Επίκαιρα Θέματα:

Τετάρτη 5 Μαΐου 2021

Συνέντευξη του Πολιτικού Μηχανικού Κωνσταντίνου Ντέλμα για την πόλη της καρδιάς μας. Την Κοζάνη.

Μια συνέντευξη στον καλό συνάδελφο και φίλο Bill Pamporis. Για την πόλη της καρδιάς μας. Την Κοζάνη.
1. Ποια είναι η γνώμη σας σχετικά με την ευχρηστία, την προσβασιμότητα και την ασφάλεια της πόλης;
Οι πόλεις ταυτίζονται και αξιολογούνται από αυτά τα στοιχεία. Κατά συνέπεια αποτελούν πρωταρχικά στοιχεία του αστικού χώρου. Γιατί συνδέονται άμεσα με την συνθήκες διαβίωσης των πολιτών. Είναι οι δεσμοί (όχι όλοι) που συνδέουν τον αστικό χώρο με την διαβίωση του πολίτη. Η πόλη της Κοζάνης έχει εγγενείς αδυναμίες. Κάποιες από αυτές αποδίδονται στο ανάγλυφο. Οι περισσότερες ανάγονται στην οργάνωση του αστικού χώρου με βάση την ευχρηστία και την προσβασιμότητα. Το ρυμοτομικό σχέδιο στο κέντρο της πόλης δείχνει να αγνοεί αυτό τον παράγοντα. Επίσης το πολεοδομικό σχέδιο. Ειδικότερα στην σχέση αυτού του παράγοντα με τον Σ.Δ. και τις λοιπές πολεοδομικές διατάξεις.
Οι εκάστοτε δημοτικές αρχές, ο νομοθέτης και η πολιτεία δεν προέβλεψαν την πληθυσμιακή αύξηση και τον κορεσμό χρήσης του αστικού χώρου (δημόσιου και ιδιωτικού).Ούτε την άμεση σχέση του αστικού κορεσμού με την ευχρηστία και την προσβασιμότητα. Που όπως προανέφερα αποτελούν στοιχεία διαβίωσης. Αυτό έχει ως συνέπεια την υποβάθμιση ή και την στασιμότητα του επιπέδου διαβίωσης στο κέντρο της πόλης. Ελήφθηκαν μέτρα εκ των υστέρων (πεζοδρομήσεις, κυκλοφοριακές ρυθμίσεις κλπ) που ανέσχεσαν την υποβάθμιση. Παραμένει η στασιμότητα στα κατώτερα ανεκτά όρια της διαβίωσης.
Παράλληλα η ασφάλεια (που συνδέεται με την ευχρηστία και την προσβασιμότητα) παραμένει στα ίδια ανεκτά όρια στο κέντρο της πόλης και αισθητά καλύτερη στις επεκτάσεις.
Τα τελευταία χρόνια με αφορμή την εκπόνηση του ΣΒΑΚ άνοιξε ο διάλογος που επανέφερε αναζητήσεις, μέτρα, λύσεις και διεξόδους στην κατεύθυνση της ευρύτερης αστικής αναβάθμισης. Κατά την διάρκεια της διαβούλευσης έγινε αντιληπτή η ισχυρή οπισθέλκουσα των κατεστημένων συμφερόντων και αντιλήψεων έναντι της υπερβατικής αντίληψης για την αναδιάταξη του αστικού χώρου με βάση τα στοιχεία αυτά. Δυστυχώς κάποιοι αντί να μετρήσουν την ευχρηστία της πόλης στο σύνολο των παραγόντων της, καταμέτρησαν τις θέσεις στάθμευσης για να τις επιβάλλουν ως αδιαπραγμάτευτο κεκτημένο. Δηλαδή απαίτησαν μέσω του ΣΒΑΚ την «νομιμοποίηση» της υφιστάμενης κατάληψης του ανεπαρκούς δημόσιου χώρου από τα ιδιωτικά μέσα μετακίνησης. Αλλά ακόμα και έτσι ο διάλογος άνοιξε. Άρα είμαστε σε καλό δρόμο.
2. Πόσο φιλικό η μη είναι το αστικό σας περιβάλλον σε επίπεδο γειτονιάς και δημοσίων (κοινόχρηστων) χώρων;
Το αστικό περιβάλλον είναι ελκυστικό στις επεκτάσεις του σχεδίου πόλης. Εδώ η έννοια της γειτονιάς αναζητεί την νέα της ταυτότητα σε αυτό το νεότευκτο αστικό και κοινωνικό περιβάλλον. Σε αυτό συντελεί η μεγαλύτερη έκταση των δημόσιων χώρων που περιορίζουν τις προστριβές στη χρήσης τους και επιτρέπουν περισσότερες (και με τα χρόνια ποιοτικότερες) δραστηριότητες σε σχέση με τις «κορεσμένες» περιοχές.
