Το ψήφισμα των κατοίκων για τη την οριστική απόρριψη της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του υδροηλεκτρικού έργου στο Σισάνι

Αυτό το ψήφισμα είναι για την εναντίωση  στην κατασκευή του έργου Μικρό Υδροηλεκτρικό Έργο «ΣΙΣΑΝΙ», ισχύος 0,78 ΜW, επί του ρέματος Μυρίχος, Τ.Κ. ΣΙΣΑΝΙΟΥ, Δ.Ε. ΑΣΚΙΟΥ Δ. ΒΟΪΟΥ, Π.Ε. ΚΟΖΑΝΗΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2021

Για τους λόγους που αναφέρονται παρακάτω παρακαλείται όποιος συμφωνεί με το κείμενο να προσυπογράψει συμπληρώνοντας του όνομά του ολογράφως.

Η ΜΠΕ του έργου πρέπει ν’ απορριφθεί για τους παρακάτω λόγους :

·        Για τις κατασκευαστικές και λειτουργικές ανάγκες του έργου απαιτείται, όπως και στη ΜΠΕ αναφέρεται, η διάνοιξη νέας οδοποιίας εντός του δάσους, με αποτέλεσμα η μορφολογία του εδάφους και της περιοχής να μεταβάλλεται δραστικά ενώ και οι επιπτώσεις στο περιβάλλον από την κοπή εκατοντάδων, αν όχι χιλιάδων, δέντρων και αντίστοιχης βλάστησης άλλων ειδών να είναι ιδιαίτερα δυσανάλογες σε σχέση με το όφελος που προκύπτει από την πολύ μικρή ποσότητα ενέργειας, που αναμένεται να παραχθεί. Επιπλέον, ενώ γίνεται αναφορά για μελέτες οδοποιίας, αυτές δε συνοδεύουν τη ΜΠΕ.

·        Δεν υφίσταται συγκατάθεση των αρμόδιων αρχών για τη χρήση πλεοναζόντων εκσκαφικών υλικών προς βελτίωση δρόμων της περιοχής, ούτε προκύπτουν σχετικές μελέτες προς τούτο ή, έστω, σχετικές αναφορές. Επιπλέον, ουδόλως προσδιορίζονται και ούτε εξασφαλίζονται συγκεκριμένοι χώροι απόθεσης των τελικώς πλεοναζόντων εκσκαφικών υλικών, με ορατό τον εξαιτίας των ελλείψεων αυτών κίνδυνο αυθαίρετων αποθέσεων των συγκεκριμένων υλικών και αντίστοιχων επιπτώσεων στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον.

·        Στην υπό κρίση ΜΠΕ και παρά την αναφορά στα ισχύοντα Σχέδια Διαχείρισης Υδάτων της περιοχής, περιλαμβάνεται πρόβλεψη για «ελάχιστη οικολογική παροχή» ίση με 30% της παροχής του ρέματος κατά τους θερινούς μήνες. Το μέγεθος, ωστόσο, της προαναφερόμενης οικολογικής παροχής αντιστοιχεί στα καθοριζόμενα από τις διατάξεις του άρθρου 16 του πριν την έγκριση των πρώτων αντίστοιχων Σχεδίων Διαχείρισης Υδάτων ισχύοντος Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΦΕΚ 2464/2008), με αποτέλεσμα να μη συμπορεύεται τόσο με το γράμμα όσο και με το πνεύμα της ευρωπαϊκής Οδηγίας 2000/60 για την προστασία των υδάτων και να μη δύναται, ως εκ τούτου, να εξασφαλίζει την κατά την ίδια Οδηγία νοούμενη προστασία τους, χαρακτηριστικό στοιχείο της οποίας αποτελεί και η διασφάλιση της καλής (και σε σχέση με ποσότητα και ποιότητα) κατάστασής τους. Η συγκεκριμένη οικολογική παροχή αντιστρατεύεται το στόχο της Οδηγίας 2000/60 της ΕΕ, δηλαδή τη βιώσιμη και ισόρροπη ικανοποίηση των αναπτυξιακών αναγκών, τη διασφάλιση μακροπρόθεσμης προστασίας των υδάτων, την επάρκεια των αποθεμάτων και τη διατήρηση της ποιότητάς τους, τη διατήρηση των οικοσυστημάτων, την ανατροφοδότηση υπόγειων υδάτων, κ.λ.π.. Υπόψη θα πρέπει, σχετικά, να ληφθούν και οι σκοποί και περιβαλλοντικοί στόχοι που με τις διατάξεις του ΠΔ 51/2007 «Καθορισμός μέτρων και διαδικασιών για ολοκληρωμένη προστασία και διαχείριση των υδάτων σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της Οδηγίας 2000/60….., κ.λ.π.» (ΦΕΚ 54, Α΄, άρθρα 1 και 4, αντίστοιχα) τίθενται, αλλά και η υλοποίηση των από τα Παραρτήματα III.1 (και πίνακες 1.2 και 1.2.1 αυτού) και V του ίδιου ΠΔ μέτρων για τη διασφάλιση της καλής κατάστασης (ποιότητα, ποσότητα, κ.λ.π.) των επιφανειακών υδάτων από ανθρώπινες δραστηριότητες, τα οποία αντιστρατεύεται, επίσης, η με την υπό κρίση ΜΠΕ υιοθετηθείσα ελάχιστη οικολογική παροχή (30% της παροχής του ρέματος κατά τους θερινούς μήνες). Τα ανωτέρω, μάλιστα, αποκτούν ιδιαίτερη βαρύτητα αν ληφθεί υπόψη ότι και από την ίδια την υπό κρίση ΜΠΕ (βλ. σελ. 132 και 137) γίνεται αποδεκτός ο κίνδυνος καταστροφής του ρέματος, αν δεν υιοθετηθεί η σωστή οικολογική παροχή.

