Οδοιπορικό: Περιήγηση στα Σέρβια και στο Βελβεντό Κοζάνης

Η πρωτοβουλία του Συνδέσμου Γυναικείων Επιχειρήσεων Δυτικής Μακεδονίας να υλοποιήσει πρόγραμμα Leader με τίτλο “Θρησκευτικός Tουρισμός”, με οδήγησε στην περιοχή της Κοζάνης. Μία περιοχή ελάχιστα προβεβλημένη σε τουριστικό επίπεδο αφού το βιομηχανικό υπόβαθρο είναι τεράστιο και η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας απορρόφησε το ενδιαφέρον των φορέων αλλά και των κατοίκων εδώ και πενήντα τουλάχιστον χρόνια.

Η επίσκεψη στα Σέρβια και συγκεκριμένα στην άγνωστη Καστροπολιτεία μόνο συναρπαστική θα μπορούσε να χαρακτηριστεί. Καταπληκτικό τοπίο που μαγεύει τον επισκέπτη με τους τεράστιους ανθρωπόμορφους και ζωώμορφους βράχους μέσα σε μια άγρια ομορφιά στέκει η Καστροπολιτεία των Σερβίων σε θέση περίοπτη αλλά και οχυρωματική.

Η άγνωστη στο ευρύ κοινό Καστροπολιτεία των Σερβίων είναι Βυζαντινής περιόδου χτισμένη σε κομβικό σημείο-πέρασμα από τη Μακεδονία στη Θεσσαλία και αντιστρόφως. Το κάστρο ήταν χωρισμένο με τείχη σε τρία τμήματα: την Ακρόπολη, την άνω και την κάτω πόλη. Σώζονται μέρος των τειχών που χρονολογούνται στη μεσοβυζαντινή εποχή (11ος-12ος αιώνας) τμήμα της κεντρικής υψηλής πύλης του Κάστρου, τμήματα Υδραγωγείων, κινστέρνες (πηγάδια) και ίχνη σπιτιών και εκκλησιών. Κάποιες εκκλησίες σώζονται σε αρκετά καλή κατάσταση με πολλές σπάνιες και θαυμάσιες τοιχογραφίες και με πλούσιο διάκοσμο όπως η μεγάλη Βυζαντινή Βασιλική Εκκλησία του 11ου αιώνα και η εκκλησία του Προδρόμου Ιωάννη.
Κοντά στα Σέρβια, στη θέση “Βρύσες” υπήρχε βυζαντινός ναός με την εικόνα της Παναγίας της Ελεούσας της Παντάνασσας. Πιθανότατα ανήκε στη γυναικεία μονή των Αγίων Θεοδώρων. Σήμερα σώζονται τα ερείπια του ναού των Αγίων Θεοδώρων στο τοπωνύμιο “Καλογριές” που φαίνεται να προήλθε από τις μοναχές του μοναστηριού. Όταν οι Τούρκοι κατέστρεψαν το μοναστήρι των Αγίων Θεοδώρων και το ναό με την εικόνα της Παναγίας, διασώθηκε η εικόνα την οποία το 1541 άνθρωποι ευσεβείς τη μετέφεραν για ασφάλεια στο δασωμένο Ζιδάνι και την εναπόθεσαν σε κάποιο εξωκλήσι στη θέση “Συκιές” ανατολικά του χωριού. Γύρω από το ξωκλήσι αυτό αναπτύχθηκε το μοναστήρι της Παναγίας της Ζιδανιώτισας, κατά το 16ο αιώνα και που το 1854 καταστράφηκε ολοσχερώς από τους Τούρκους. Σήμερα η Μονή είναι πλήρως αποκατεστημένη και λειτουργική.

Ταξιδεύοντας στην περιοχή των Σερβίων μένει κανείς έκθαμβος από το εντυπωσιακό γεωλογικό φαινόμενο που είναι μοναδικό στην Ελλάδα, τα Μπουχάρια Μικροβάλτου και τα Νοχτάρια του Λιβαδερού. Σήμερα γίνονται συντονισμένες προσπάθειες ανάδειξης των γεωλογικών αυτών σχηματισμών σε συνδυασμό με το Γεωπάρκο Μικροβάλτου, μιας και είναι ήδη αρκετά γνωστά ανά το πανελλήνιο και αποτελούν προορισμό πολλών επισκεπτών.

Προχωρώντας στο Βελβεντό διαπιστώνει κανείς ότι ο τόπος είναι ευλογημένος. Κατάφυτος ο κάμπος γεμάτος μυρωδάτα φρούτα, πολλά νερά και άφθονη βλάστηση. Mέσα στο Βελβεντό τα στενά σοκάκια οδηγούν σε σπίτια παραδοσιακά και νεοκλασικά και σε πλατείες με πλατάνια.
Χαρακτηριστικά τα παράθυρα και οι αυλές των σπιτιών που είναι καταστόλιστα με λουλούδια όλων των ειδών και όλων των χρωμάτων.
Εδώ συναντάς απίστευτη εκκλησιαστική κληρονομιά με τους αμέτρητους Βυζαντινούς και Μεταβυζαντινούς Ναούς που κρύβουν μέσα τους αριστουργήματα. Τοιχογραφίες του 13ου και 15ου αιώνα κοσμούν τους τοίχους των ναών και αξιοσημείωτο το τέμπλο του Ναού του Αγ. Νικολάου, το παλαιότερο μέχρι σήμερα στην Ελλάδα, σύμφωνα με τη γραπτή επιγραφή κάτω από τον Εσταυρωμένο. Χρονολογείται το έτος 1591 και αποτελεί δωρεά του ίδιου άρχοντα, ο οποίος χρηματοδότησε τις τοιχογραφίες. Είναι επιχρυσωμένο και φέρει πυκνή φυτική διακόσμηση σε χαμηλό ανάγλυφο, με κόκκινο και γαλάζιο χρώμα στο βάθος, ενώ η επίστεψή του έχει εκτελεσθεί με διάτρητη τεχνική. Το έργο εντάσσεται σε μια σειρά ανάλογων τέμπλων από τη Μακεδονία, την Ήπειρο, τη Θεσσαλία και τη Σερβία και αποτελεί ένα από τα καλύτερα του είδους.
Στο Βελβεντό δεν πρέπει να ξεχάσει κανείς να γευτεί τις μαρμελάδες και τα γλυκά κουταλιού που φτιάχνουν με μεράκι οι γυναίκες του συνεταιρισμού ΑΘΗΝΑ με προϊόντα τοπικής παραγωγής αλλά και τα εξαιρετικά κρασιά των Βελβεντινών που καθημερινά κερδίζουν έδαφος στην τοπική αλλά και πανελλήνια αγορά.

http://www.typosthes.gr