Μου αρέσει που μένω σε μια τέτοια περιοχή. Ξεκινήσαμε να είμαστε όλοι «ξένοι και άγνωστοι». Αυτόβουλα βρήκαμε ότι μπορεί και πρέπει να μας συνδέει. Θεωρώ ότι καταχτούμε ένα νέο επίπεδο αστικής συμβίωσης. Διαφορετικό μεν από αυτό της γειτονιάς του χωριού πλην όμως χρήσιμο, ελπιδοφόρο και κυρίως στέρεο.
3. Ποιούς (δημόσιους) χώρους στην πόλη χρησιμοποιείτε περισσότερο και γιατί;
Πρώτα το οδικό και κυκλοφοριακό δίκτυο. Τους δρόμους, τους πεζοδρόμους και τα πεζοδρόμια. Για τις ανάγκες μετακίνησης. Κατά δεύτερο λόγο τα πάρκα και τις πλατείες.
4. Ποια είναι η γενική εκτίμηση σας για την εικόνα/φυσιογνωμία της πόλης σας;
Εκτιμώ την πόλη που μένω. Όχι για την εικόνα της. Συμπαθώ πολύ την φυσιογνωμία της. Εκτιμώ την πόλη κύρια για τους ανθρώπους της. Οι άνθρωποι της πόλης είναι για μένα (χωρίς υπερβολή) ο πλέον ζωτικός χώρος για τα όνειρα και τις προσδοκίες μου.
5. Ποιά είναι η προσωπική αξία που αποδίδετε στην ποιότητα της κατοίκησης στην πόλη σας και ποιοι είναι λόγοι στηρίζουν αυτή την άποψη σας;
Η ποιότητα της κατοίκησης στην πόλη ανάγεται στην καθημερινή αναζήτηση (ατομική και συλλογική) κοινωνικών, πολιτιστικών και πολιτισμικών στοιχείων που αφορούν τον βίο και την συμβίωση στον αστικό χώρο. Και η ποιότητα αυτή είναι μέγεθος δυναμικό που οριοθετεί τα κεκτημένα και απελευθερώνει τις προσδοκίες. Θεωρώ ότι αν χαθεί η δυναμική αυτής της αναζήτησης αυτόματα υποβαθμίζεται το ενδιαφέρον για την αστική συμβίωση και τον αστικό χώρο.
6. Με ποιες έννοιες έχει ταυτιστεί η πόλη σας;
Με την ανθρωποκεντρική προσέγγιση. Όχι απαραίτητα όλων όσων συναντώ καθημερινά. Αλλά κύρια κάποιων φίλων που συγκροτούν άξονες ιδεών και αξιών καθώς και συλλογικές δράσεις σε αυτή την κατεύθυνση.
7.Ιεραρχήστε τα τοπόσημα (όσα θέλετε από μηδέν έως το πολύ Έξι (6) της πόλης σας τοποσημο-χαρακτηριστικό σημείο ενός τόπου.
Η πλατεία Νίκης με το ρολόι. Η Νέα Δημοτική Βιβλιοθήκη με το παρακείμενο πάρκο. Η περιοχή του ΟΣΕ (που χρησιμοποιείται αν και δεν έγινε ακόμα πάρκο). Η πλατεία Λασσάνη με το διατηρητέο. Η Σκούρκα με τα στενά της. Η λαϊκή αγορά στην Αριστοτέλους.
8. Ποιά είναι η σχέση σας με τον αστικό χώρο της πόλης;
Έχω σχέση ερωτική με την πόλη. Όχι αρμονική στην συμβίωση. Υποκείμενη σε απογοητεύσεις από τον αστικό χώρο.
9. Ποιά είναι τα υλικά σημεία ή τα στοιχεία (δομές, κτίσματα, σύμβολα) στην πόλη που σας συνδέουν με την πόλη;
Η ιστορία της. Η σύγχρονη ανασκόπησή της. Η Πολιτιστική της Κληρονομιά. Η αρχιτεκτονική των αρχοντικών και των διατηρητέων. Τα σαχνισιά, οι οντάδες, τα κατώγια, τα ξυλόγλυπτα ταβάνια, οι θολοσκέπαστοι Ναοί, οι τοιχογραφίες και τα τέμπλα των Ναών, ο πλούτος της Δημοτικής Βιβλιοθήκης, τα λιθόστρωτα, οι μικρές πλατείες στις γειτονιές, τα μονοπάτια, οι διαδρομές, οι βρύσες, τα σχολεία, οι φανοί, οι χώροι που συνέρχεται η συλλογική μνήμη άρρηκτα δεμένη με ιστορικά και κοινωνικά γεγονότα, οι κατασκευές και τα αντικείμενα που πιστοποιούν το κοινωνικό γίγνεσθαι, τα σημεία και οι θέσεις αναφοράς του πρόσφατου και απώτερου παρελθόντος και γενικά κάθε κατασκευή που συνδέεται με έννοιες, παραστάσεις και δρώμενα ιστορικού, πολιτισμικού και επιστημονικού περιεχομένου. Ειδικά ότι μας ταξιδεύει στο παρελθόν για να μας δείξει το μέλλον.