·        Οι αναφορές στη ΜΠΕ περί μη ύπαρξης ιχθυοπανίδας στο ρέμα δε βασίζεται σε επιτόπιες και κατά τον ενδεδειγμένο επιστημονικό τρόπο έρευνες ή σε στοιχεία αρμόδιων αρχών αλλά στην επίκληση γενικά και αόριστα αντίστοιχων μαρτυριών από κατοίκους. Ωστόσο, είναι σ’ όλους γνωστή η ύπαρξη ιχθυοπανίδας στην περιοχή, η οποία παραμένει παντελώς απροστάτευτη, αφού ούτε η ανάγκη για υιοθέτηση κατάλληλων μέτρων προστασίας διασφαλίζεται αλλά ούτε και η κατασκευή κατάλληλης διόδου (ιχθυόσκαλα) στο σημείο υδροληψίας προβλέπεται, ώστε να διευκολύνεται η μετακίνησή της σε όλο το μήκος του ρέματος, όπως μέχρι και σήμερα.

·        Ουδεμία αναφορά περιλαμβάνεται στη ΜΠΕ για ειδική και εμπεριστατωμένη καταγραφή και αξιολόγηση των υδρολογικών δεδομένων του ρέματος, στοιχεία που, επηρεάζουν και το ύψος της ελάχιστης απαιτούμενης οικολογικής παροχής αυτού, τη φέρουσα ικανότητά του, την επάρκεια υδάτων, κ.ο.κ.. Η επίκληση και παρουσίαση παρόμοιων στοιχείων από άλλες περιοχές και δε απαρχαιωμένων (έτη 1969-70, 1973-74, 1980-81 και 1989-90) ουδόλως μπορεί να θεωρηθούν ότι συμβαδίζουν και με την πραγματικότητα στο υπό κρίση ρέμα και ότι η με βάση τα στοιχεία αυτά υπολογισθείσα οικολογική παροχή δύναται να εγγυηθεί την συνέχιση της ύπαρξης του ρέματος, την επιβίωση των εντός και πέριξ αυτού ειδών χλωρίδας και πανίδας, τις ανάγκες για άλλες χρήσεις, κ.λ.π..

·        Δεν έχει οριοθετηθεί η κοίτη του ρέματος σε ότι αφορά την υδροληψία, την όδευση του αγωγού προσαγωγής αλλά και του σταθμού παραγωγής και ούτε περιλαμβάνεται αντίστοιχη πρόταση, με όποιες συνέπειες αυτό δύναται να επιφέρει στην παροχευτικότητα και τη γενικότερη κατάσταση του ρέματος κατά και μετά την εκτέλεση των απαραίτητων εργασιών.

·        Ουδεμία σαφής καταγραφή αναγκών για λοιπές χρήσης του νερού περιλαμβάνεται στην υπό κρίση ΜΠΕ αλλά ούτε και καμία αναφορά σε ενδεχόμενο εμφάνισης αντίστοιχων μελλοντικών αναγκών, υδρευτικών, αρδευτικών, κ.λ.π., ενώ δεν τίθενται και προτεραιότητες των αναγκών αυτών έναντι της λειτουργίας του έργου.

