Τα λάθη μας και οι προκλήσεις

Του Παύλου Γερουλάνου

Το ΠΑΣΟΚ είναι ένα Κίνημα αξιών. Δεν μπορούμε να πάμε συντεταγμένα σε εκλογές, πόσω μάλλον να χαράξουμε το μέλλον της Ελλάδας, αν πρώτα δεν συνδέσουμε αυτές τις αξίες με τις πολιτικές μας επιλογές και τις πολιτικές μας επιλογές με τις σημερινές ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας.

Το ΠΑΣΟΚ παραμένει η μόνη κυβερνητική δύναμη της Μεταπολίτευσης που μίλησε επίμονα για κοινωνική δικαιοσύνη, αναδιανομή του πλούτου, ενίσχυση του κοινωνικού κράτους, αύξηση της απασχόλησης. Αξίες γνήσια ανθρωποκεντρικές, προοδευτικές, άρρηκτα συνδεδεμένες με την Ιστορία της ελληνικής κοινωνίας αλλά και την προοπτική της.

Χάρη σ' αυτές τις αξίες χτίστηκε μια σχέση εμπιστοσύνης με την κοινωνία, που έδωσε στις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ τη δυνατότητα να μεταφράσουν αυτές τις αξίες σε έργο, το οποίο έκανε τη ζωή όλων μας καλύτερη.

Ομως, κατά τη διάρκεια της μακράς πορείας του, το Κίνημά μας έχει ανεχθεί ή ακόμα και αναθρέψει και πρακτικές που δεν συνάδουν με τα πιστεύω του: το βαθύ και ανοικονόμητο κράτος, τη σκληρή συντεχνιακή γραφειοκρατία, τη διαφθορά στη δημόσια διοίκηση και κάποιες εκφάνσεις του συνδικαλισμού που ντροπιάζουν ακόμα και αυτούς που εκπροσωπούν.

Φαινόμενα που εγκλώβισαν τα πιο δυναμικά και δημιουργικά στρώματα της ελληνικής κοινωνίας. Αδειασαν τα ταμεία του κράτους και αδυνάτισαν τις δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας να παράγει. Υπονόμευσαν τη σχέση μας με όσους μας εμπιστεύθηκαν.

Στα δύο χρόνια που μεσολάβησαν από το 2009 μέχρι σήμερα το ΠΑΣΟΚ κλήθηκε, στην πιο δύσκολη στιγμή της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας, να εφαρμόσει ένα επίπονο πρόγραμμα αλλαγών με δύο διακριτά μέρη: μια σειρά από πολύ διαρθρωτικές αλλαγές, οι οποίες διόρθωσαν πολλά από αυτά που και εμείς θρέψαμε στρεβλά, και το πιο σκληρό πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής με άδικες μειώσεις μισθών και συντάξεων, ξένο προς τις αξίες του.

Η υπέρμετρη έμφαση που δόθηκε στο δεύτερο σκέλος, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος της στάσης πληρωμών, επισκίασε δυστυχώς την πολύ σημαντική δουλειά που έγινε στο πρώτο.

Ισως ποτέ ξανά δεν έγιναν τόσο σημαντικές μεταρρυθμίσεις μέσα σε τόσο λίγο χρόνο όσο την τελευταία διετία, απόδειξη ότι το ΠΑΣΟΚ μπορεί και αντιλαμβάνεται ακόμα τις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας: για τη διαφάνεια, τη δημόσια διοίκηση, την Τοπική Αυτοδιοίκηση, την επιχειρηματικότητα, την παιδεία, την υγεία.

Αυτές οι μεταρρυθμίσεις, που αντανακλούν απόλυτα το αξιακό μας σύστημα και ανοίγουν τον δρόμο για την Ελλάδα που μπορεί και θέλει να δημιουργήσει, υποβαθμίστηκαν μέσα από την απόφασή μας να τις συνδέσουμε με το Μνημόνιο. Καταλήξαμε έτσι να έχουμε ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας απέναντί μας. Μιας κοινωνίας που σήμερα έχει περισσότερα ερωτήματα, περισσότερη ανασφάλεια και περισσότερο θυμό από όταν ξεκινήσαμε.

Κι όχι μόνο αυτό, αλλά κάνουμε ό,τι μπορούμε για να αποξενωθούμε απ' αυτή ακόμα περισσότερο: αρχίζουμε να διαγκωνιζόμαστε για το ποιος είναι πιο αποτελεσματικός, πιο προεδρικός, πιο μεταρρυθμιστής, πιο κοντά ή πιο μακριά από το ΠΑΣΟΚ, χειραγωγώντας επικοινωνιακά κάθε έννοια με μικροκομματική στόχευση, αντί να δούμε πώς θα κάνουμε μαζί αυτό που ζητάει επιτακτικά η κοινωνία από μας: να γίνουμε αποτελεσματικότεροι ως προς τις αξίες και τις αρχές για τις οποίες οι πολίτες εξαρχής μας εμπιστεύθηκαν.

Τώρα είναι η ώρα να βγούμε από την εσωστρέφεια και να τοποθετηθούμε ως ΠΑΣΟΚ στα νέα προβλήματα της κοινωνίας μας. Πολύ συγκεκριμένα, πρέπει να μιλήσουμε για την ανάγκη δημιουργίας θέσεων εργασίας, τη σχέση μας με την Ευρώπη που άλλαξε, την απουσία υγιούς επιχειρηματικότητας και δημιουργίας, την αρχιτεκτονική ενός νέου και αναπτυξιακού τραπεζικού συστήματος και την ανάπτυξη ενός κοινωνικού κράτους που προσφέρει υπηρεσίες στον πολίτη.

Οι αξίες που διαχρονικά εκπροσωπεί το Κίνημα είναι και οι μόνες που μπορούν να δώσουν πειστικές απαντήσεις στα ερωτήματα της σύγχρονης Ελλάδας. Κι η συζήτηση γι' αυτές τις αξίες δεν αφορά φυσικά μόνο το ίδιο το ΠΑΣΟΚ αλλά ολόκληρη τη δημοκρατική παράταξη.

Απλές αλλαγές ηγεσίας ή επικοινωνιακά τερτίπια θα τελειώσουν το ΠΑΣΟΚ, διότι στα μάτια των πολιτών θα φανούν ως προσπάθεια διάσωσης ενός συστήματος που έπνιξε ή καθήλωσε ό,τι πιο δημιουργικό έχει να αναδείξει η κοινωνία μας. Η ελληνική κοινωνία θα στραφεί φοβισμένη στις δυνάμεις τής συντήρησης και το ΠΑΣΟΚ θα κοπεί σε κομμάτια.

Αν όμως επιδοθούμε στο επίπονο έργο να επανασυνδέσουμε τις αξίες με το όραμά μας για την ελληνική κοινωνία και το όραμα αυτό με τον ελληνικό λαό, θα έχουμε και πάλι τη δυνατότητα να θέσουμε υψηλούς εθνικούς στόχους, να μιλήσουμε για τη δημοκρατία, την εθνική ανεξαρτησία και την κοινωνική δικαιοσύνη και ο κόσμος να μας πιστέψει.

Αυτό είναι το έργο που έχουμε σήμερα μπροστά μας.

Ο Παύλος Γερουλάνος είναι υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού