Λύση για πόλεις που «βράζουν» τα πεζοδρόμια ψύξης

από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Μια απάντηση στην υπερθέρμανση των αστικών κέντρων 

Η κλιματική αλλαγή δείχνει απειλητικά τα δόντια της σε όλο τον πλανήτη. Φονικές πλημμύρες, τήξη των πάγων, παρατεταμένοι καύσωνες, καταστροφικές δασικές πυρκαγιές συνθέτουν τη νέα καθημερινότητα. Τα ρεκόρ υψηλότερης θερμοκρασίας καταρρίπτονται διαρκώς

και οι περίοδοι ακραίας ζέστης γίνονται συχνότερες. Στις 29 Ιουνίου ήρθε η σειρά της Βοστώνης να δοκιμάσει τι σημαίνει υπερθέρμανση του πλανήτη. Τα θερμόμετρα στην πόλη έδειξαν 37,7 βαθμούς Κελσίου, δηλαδή περί τους έξι βαθμούς πάνω από το φυσιολογικό για την ημέρα. 

Η υπερβολική ζέστη του Ιουνίου, όμως, δεν ήταν παρά μια πρόγευση του τι εγκυμονεί το μέλλοκαύσν. Σύμφωνα με μελέτες, τα επόμενα χρόνια θα καταγράφονται τέτοιες θερμοκρασίες εννιά φορές συχνότερα συγκριτικά με τη δεκαετία του 1990. Αναμφίβολα, για την υπερβολική ζέστη ευθύνεται η κλιματική αλλαγή. Ομως, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, η κατάσταση επιδεινώνεται από το φαινόμενο της «αστικής θερμονησίδας», που μπορεί να ανεβάσει περαιτέρω τη θερμοκρασία κατά τρεις ή τέσσερις βαθμούς. Προς το παρόν, η Βοστώνη χρησιμοποιεί δύο όπλα για την ελάττωση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης: τη φύτευση των ελεύθερων αστικών επιφανειών και τη δημιουργία κλιματιζόμενων κέντρων. Αμφότερες πόρρω απέχουν του ιδανικού. Τα συστήματα κλιματισμού είναι ρυπογόνα και δεν λειτουργούν όταν διακοπεί η ηλεκτροδότηση. Τα καθολικά, πολύωρα «μπλακ άουτ», άλλωστε, είναι συχνά όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι υψηλή. Η φύτευση περιορίζεται προφανώς από την ύπαρξη ελευθέρων χώρων, που, επίσης, σπανίζουν στα αστικά κέντρα. Προκειμένου να διαχειριστεί το πρόβλημα, η Βοστώνη αποφάσισε να ακολουθήσει τον δρόμο δύο άλλων μητροπολιτών κέντρων, του Λος Αντζελες και του Τόκιο, που δεν είναι άλλος από την τοποθέτηση των πεζοδρομίων ψύξης.

Τα συμβατικά πεζοδρόμια καλύπτουν περίπου το 40% της έκτασης των αστικών κέντρων στις ΗΠΑ και απορροφούν το 90% της ηλιακής ακτινοβολίας στην οποία εκτίθενται. Στη συνέχεια την εκπέμπουν πίσω στο περιβάλλον ως θερμότητα, ενισχύοντας το φαινόμενο της «αστικής θερμονησίδας», καθώς αυξάνουν την ατμοσφαιρική θερμοκρασία σε ολόκληρη την περιοχή. Τα «πεζοδρόμια ψύξης» επιτυγχάνουν ακριβώς το αντίθετο. Καθώς διαθέτουν τριπλάσια ανακλαστική ικανότητα από τα συμβατικά, επαναπροωθούν το μεγαλύτερο ποσοστό της ακτινοβολίας που προσλαμβάνουν. Αυτό σημαίνει όχι μόνο ότι ψύχουν τον περιβάλλοντα χώρο, αλλά ότι αντανακλούν ακτινοβολία πίσω στην ατμόσφαιρα, αντισταθμίζοντας άμεσα την υπερθέρμανση του περιβάλλοντος. Eνα συμβατικό πεζοδρόμιο μπορεί να επικαλυφθεί από ένα πιο ανοικτού χρώματος επίχρισμα προκειμένου να αυξηθεί η ανακλασιμότητά του. Είναι επίσης δυνατή η χρήση για την κατασκευή τους φυσικών ανακλαστικών υλικών όπως είναι το σκυρόδεμα ή αδρανών υλικών ανοικτότερου χρώματος.

Μελέτη που εκπονήθηκε από το Εργαστήριο Βιωσιμότητας Σκυροδέματος του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) έδειξε ότι η τοποθέτηση πεζοδρομίων ψύξης σε ολόκληρη την αμερικανική επικράτεια θα μπορούσε να μειώσει τη συχνότητα των περιόδων καύσωνα κατά 41%. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτές οι κατασκευές έχουν ένα ακόμη όφελος: μεταβάλλουν το ενεργειακό ισοζύγιο της Γης παγιδεύοντας λιγότερη ενέργεια στην ατμόσφαιρα και προωθώντας περισσότερη εκτός αυτής. Αυτή η ιδιότητά τους θα μπορούσε να εξισορροπήσει τις συνέπειες των αερίων που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, αντισταθμίζοντας το διοξείδιο του άνθρακα που εκπέμπουν ετησίως τέσσερα εκατομμύρια αυτοκίνητα.