·        Δεν οριστικοποιείται το ακριβές σημείο σύνδεσης, με το δίκτυο της ΔΕΗ και δεν περιγράφονται με ακρίβεια στην υπό κρίση ΜΠΕ οι απαιτούμενες για την κατασκευή της εναέριας γραμμής μεταφοράς για σύνδεση στο ηλεκτρικό δίκτυο εργασίες, η εξασφάλιση τυχόν απαιτούμενων αδειών και εγκρίσεων, κ.λ.π., με αποτέλεσμα να μην προκύπτουν και ούτε να αξιολογούνται οι αντίστοιχες συνέπειες και περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

·        Η ιδιαίτερα πενιχρή ποσότητα ενέργειας που αναμένεται να παραχθεί κάθε άλλο παρά συνεισφορά, έστω και στο ελάχιστο, στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της χώρας μπορεί να θεωρηθεί, ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη ότι η τελευταία (βλ. σχετική έκθεση του ΑΔΜΗΕ) διαθέτει ήδη υπερδιπλάσια για την κάλυψη των αναγκών της εγκαταστημένη ισχύ παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (συμβατικές πηγές, ΑΠΕ, μεγάλα υδροηλεκτρικά, κ.λ.π.) καθώς και ότι έχει ήδη καλύψει τους στόχους που από διεθνείς συνθήκες είχε υποχρέωση να πετύχει, αναφορικά με την εγκατάσταση και χρήση ΑΠΕ (π.χ. 20-20-20). Επιπλέον, οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την κατασκευή και λειτουργία του έργου, όπως αυτές στη ΜΠΕ αυτού περιγράφονται αλλά και ανωτέρω με την παρούσα επισημαίνονται, καθώς και οι αναπόφευκτοι περιορισμοί στη χρήση του υδάτινου δυναμικού του ρέματος ή και της περιοχής, γενικότερα, που ΟΥΔΟΛΩΣ (και τεχνηέντως;) στη ΜΠΕ αναφέρονται καθιστούν κι αυτό το ελάχιστο από την παραγωγή ενέργειας όφελος ιδιαίτερα δυσανάλογο. Και τούτα δε μπορεί παρά να συνηγορούν στη μη ουσιαστική ωφελιμότητα και χρησιμότητα του συγκεκριμένου έργου για την τοπική κοινωνία και οικονομία αλλά και για ολόκληρη τη χώρα.

Η επιλογή μη κατοικημένων, όπως χαρακτηριστικά και στην υπό κρίση ΜΠΕ αναφέρεται, περιοχών για την κατασκευή ΜΥΗΕ δε σημαίνει και ότι οι περιοχές αυτές στερούνται άλλων προοπτικών ανάπτυξης, όπως αυτών που μπορεί να βασιστούν στην με άλλο τρόπο αξιοποίηση του φυσικού και υδάτινου πλούτου τους υπέρ της πρωτογενούς παραγωγής, ιδιαίτερα αν αναλογιστούμε ότι ο συγκεκριμένος τομέας είναι αυτός που για αιώνες ολόκληρους στήριξε και ανέδειξε τις συγκεκριμένες περιοχές.

·        Η ανάπτυξη ΜΥΗΕ σε μια περιοχή δε σημαίνει και ότι αυτή ενισχύεται απ’ ευθείας από την ηλεκτροπαραγωγή αυτού στην κάλυψη των ενεργειακών της αναγκών, αφού η όποια ενέργεια παράγεται διοχετεύεται στο εθνικό δίκτυο, με την πολιτεία, μάλιστα, να υποχρεούται να την απορροφά σε εγγυημένη τιμή, που όλοι οι καταναλωτές επιβαρύνονται μέσω του ΕΤΜΕΑΡ στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος. .

·        Δεν περιλαμβάνονται στην υπό κρίση ΜΠΕ γνωμοδοτήσεις Τοπικών και Δημοτικών Συμβουλίων και ούτε προκύπτει η οποιαδήποτε διαβούλευση με την τοπική κοινωνία ή η με οποιοδήποτε τρόπο ενημέρωσή της.

