Οι δυσκολίες που ανακύπτουν στο άτυπο δημοψήφισμα της Μεσιανής -Τι προβλέπει ο Νόμος

της Ιωάννας Παπαδημητρίου από τον ΠΡΩΙΝΟ ΛΟΓΟ

Το Σύνταγμα δεν προβλέπει τη διενέργεια τοπικού δημοψηφίσματος. Προβλέπει μόνο δύο ειδών δημοψηφίσματα για σοβαρά εθνικά θέματα και για νομοσχέδια που ρυθμίζουν σοβαρό κοινωνικό ζήτημα εκτός από δημοσιονομικά.

Ωστόσο ο Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων του 2006 προέβλεπε τη διεξαγωγή

τοπικού δημοψηφίσματος σύμφωνα με το υφιστάμενο συνταγματικό πλαίσιο σε περιπτώσεις που «οι δημοτικές και κοινοτικές αρχές θέλουν να λάβουν απόφαση για σοβαρά θέματα που ανήκουν στη σφαίρα των αρμοδιοτήτων τους» ως μια ουσιαστική μορφή διαβούλευσης και χωρίς το αποτέλεσμά του να είναι δεσμευτικό.

Αυτό καταργήθηκε από τον Νόμο Κλεισθένη του 2018 για την τοπική αυτοδιοίκηση όπου αναφέρεται ότι «Δημοτικό ή περιφερειακό δημοψήφισμα μπορεί να προκηρύσσεται για κάθε θέμα». Εκ νέου με το Νόμο 4674/2020 « αναστέλλεται η διεξαγωγή δημοτικών και περιφερειακών δημοψηφισμάτων καθ’ όλη τη διάρκεια της τρέχουσας δημοτικής και περιφερειακής περιόδου».

Το δημοτικό συμβούλιο Σερβίων αποφάσισε να γίνει τοπικό δημοψήφισμα , άτυπο καθώς δεν υπάρχει κάποιο νομικό υπόβαθρο, στην τοπική κοινότητα της Μεσιανής , την Κυριακή των Βαΐων στις 25 Απριλίου για τη συνέχιση με δικαστικό αγώνα ενάντια στην κοπή του δάσους με ΝΑΙ ή ΟΧΙ. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα διαβιβαστεί για συζήτηση στο δημοτικό συμβούλιο για επικαιροποίηση του ΝΑΙ ή ΟΧΙ.

Σύμφωνα όμως με τα έκτακτα μέτρα προστασίας της δημόσιας υγείας από τον κίνδυνο περαιτέρω διασποράς του κορωνοϊού COVID-19 στο σύνολο της Επικράτειας για το διάστημα από τη Δευτέρα, 19 Απριλίου 2021 και ώρα 6:00 έως και τη M. Δευτέρα, 26 Απριλίου 2021 και ώρα 6:00 ισχύει η αναστολή συναθροίσεων ανεξαρτήτως χώρου ιδιωτικού ή δημόσιου, εσωτερικού ή εξωτερικού τόσο σε επίπεδο αυξημένου κινδύνου όσο και πολύ αυξημένου, όπως είναι η Π.Ε. Κοζάνης .

Εγγεγραμμένα στους εκλογικούς καταλόγους είναι 550 άτομα και στις τελευταίες δημοτικές εκλογές το 2019 ψήφισαν 293. 279 ψήφισαν στις βουλευτικές .Γύρω στα 177 άτομα είναι αυτή τη στιγμή οι μόνιμοι κάτοικοι της Μεσιανής . Ο δήμος Σερβίων αυτή τη βδομάδα θα ασχοληθεί με τους νομικούς του με τις λεπτομέρειες της διεξαγωγής του.

Το άρθρο 33 του ο Ν. 4555/2018 που καταργήθηκε αναφέρεται:

1. Δημοτικό ή περιφερειακό δημοψήφισμα μπορεί να προκηρύσσεται για κάθε θέμα, εκτός από ζητήματα σχετικά με την εθνική ασφάλεια, την εξωτερική πολιτική, τη μεταναστευτική πολιτική, την ερμηνεία και εφαρμογή διεθνών συνθηκών, ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, την ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης και λατρείας ή τη θεσμική οργάνωση όλων των γνωστών θρησκειών. Επίσης δημοψήφισμα δεν προκηρύσσεται για θέματα δημοσιονομικής διαχείρισης του οικείου Ο.Τ.Α., επιβολής τελών, ανακαθορισμού του αριθμού και των ορίων των δήμων, των κοινοτήτων, των περιφερειών και των περιφερειακών ενοτήτων της χώρας.

2. Ο χαρακτήρας του δημοψηφίσματος ως αποφασιστικού ή συμβουλευτικού καθορίζεται στην απόφαση προκήρυξής του. Όταν το αντικείμενο του δημοψηφίσματος δεν ανάγεται στην αποφασιστική αρμοδιότητα του οικείου δήμου ή της οικείας περιφέρειας, έχει υποχρεωτικά συμβουλευτικό χαρακτήρα.

Στο Νόμο 4674/2020 , Άρθρο 11, Ρύθμιση θεμάτων διοικητικής λειτουργίας δήμων και στο άρθρο 1 αναφέρεται ότι η ισχύς των άρθρων 133 έως 151 του ν. 4555/2018 (Α’ 133) αναστέλλεται καθ’ όλη τη διάρκεια της τρέχουσας δημοτικής και περιφερειακής περιόδου.

