Εγρήγορση για την προστασία πρώτιστα, του Κάστρου των Σερβίων

Του Γεώργιου Χρήστου

Για οποιοδήποτε τόπο και για κάθε κοινωνία ένα πλούσιο ιστορικό και πολιτισμικό παρελθόν, αποτελεί αγαθό, αλλα κι ένα βαρύ φορτίο ευθύνης. Η ευθύνη έγκειται στην προστασία, στη διατήρηση και στην ανάδειξη αυτού του πλούτου.

Αυτός ο πλούτος για τα Σέρβια, είναι σίγουρα η παλιά  Βυζαντινή καστροπολιτεία τους.

Ενός αρχαιολογικού χώρου τεράστιας σημασίας και αξίας, μοναδικού ίσως στο είδος του στον βόρειο Ελλαδικό χώρο. Τεκμηριωμένη αυτή η διαπίστωση, μέσα από ένα ευρύ συγγραφικό έργο και μέσα από δραστηριότητες αναστηλωτικού και ανασκαφικού χαρακτήρα, οι οποίες πήραν μεγάλη έκταση στις αρχές και στα μέσα της δεκαετίας του 90' και ανέδειξαν τα κυριότερα ΄΄μυστικά΄που έκρυβε ο πευκόφυτος λόφος.

Έκτοτε οι παρεμβάσεις ήτανε αισθητά χαμηλότερης κλίμακας και επικεντρώθηκαν στην διάσωση της ακρόπολης του ξακουστού κάστρου.

Ας αφήσουμε στην άκρη το γεγονός ότι δεν έγινε από την αρχαιολογική υπηρεσία, η αναστήλωση των υπολοίπων - μεγάλου ενδιαφέροντος- ναών και η συντήρηση των τοιχογραφιών τους, όπως και η ανασκαφή πολλών άλλων που βρίσκονται θαμμένοι ,επειδή συνέτρεχαν για την ίδια κάποιοι συγκεκριμένοι λόγοι, όπως π.χ., λόγοι προτεραιοτήτων. Θα συμφωνήσουμε -ας πούμε αναγκαστικά γιατί είναι πολλά αυτά που μπορούν να πραγματοποιηθούν ακόμα- ότι , ναι, η σωτηρία των πύργων προηγείται.

Οι πύργοι της ακρόπολης του κάστρου όμως, έπρεπε να σωθούν-για ευνόητους λόγους-, μέσω ενός απαραίτητου προγράμματος αναστήλωσης κι ενός ταχύτατου ρυθμού επίτευξης του. Γιατί πολύ απλά οι πύργοι αυτοί κινδυνεύουν να γκρεμιστούν, από μέρα σε μέρα.

Διατηρούσαμε υψηλές προσδοκίες πως η 'αλλαγή έδρας' για τα μνημεία μας, της Βυζαντινής Εφορίας Αρχαιοτήτων, από την Βέροια στην Κοζάνη, θα έδινε άλλη ώθηση. Απεναντίας εδώ και χρόνια η δραστηριότητα είναι στάσιμη.

Η εικόνα που βγαίνει καθημερινά, είναι πως ο χώρος έχει σχεδόν εγκαταλειφθεί.

Οταν παλαιότερα έχουν ακουστεί για το Κάστρο των Σερβίων από επίσημα και υπεύθυνα χείλη εκφράσεις του τύπου 'πρόκειται για τον Μυστρά της Μακεδονίας' .ή 'η ανάδειξη και η προβολή του Κάστρου είναι ένα προσωπικό στοίχημα για μένα', δυσκολεύεσαι είναι αλήθεια να προσγειωθείς στην σημερινή πραγματικότητα μιας υπηρεσίας που δεν μου έδειξε να βιάζεται στον αρχαιολογικό χώρο του Κάστρου των Σερβίων. Δεν πείστηκα πως συμμερίζεται την αγωνία των κατοίκων ενός τόπου που περιμένει πράξεις και γρήγορες δράσεις για να μην συμβούν ανεπανόρθωτες ζημιές στό κάστρο, όταν δίνει σαν καταληκτική ημερομηνία εκτέλεσης του έργου του ενός μόνο πύργου, από τους δυο που πρέπει να αναστηλωθούν, το τέλος του 2023.

Το απαισιόδοξο αυτό μήνυμα έλαβα ως πρόεδρος της Κοινότητας Σερβίων -όπως και ο Δήμαρχος Σερβίων και ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου- μετά την επίσκεψη μας στην αρμόδια υπηρεσία στις 27-4-21. Την απαισιοδοξία αυτή την δημιούργησε και η εμπειρία από την προηγούμενη αρχαιολογική περίοδο εργασιών που είναι κύρια οι θερινοί μήνες και ήταν περίοδος εργασιών καθαρισμού μόνο, από ελάχιστο ανειδίκευτο εργατικό δυναμικό.

Οι πρόσφατοι σεισμοί στην γειτονική μας περιοχή επίσπευσαν και αύξησαν τα ερωτήματα αλλά και το φόβο,για το που βαδίζουμε στο συγκεκριμένο θέμα. Καταλαβαίνουμε όλοι πως η ακρόπολη χωρίς τους πύργους της θα χάσει την σημασία και την αίγλη της.

Οι εργασίες λοιπόν πρέπει να αρχίσουν άμεσα.

Με σεβασμό στην ΕΦΑ Κοζάνης περιμένουμε να διαξεύσει την απογοήτευση που νιώσαμε και να δείξει το πραγματικό ενδιαφέρον της, για ένα χώρο σημείο αναφοράς στη Δυτική Μακεδονία.

ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ.

Φιλικά Γεώργιος Χρήστου.