Πέραν των γενικών και αυθαίρετων αναφορών, εικασιών, εκτιμήσεων, κ.λ.π. (βλ. π.χ. σελ. 134) δεν περιλαμβάνεται στην υπό κρίση ΜΠΕ ουδεμία αναφορά για τη χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής του έργου, που να βασίζεται σε επιτόπου αυτοψίες, μελέτες, έρευνες, κ.λ.π., με ότι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για το περιβάλλον και το οικοσύστημα της ίδιας περιοχής. Επιπλέον, το συγκεκριμένο έργο χωροθετείται εντός Καταφυγίου Άγριας Ζωής αλλά καμία σαφής και ρητή επιπλέον πρόβλεψη για την προστασία ή τη μη όχληση των συγκεκριμένων ειδών περιλαμβάνεται στη ΜΠΕ.

·        Δεν ορίζεται το «πολύγωνο του έργου», όπως από το νέο περιβαλλοντικό νόμο και το νέο Κανονισμό Βεβαιώσεων παραγωγού ενέργειας, κ.λ.π., απαιτείται.

·        Οι «μπάρες απαγόρευσης κυκλοφορίας», που υιοθετούνται στην υπό κρίση ΜΠΕ για εκείνα τα τμήματα γης που θα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά από το έργο, αφενός δημιουργούν συνειρμούς που παραπέμπουν σε απόπειρα ιδιοποίησης των αντίστοιχων εκτάσεων αφετέρου δεν είναι επιτρεπτές από την ισχύουσα νομοθεσία. Υπόψη σχετικά ότι, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, πέραν της «άδειας επέμβασης» σε σαφώς οριοθετημένη αρμοδίως περιοχή για την εκτέλεση των απαιτούμενων για την κατασκευή του έργου επεμβάσεων, καμία έκταση γης δεν παραχωρείται στο φορέα του έργου και κανένα εμπράγματο δικαίωμα (κυριότητα, νομή) αυτός δεν αποκτά επ’ αυτής.

·        Στο ίδιο ρέμα και κατάντι του σχεδιαζόμενου με την υπό κρίση ΜΠΕ μικρού υδροηλεκτρικού, έχει κατασκευαστεί και λειτουργεί φράγμα, στη βάση του οποίου είναι δυνατή – και εξετάζονταν κατά το παρελθόν – η κατασκευή ΜΥΗΕ, που θα εκμεταλλεύεται την υδατόπτωση του ίδιου φράγματος, χωρίς αγωγούς εκτροπής και τις επιπτώσεις αυτών στο φυσικό περιβάλλον αλλά και στην πανίδα και χλωρίδα του ποταμού και χωρίς κινδύνους και περιορισμούς στη χρήση του νερού, το οποίο δε θα εκτρέπεται ούτε στο παραμικρό από τη φυσική, μετά την υδατόπτωση από το φράγμα, ροή του. Με την προώθηση, ωστόσο, του υπό κρίση έργου, η ανωτέρω προοπτική σχεδόν εξαλείφεται, αφού θα εμπίπτει στους περιορισμούς της νομοθεσίας, αναφορικά με τις σωρευτικές επιπτώσεις υδροηλεκτρικών έργων στο ίδιο υδάτινο σώμα, από το Συμβούλιο της Επικρατείας.

nomosphysis.org.gr/19111/ste-417-2019-nomimi-ya-gia-toys-oroys-kai-ta-kritiria-xorothetisis-myie/

Παραθέτουμε τη σχετική παράγραφο :

·        ΒΑΣΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ παρ. 4…..σε κάθε περίπτωση. στ. Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να αποδίδεται κατά την έγκριση των σχετικών περιβαλλοντικών όρων στην εκτίμηση και αντιμετώπιση των συνολικών και συσσωρευτικών επιπτώσεων των ΜΥΗΕ που βρίσκονται εντός απόστασης 10 χλμ. φυσικής κοίτης ανάντη και κατάντη των άκρων του προτεινόμενου έργου.”.

Επίσης σύμφωνα με ενημέρωση που είχαμε από την τεχνική υπηρεσία της Περιφέρειας Ηπείρου – Δυτικής Μακεδονίας, το δίκτυο της ΔΕΗ της περιοχής έχει αντοχή αναφορικά με το φορτίου μόνο μιας ΜΥΗΕ πράγμα που θα καθιστούσε απαγορευτική την κατασκευή του υδροηλεκτρικού έργου στο φράγμα που προγραμματίζεται προς όφελος των κατοίκων του Σισανίου.