Για αυτό και στις 26 Φεβρουαρίου 2020 η ΚΕΔΕ ανακοίνωσε ότι « αναστέλλεται η διεξαγωγή δημοτικών και περιφερειακών δημοψηφισμάτων» Ακολουθεί αυτούσιο το Δελτίο Τύπου :Ο Κλεισθένης Ν. 4555/2018 (με βάση τον οποίο έγιναν οι τελευταίες εκλογές) προβλέπει στα άρθρα 133 και επόμενα τα σχετικά με τη διενέργεια δημοψηφίσματος. Ωστόσο με το άρθρο 11 παρ.1 Ν.4674/2020,ΦΕΚ Α 53/11.3.2020 ορίζεται ότι αναστέλλεται η ισχύς των άρθρων 133 έως 151 του ν. 4555/2018 (Α` 133) καθ` όλη τη διάρκεια της τρέχουσας δημοτικής και περιφερειακής περιόδου».

Τι προέβλεπε ο Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων

1. Οι δημοτικές και κοινοτικές αρχές, προκειμένου να λάβουν απόφαση για σοβαρά θέματα που ανήκουν στη σφαίρα των αρμοδιοτήτων τους, μπορούν να διεξάγουν τοπικό δημοψήφισμα, σύμφωνα με τις ειδικότερες ρυθμίσεις του παρόντος. Σε κάθε περίπτωση αντικείμενα τοπικών δημοψηφισμάτων δεν μπορούν να αποτελούν τα θέματα εθνικής πολιτικής, καθώς και εκείνα που συνιστούν περιφερειακές και νομαρχιακές αρμοδιότητες.

2. Το τοπικό δημοψήφισμα διεξάγεται μετά από απόφαση του οικείου συμβουλίου, που λαμβάνεται με την πλειοψηφία των δύο τρίτων (2/3) του συνόλου των μελών του με την οποία διαπιστώνεται η αναγκαιότητα διεξαγωγής αυτού και προσδιορίζεται το ερώτημα που πρόκειται να τεθεί σε ψηφοφορία, η ημερομηνία διεξαγωγής του και το ύψος της δαπάνης που θα προκληθεί. Με την ίδια απόφαση το συμβούλιο ορίζει ειδική επιτροπή, η οποία αποτελείται από αιρετούς και υπαλλήλους, αρμόδια για την οργάνωση διεξαγωγής του δημοψηφίσματος.

3. Τοπικό δημοψήφισμα διεξάγεται, επίσης, μετά από αίτηση του ενός τρίτου (1/3) των δημοτών για την ένωση Δήμων και Κοινοτήτων, σύμφωνα με το άρθρο 3, καθώς και μετά από αίτηση του ενός τρίτου (1/3) των εκλογέων τοπικού διαμερίσματος για την προσάρτησή του σε άλλο Δήμο ή Κοινότητα. Στην αίτηση αναγράφεται το υπό ψηφοφορία θέμα και τίθενται οι υπογραφές των δημοτών.
Στην περίπτωση αυτή το συμβούλιο του Δήμου ή της Κοινότητας μέσα σε έναν (1) μήνα από την υποβολή της αίτησης υποχρεούται να προβεί στην προκήρυξη του δημοψηφίσματος.

4. Τα θέματα που τίθενται σε δημοψήφισμα κατά τις ανωτέρω παραγράφους θα πρέπει να διατυπώνονται με ερώτημα, το οποίο πρέπει να είναι κατά το δυνατόν σύντομο και σαφές. Η προτίμηση του εκλογικού σώματος εκφράζεται με τη χρήση των όρων «ΝΑΙ» ή «ΟΧΙ».

5. Δημοψήφισμα δεν μπορεί να διεξαχθεί για θέματα που αφορούν τον προϋπολογισμό του Δήμου ή της Κοινότητας ή την επιβολή τελών. Δεν επιτρέπεται να διεξαχθεί δημοψήφισμα το τελευταίο έτος της δημοτικής περιόδου, με εξαίρεση τις περιπτώσεις των άρθρων 3 και 4. Επίσης δεν επιτρέπεται η διεξαγωγή δημοψηφίσματος κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, για την ανάδειξη των μελών του εθνικού ή του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου.

Δημοψήφισμα για το ίδιο θέμα δεν μπορεί να διεξαχθεί, πριν περάσει ένας χρόνος από τη διεξαγωγή του προηγούμενου δημοψηφίσματος.

6. Δικαίωμα συμμετοχής στο τοπικό δημοψήφισμα έχουν οι έχοντες δικαίωμα ψήφου στις εκλογές για την ανάδειξη δημοτικών και κοινοτικών αρχών. Έγκυρο θεωρείται το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, εφόσον συμμετείχε το πενήντα τοις εκατό (50%) των εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους.
Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, που διεξάγεται σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις, δεσμεύει το οικείο συμβούλιο στο πλαίσιο της απόφασης, που θα λάβει για το θέμα που διεξήχθη.

7. Με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και Οικονομίας και Οικονομικών, ρυθμίζονται τα θέματα που αφορούν τον έλεγχο νομιμότητας της διενέργειας του τοπικού δημοψηφίσματος από τον Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας, κατά το άρθρο 149, την προκήρυξη και τη διαδικασία διεξαγωγής της ψηφοφορίας, την εξαγωγή και δημοσίευση του αποτελέσματος, τους όρους χρηματοδότησης των εμπλεκόμενων πλευρών και προβολής των προβαλλόμενων θέσεων, καθώς και κάθε σχετικό θέμα.

Ιωάννα Παπαδημητρίου