10. Πόσο πολύ ή λίγο επηρεάζει την καθημερινή σας διάθεσή η εικόνα της πόλης;
Αρκετά. Τόσο- όσο με καθιστά υπόχρεο να αναφέρομαι σε αυτή. Κύρια για να αναζητώ το αύριο αυτής της εικόνας.
11. Πώς φαντάζεστε μία νέα μορφή αυτής της πόλης;
Ανθρωποκεντρική. Φιλική στα παιδιά (με το αλάθητο κριτήριο). Ίση και εύχρηστη για όλους. Προσβάσιμη για τους ανήμπορους. Συλλογική στην αντίληψη. Με ενεργά παρούσα την ανασκόπηση της Ιστορίας της και της Πολιτιστικής της Κληρονομιάς. Ερωτεύσιμη από τους καλλιτέχνες. Μόνιμα ανοιχτή στην υπέρβαση.
12. Ποιά θεωρείτε ότι είναι τα σταθερά και μεταβλητά στοιχεία που διαμορφώνουν την αίσθησή σας για αυτή την πόλη;
Οι αξίες που αναδίδει ο αστικός χώρος και η μαζική -λαϊκή συμβίωση σε αυτόν είναι από τα πλέον σταθερά στοιχεία αναφοράς της αίσθησης που έχω για την πόλη. Για μένα είναι τα «άνθη του καλού». Αντίθετα οι ιδέες, η αισθητική και άλλα πολιτισμικά στοιχεία που εξάγονται από τις εικόνες, τις παραστάσεις και τα δρώμενα (όπως τα αφομοιώνω), αποτελούν την δυναμική μεταβλητή της αίσθησης για την πόλη. Αυτή που διαμορφώνω καθημερινά. Εισπράττω σε μεγαλύτερο βαθμό -ίσως και να το επιδιώκω-αυτά τα «μεταβλητά στοιχεία». Ακόμα κι αν δεν με ικανοποιούν αναγνωρίζω σε αυτά τον χαρακτήρα της πόλης. Θα έλεγα ότι επιδιώκω αυτό το «πολιτισμικό αλισβερίσι» .
13. Υπάρχουν σημεία στην πόλη που σας συνδέουν με προσωπικά βιώματα;
Ναι.
14. Αισθητικά τι είναι εκείνο που εγκρίνετε ή θα θέλατε να βελτιώσετε σε ότι αφορά τη γενική εκτίμηση της αστικής φυσιογνωμίας της πόλης σας;
Θεωρώ ότι το πρώτο που πρέπει να βελτιωθεί είναι ο δημόσιος χώρος στο σύνολό του για όλες τις παραμέτρους. Με νέες λειτουργικές και αισθητικές προσεγγίσεις. Που θα απορρέουν και θα κινητοποιούν όλο το ενεργό δυναμικό της πόλης σε αυτή την κατεύθυνση. Με όραμα κατανοητό, συνετή δράση και συνεχή αξιολόγηση. Η ριζική ανάπλαση του δημόσιου χώρου με τις αξίες και υπεραξίες που δημιουργεί έχει αποδειχτεί ότι συμβάλει καθοριστικά στην όμοια του ιδιωτικού χώρου. Αμφότερα θα ορίσουν την νέα ελκυστική φυσιογνωμία της πόλης.
