Από την ανάπλαση της πόλης στην ανάπλαση των μυαλών μας

γράφει ο Γιώργος Θεοφάνου
Tα Σέρβια αλλάζουν ραγδαία τα τελευταία δύο χρόνια. Από την μια πλευρά είναι η καταλυτική αλλαγή στην πολεοδομία της πόλης και από την άλλη η πολιτική ζωή της πόλης που έχει φέρει άλλα ήθη.

Με την ανάπλαση στους κεντρικούς δρόμους, τις δύο πλατείες, την κατασκευή του πολιτιστικού κέντρου και την αναστήλωση του κτηρίου «Ράπτη», η πόλη αποκτά καινούριο χαρακτήρα που έχει φέρει ήδη τεράστιες αλλαγές στην καθημερινότητά μας, την οποία προσαρμόσαμε στο νέο σκηνικό που επέβαλαν οι δημοτικοί μας άρχοντες. Με αυτή την αλλαγή καταστρέφονται ιστορικοί χώροι που ήταν και η ταυτότητά μας.

 Με την καινούρια πλατεία Μποϊατζή και την αλλαγή στην Κάρπου καταστράφηκε ο χώρος που γινόταν το παζάρι της Δευτέρας, το οποίο γίνεται στα Σέρβια από την εποχή της Τουρκοκρατίας και αποτελούσε πάντα πηγή εσόδων και φορέα ανάπτυξης για την ευρύτερη περιοχή. Σήμερα έχει «προσαρμοστεί», στο σημείο που μεταφέρθηκε, και αν το αποκεντρώσουν θα εξαφανιστεί μετά βεβαιότητας.

Η αρχιτεκτονική της πλατείας Μποϊατζή (στην ουσία επικλινής κι όχι πλατεία, εκ του πλατύς) είναι τελείως αταίριαστη, αφού δε λαμβάνει υπ’ όψιν τις ανάγκες της γειτονιάς και τον πολιτιστικό ρόλο που έπαιξε στη ζωή των κατοίκων. Δεν μπορώ να ξεχάσω το καρναβάλι και τον φανό που λάμβανε χώρα εκεί, το κέφι, τις μυρωδιές και το κρασί. Όλα αυτά με έδεναν με τον τόπο μου σφυρηλατώντας την ταυτότητά μου. Τώρα πρέπει να βρεθεί άλλος χώρος και αν δεν γίνει θα σημάνει τον αποπροσανατολισμό μας από μέρος της παράδοσης και της πολιτιστικής μας ταυτότητας.

 Στην κεντρική πλατεία έχει γίνει η πιο ριζική αλλαγή: έχουν πέσει εκατοντάδες κυβικά τσιμέντου, μετατρέποντας ένα χώρο ιστορικής μνήμης των Σερβίων και ταυτότητας των Σερβιωτών σε κάτι απρόσωπο και αντιαισθητικό που δεν συνταιριάζεται με την ιστορική μας πόλη. Εκεί γινόταν όλες οι εκδηλώσεις της κοινότητας, όπου συγκεντρωνόταν για να τιμήσει τους νεκρούς της που έπεσαν για να χαίρετε την ελευθερία της. Εκεί γιορτάζονταν τα ανταμώματα, εκεί απλώς καθόσουν με τους φίλους σου τις Κυριακές σε ένα οικείο περιβάλλον και εκεί ήταν το κέντρο όπου ο καθένας ήταν μέλος μιας κοινότητας. Τώρα και όταν θα τελειώσουν οι εργασίες θα είναι ένα τίποτα για τη μνήμη μας. Που θα γίνουν φέτος οι εκδηλώσεις μνήμης για το ολοκαύτωμα;Μέσα στα μπάζα και σε μια κατηφόρα;

Η ανάπλαση έφερε στην οικονομία όχι λιγότερο σημαντικές αλλαγές. Λόγω έλλειψης χώρων στάθμευσης ο τζίρος των καταστημάτων του κέντρου, εν μέσω κρίσης, έπεσε δραματικά, προς όφελος των πολυεθνικών και βέβαια των εργολάβων που ανέλαβαν τα έργα. Είναι μια πολιτική που ταιριάζει στο δόγμα του σοκ: δεν ξέρεις από πού, ποιός, και πότε θα χτυπήσει.

