλεύσεων των οπλαρχηγών για τη συμμετοχή της περιοχής στην Επανάσταση του 1821. Από αυτήν το 1822 ξεκίνησε ουσιαστικά η Επανάσταση στη Μακεδονία. Οι Τούρκοι όμως κατέλαβαν τη Μονή και την πυρπόλησαν. Ο Ηγούμενος του

Μοναστηριού Γεράσιμος απαγχονίστηκε. 35 περίπου χωριά της περιοχής ανάμεσα στα οποία και το χωριό Δοβρά ισοπεδώθηκαν. Η Μονή πανηγυρίζει δυο φορές το χρόνο: στις 15 Αυγούστου και της Ζωοδόχου Πηγής.

Στη Μονή Δοβρά βρίσκεται και τεμάχιο ιερού λειψάνου του Αγίου Λουκά Συμφερουπόλεως της Κριμαίας του ιατρού και θαυματουργού.

Το Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Βέροιας κ. Παντελεήμονα επισκέφτηκαν επίσης οι εκδρομείς. Ο Σεβασμιώτατος πράος, απλός και ζεστός δέχτηκε στη Μητρόπολη τους ανθρώπους από το Βελβεντό και μίλησε μαζί τους. Αναφέρθηκε και στις ιστορικές πηγές της εκκλησιαστικής ιστορίας, τη σημασία τους και το ρόλο τους με τη δική μας επαφή και γνώση στη συλλογική ζωή μας. Ήδη με την ανάδειξη της προσωπικότητας του Αποστόλου των Εθνών Παύλου, μέσω των ‘’Παύλειων’’ στη Βέροια, η Ιερά Μητρόπολη Βέροιας και ο Μητροπολίτης της, προσφέρουν αυτό το σημαντικό ‘’βήμα διαλόγου’’ στη νέα γενιά της διανόησης, του θεολογικού στοχασμού και της έρευνας. Και είναι πολύ σημαντικό αυτό.     

Στη Νάουσα οι εκδρομείς επισκέφτηκαν το εθνικό Μνημείο της Θυσίας των Γυναικών της Νάουσας στην Αραπίτσα (22 Απρ. 1822). Η Αραπίτσα της Νάουσας είναι το Ζάλογγο της Μακεδονίας. Όταν στις 22 Απριλίου του 1822 η Νάουσα έπεσε, ξεκίνησε η μεγάλη σφαγή, οι λεηλασίες και οι πυρπολήσεις. ‘’πανηγύρι κλαυθμώνος, ένθεν ανθρωπομακελείον, ένθεν αγοραπώλησις αιχμαλώτων, γυναικών, παιδιών…ένας έχων την μητέρα, άλλος τα τέκνα, έσκουζαν και τσίριζαν τα παιδιά διά τας μάνας των, αλλά αδύνατον, διότι άλλος είχε τους μεν, άλλος τους δε…’’ (Σπυρίδων Τρικούπης). Μέσα σε όλα αυτά τα φριχτά μια ομάδα γυναικών της Νάουσας για να μην πέσουν στα χέρια των Τούρκων και υποστούν ατίμωση, εξευτελισμούς, αγοραπωλησίες στα σκλαβοπάζαρα και θάνατο ατιμωτικό, προτίμησαν το θάνατο της ελευθερίας με την πτώση τους, ως άλλες Σουλιώτισσες του Ζάλογγου, από τον ψηλό βράχο στο ποτάμι της Αραπίτσας.

Η γνώση της ιστορίας πρέπει να υπάρχει. Οι ιστορικές πηγές δεν μπορεί και δεν πρέπει (για ιδεολογικούς ή για άλλους λόγους) να αλλοιώνονται με τη δικαιολογία της κατάπαυσης των παθών. Γιατί ποτέ η στρέβλωση ή η απάλειψη της ιστορικής αλήθειας δεν οδήγησε στην αλληλοκατανόηση, το αντίθετο μάλιστα συνέβη, εξυπηρέτησε (συνειδητά ή ασυνείδητα) τον επεκτατισμό, την αναβίωση της βαρβαρότητας, τον ιμπεριαλισμό.

Η ιστορική μνήμη δεν (πρέπει να) αποσκοπεί στη διατήρηση και στην τροφοδότηση του ενστίκτου της εκδικητικότητας έθνους εναντίον έθνους, λαού εναντίον λαού, κοινωνίας εναντίον κοινωνίας, ανθρώπου εναντίον ανθρώπου. Αυτό όταν γίνεται είναι ολέθριο. Εντείνει το χάσμα και τις διαιρέσεις τις κάνει χαοτικές. Για να συνεχίζονται και στο μέλλον τα κακώς γενόμενα (και καταδικαστέα) ιστορικά εγκλήματα.  

Μέσω της ιστορικής μνήμης καλούμαστε άνθρωποι και κοινωνίες, έθνη και λαοί να κάνουμε την υπέρβαση από το ένστικτο της εκδικητικότητας στην αλληλοπεριχωρούσα τους πάντες και τα πάντα αγάπη εν Χριστώ. Μόνο τότε θα επιφέρουμε (συνεργούσης της Παιδείας και του πολιτισμού) ένα καίριο πλήγμα στην έπαρση και στην υποδαυλιζόμενη αντιπάθεια, διαίρεση και καχυποψία κοινωνίας έναντι κοινωνίας.

Στην Έδεσσα οι εκδρομείς επισκέφτηκαν τους καταρράκτες και χάρηκαν την ομορφιά του πράσινου και τη δροσιά του νερού.

π. Κωνσταντίνος Ι. Κώστας, παπαδάσκαλος (21-6-2013)