15. Ποιος είναι ο αισθητικός χαρακτήρας της πόλης και επιπρόσθετα ποιά είναι η γνώμη σας σχετικά με την σχέση ανάμεσα στα αρχιτεκτονικά κτίσματα και των χαρακτηριστικών του τοπίου της πόλης; Υπάρχει σύνδεση ή όχι;
Στο κέντρο της πόλης είναι εμφανής η έλλειψη του βάθους (και άλλων μετρικών διαστάσεων) στο δημόσιο χώρο. Αυτό μετριάζει την αίσθηση της ισορροπίας. Την ίδια την αίσθηση του μέτρου και την αισθητική του μεγέθους. Άρα και της ομαλής ένταξης στον χώρο. Υποκειμένου και αντικειμένου. Εικόνες, ιδιότητες και χύμα διαφήμιση εκλαμβάνονται πολτοποιημένες. Χωρίς στυλιστική αφήγηση. Που καθημερινά όλο και κάτι περισσότερο χάνουν από το νόημά τους. Σχεδόν όλα τείνουν να συμβαίνουν πυκνά και αναπάντεχα με επικαλυπτόμενες εικόνες και παραστάσεις που εναλλάσσονται στα γρήγορα σε βάρος της αναγνωσιμότητας . Χωρίς να υπόκεινται στην διαδικασία της προσέγγισης από το υποκείμενο. Πράγμα που καθιστά δυσδιάκριτη την αναφορά στο αντικείμενο. Τα περισσότερα προσλαμβάνονται. Λίγα νοούνται. Σε τούτη την αισθητική κατάπτωση συμβάλει η μόνιμη σχεδόν ηχητική ρύπανση από τα αυτοκίνητα. Αλλά και από άλλες πηγές. Ρώτησα κάποιον γιατί προτιμάει την βόλτα κατά μήκος και δίπλα στις ράγες του ΟΣΕ . Μου απάντησε ότι «έτσι ανοίγει το μάτι μου». Το είπε απλά και το κατάλαβα .
Όμως οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι αυτή η έλλειψη μετρικών και αισθητικών διαστάσεων στο δημόσιο χώρο λειτουργεί κατασταλτικά έναντι της ασχήμιας του δομημένου ιδιωτικού αστικού χώρου. Είναι η απαραίτητη ομίχλη για να περάσει απαρατήρητη η επιχειρηματική λογική που αναπαρήγαγε τα αλλοπρόσαλλα «αρχιτεκτονικά» υβρίδια των σύγχρονων αστικών πολυκατοικιών. Χωρίς το κριτήριο και τους όρους της ενάργειας, της συνοχής, της ισορροπίας, της αισθητικής συνέπειας και του νοηματικού βάθους.
Όπως προανέφερα απαιτείται η διατύπωση μια πρότασης αποκατάστασης και ανάδειξης για το σύνολο του αστικού χώρου. Υπήρξαν επιτυχημένα παραδείγματα αλλού στο παρελθόν. Να ενσκήψουμε σε αυτά. Να αντλήσουμε στοιχεία από την δυναμική τους.
16. Ποια πιστεύετε ότι είναι τα πλεονεκτήματα της διπλανής πόλης έναvτι της δικής σας (πχ δομές υποδομές, αρχιτεκτονική, χώρος, κτλ)
Δυσκολεύομαι να απαντήσω. Πρέπει να ζήσεις και να ριζώσεις σε μια πόλη για να γνωρίσεις και να αξιολογήσεις δομές, υποδομές, τον αστικό χώρο αλλά και τους ανθρώπους της πόλης. Δεν έζησα σε γειτονική πόλη για να μπορέσω στην συνέχεια να ορίσω διαφορές, μειονεκτήματα και πλεονεκτήματα. Με την παρούσα επιφύλαξη δεν διακρίνω δυναμικές ή ανατρεπτικές (υπέρ ή κατά) διαφορές στην σύγκριση της Κοζάνης με την Πτολεμαΐδα. Αλλά και με τις υπόλοιπες πόλεις της Δυτικής Μακεδονίας.
17. Γνωρίζετε Υπηρεσίες ή Πρωτοβουλίες που δραστηριοποιούνται αποτελεσματικά για την φροντίδα της αστικής εικόνας της πόλης;
Ναι γνωρίζω υπηρεσίες και συλλογικότητες που δραστηριοποιούνται επιτυχημένα με αφετηρία αναφοράς τον αστικό χώρο. Μετέχω σε κάποιες συλλογικές κινήσεις.
18. Ποιες είναι οι σημαντικότερες θετικές ενέργειες που θα μπορούσατε να κάνετε ο ίδιος για τη βελτίωση της αστικής ποιότητας ζωής της πόλης;
Να συμβάλω ενεργά στις αναζητήσεις και στις λύσεις της ευρύτερης αστικής αναβάθμισης.
19. Ποιές είναι οι δυνατότητες των κατοίκων να αντιμετωπίσουν τα αστικά προβλήματα (αν υπάρχουν) που αντιμετωπίζει η πόλη;
Στην τελευταία διαβούλευση για το ΣΒΑΚ παρά την δυσπιστία που καλλιεργήθηκε από κατεστημένα συμφέροντα και αντιλήψεις αποδείχτηκε ότι υπάρχει η δυναμική της ευρείας αστικής αναβάθμισης. Έχουμε τα επιχειρήματα, τις δυνατότητες και την βούληση. Είμαι αισιόδοξος.
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Το Προφίλ μας