Ζούμε σε μια σύγχυση που χάνοντας την ιστορική μας μνήμη χάνουμε και την ταυτότητά μας και γινόμαστε έρμαιο των περιστάσεων. Όλα αυτά γίνονται με την ανοχή των Σερβιωτών μέσα στα πλαίσια του διευρυμένου Καλλικρατικού δήμου. Ο δήμαρχος,όπως και οι περισσότεροι σύμβουλοι, είναι ξένοι με την πόλη μας. Τώρα γίνεται και η πόλη ξένη και μη έχοντας καμιά επαφή με το πολιτιστικό τοπίο της, την καταστρέφουμε. Και φυσικά τον δήμαρχο δεν τον ενδιαφέρει, ούτε το που θα γίνει ο φανός του Μποϊατζή, ούτε το που θα μαζευτούν οι Σερβιώτες για να τιμήσουν τους νεκρούς του ολοκαυτώματος. Μήπως αγνοεί, ότι τα Σέρβια είναι μαρτυρική πόλη και μπορεί να διεκδικήσει διάφορα; Αυτή η αλλαγή γίνεται για να μετατραπεί η μνήμη σε λήθη; Εμείς οι Σερβιώτες τι κάνουμε; Και ποιοι είναι άραγε οι Σερβιώτες; Σερβιώτες είναι και αυτοί που κόβουν το πλατάνι στην πλατεία ως περιττό, υπερασπιζόμενοι ακόμη την ανάπλαση, Σερβιώτες και αυτοί που με δική τους πρωτοβουλία εξωραΐζετε ο Άγιος Παντελεήμονας. Υπάρχουν και Σερβιώτες που ‘δεν αγαπάνε τα Σέρβια γι’ αυτό που είναι, αλλά γι’ αυτό που θα ήθελαν να είναι’ και ίσως τώρα να αισθάνονται ικανοποίηση με αυτές τις αλλαγές;

Απευθύνομαι στο aivres και στα υπόλοιπα ανώνυμα blog, που διαχειρίζονται τη δημοσιοποίηση των γεγονότων. Αυτά τα μέσα αναδείχτηκαν πριν μερικά χρόνια και σήμερα νομίζω είναι συνυπεύθυνα για την πολιτική μας στάση. Λειτούργησαν προωθώντας λαϊκίστικες πολιτικές επηρεάζοντας την κοινή γνώμη καλυπτόμενοι πίσω από την ανωνυμία. Το aivres, όπως προτρέπει και το όνομά του, είναι ένα ανώνυμο ιστολόγιο, που σε άλλες εποχές θα λεγόταν εκδότης ή δημοσιογράφος και θα είχε ένα όνομα και ένα επίθετο σεβαστό. Στην ιντερνετική εποχή μας αυτό αποτελεί το κύριο ΜΜΕ στην ευρύτερη περιοχή των Σερβίων. Η ανωνυμία του, που διαφυλάσσεται ως κόρη οφθαλμού εδώ και χρόνια, όπως και η ανωνυμία των περισσότερων σχολιαστών, καταντά το μέσο πολλές φορές αναξιόπιστο και αμφισβητήσιμο ως προς τους αληθινούς σκοπούς του. Η ανωνυμία του διαφυλάσσεται πιθανόν στα πλαίσια της πολιτικής ορθότητας  και κατά πάσα πιθανότητα για την εξυπηρέτηση ιδιοτελών σκοπών, σε συνδυασμό δε και με την ανωνυμία των σχολιαστών έχει συμβάλλει στη χυδαιοποίηση και τον ευτελισμό του πολιτικού ήθους. Η ανωνυμία δεν μπορεί να παίξει ρόλο δημιουργικό για την δημοκρατία, αλλά έτερο. Μπορεί και είναι μεγάλη δύναμη η ανεξάρτητη δημοσιογραφία, όχι όμως η ανώνυμη, αφού η δημοσιοποίηση των προβλημάτων προς επίλυση, απαιτεί τόλμη και αρετή.

Πρόσφορο θα ήταν να οργανώνατε μια ενημερωτική εκδήλωση για το έργο, την ιστορία, και τους σκοπούς σας, ακόμη και με τη χρήση μάσκας αμφίεσης. Οι επικείμενες μέρες μέχρι το τριώδιο και όσο κρατά το καρναβάλι προσφέρονται για κάτι τέτοιο.  Όπως θα ήταν και πρόσφορο εκ μέρους του Δήμου να γίνει μια λαϊκή Συνέλευση για να δούμε και τη γνώμη των πολιτών για την ανάπλαση και άλλα τρέχοντα ζητήματα.  

Γιώργος Θεοφάνου