Το πρωτοχρονιάτικο έθιμο ‘’Βασιλιάδες 2020’’ και κοπή Βασιλειόπιτας στην Ενορία του Αγίου Διονυσίου εν Ολύμπω στο Βελβεντό.

του παπαδάσκαλου Κωνσταντίνου Ι. Κώστα

Πραγματοποιήθηκε (1-1-2020), μετά τη Θεία Λειτουργία, το πρωτοχρονιάτικο έθιμο ‘’Βασιλιάδες 2020’’ στην Ενορία του Αγίου Διονυσίου εν Ολύμπω στο Βελβεντό, της Ιεράς Μητροπόλεως Σερβίων και Κοζάνης .

Το έθιμο ήταν και συνεχίζει να είναι συνδεδεμένο με την πρωτοχρονιάτικη Θεία Λειτουργία. Είναι η χαρά της πρώτης του έτους, η χαρά του αγίου Δωδεκαημέρου, που εξαγγέλλεται από τους ‘’Βασιλιάδες’’- καλαντιστές στους ανθρώπους και στην κτίση.

Οι ‘’Βασιλιάδες’’ εκκλησιάζονται την ημέρα της πρωτοχρονιάς. Είναι μέλη του εκκλησιάσματος. Η εξαγγελία της χαράς δεν είναι ούτε ανεδαφική ούτε αόριστη και νεφελώδης. Έχει αιτία την ενανθρώπηση του Θεού και την έλευσή του στο πρόσωπο του Χριστού στον κόσμο. ‘’Αρχή που βγήκε ο Χριστός // άγιος και πνευματικός // στη γη να περπατήσει // και να μας καλοκαρδίσει’’.

Πόσο σημαντικό είναι αυτό. Μέλη του εκκλησιαστικού – λειτουργικού σώματος μαζί με παιδιά γίνονται φορείς του μηνύματος της Εκκλησίας: ‘’Και ο Λόγος σαρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν’’.

‘’Βασιλιάδες 2020’’: Ολυμπία Δολδούρα, Ανθή Παπαγόρα, Θεοδώρα Δελνιώτη, Άννα Γεωργάκη, Ευαγγελία Τσιαπανίκα, Δημήτριος Στεφάνου, Περικλής Παπαγεωργίου.

Στη Θεία Λειτουργία έψαλαν: Γιάννης Παπαγόρας, Δήμητρα Κίτση, Δημήτριος Στεφανόπολος, Γιώργος Σεραφείμ. Διακονητές: Λάμπρος Κουτσιούκης, Περικλής Παπαγεωργίου, Ευθύμιος Ταΐρης.

Μετά το ‘’Δι’ ευχών’’ της Δοξολογίας οι ‘’Βασιλιάδες 2020’’ έψαλαν τα κάλαντα στο Ναό, πήραν την ευλογία του π. Κωνσταντίνου Ι. Κ. και εξερχόμενοι ‘’εν ειρήνη’’, τα έψαλαν στα σπίτια της Ενορίας. Το έθιμο έχει τις ρίζες του στα ορεινά χωριά των Πιερίων ορέων.

Είναι μια μαρτυρία ενός τρόπου του συλλογικού βίου, που όλες του οι εκφάνσεις ήταν διαποτισμένες από τη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας. Από αυτήν εμπνεόταν  και προς αυτήν έτεινε. Μέσα στη Θεία Λατρεία ζυμωνόταν όλος ο βίος των ανθρώπων. Οι άνθρωποι χαριτώνονταν και οι σχέσεις τους νοηματοδοτούνταν.

Τους ‘’Βασιλιάδες’’, ως έθιμο, τους βρήκα στην Ενορία, από το 1984, όταν ανέλαβα τη διακονία της. Από τότε ως τα σήμερα συνεχίζονται χωρίς καμιά διακοπή. Βέβαια δεν είναι εύκολο. Μέσα στη γενικότερη εκλογίκευση και αυτονόμηση, αυτονομείται από την Εκκλησία (σύγχρονη μονοφυσιτική αντίληψη) και ένα μεγάλο μέρος από την προσωπική και συλλογική μας ύπαρξη και οντότητα. Επιμένουμε, ελπίζοντας (πειράζει που ελπίζουμε;) στην επανασύνδεση και επανένταξη του όλου βίου στην Εκκλησία ως Σώματος Χριστού, που με τη σάρκωσή Του προσέλαβε το όλο άνθρωπο και όχι μέρος του. 

Διαπιστώνουμε με θλίψη τον περιορισμό της Εκκλησίας στο περιθώριο της Ιστορίας. Και αυτό είναι έργο εν μέρει μόνον των αρνητών Της. Εν πολλοίς είναι ‘’κατόρθωμα’’ οικείων αδυναμιών. Η Βασιλεία τού Θεού, όπως έγραψε ο μαρξιστής τότε Ροζέ Γκαρωντύ, ‘’δεν είναι μια υπόσχεση που περιμένουμε παθητικά την πραγματοποίησή της, αλλά είναι καθήκον, που πρέπει να εκπληρωθεί’’. Προφανώς ‘’δαπάναις και ενεργείαις’’ μας!

Οι ‘’Βασιλιάδες 2020’’ επέστρεψαν στο Αρχονταρίκι του Ναού. Ο παπάς ευλόγησε και έκοψε τη βασιλειόπιτα. Το φλουρί το βρήκε η Άννα Κρομμύδα. Ο Ιερός Ναός πρόσφερε πρωτοχρονιάτικο εορταστικό κέρασμα στους ‘’Βασιλιάδες’’- καλαντιστές. Το σπιτικό κρασί προσφορά του Νίκου Παπαγόρα.

Πήγαν να συναντήσουν τον Κύριο και Θεό τους δύο άρχοντες του Ορθόδοξου στοχασμού και της ισοδιάστατης κοινωνικής δράσης, ο Ιερομόναχος Γέροντας Εφραίμ της Αριζόνας (ο από Μονής Φιλοθέου Αγίου Όρους) και ο ακάματος πανεπιστημιακός δάσκαλος πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Μεταλληνός. Ο πρώτος ίδρυσε και ανέδειξε 19 μοναστήρια στο Νέο Κόσμο (17 στις ΗΠΑ, 2 στον Καναδά), ο δεύτερος καλλιέργησε και στήριξε χιλιάδες ψυχές. Ο Θεός να τους έχει δίπλα Του. Το αξίζουν!

Ξεκινάμε το νέον έτος 2020 με τις Ευχές του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλου, όπως τις διατυπώνει στο πρωτοχρονιάτικο Μήνυμά του:

‘’Αγώνας χρειάζεται καθημερινώς αδελφοί μου προς αποβολήν του εγωισμού και εγωκεντρισμού μας, της φιλαυτίας μας και της φιλαρχίας μας, διά του Μυστηρίου της Μετανοίας και εξομολογήσεως, διά της περισυλλογής και της ταπεινώσεως.

Εμπρός λοιπόν, ξεκινήσατε το Νέον Έτος κάμνοντας τον Σταυρόν σας, που είναι όπλον κατά του διαβόλου.

Ξεκινήσατε το Νέον Έτος μπολιασμένοι στον Χριστόν, την ελπίδα, την σωτηρία και την Ειρήνη.

Ξεκινήσατε το Νέον Έτος στην αγκαλιά της Μεγάλης Μητέρας μας την Υπέρμαχον Στρατηγόν του Γένους μας.

Ξεκινήσατε το Νέον Έτος χέρι-χέρι με τον Άγιο Βασίλειο και όλους τους αγίους μας, τους πρεσβευτάς στον θρόνον του Σωτήρος μας Χριστού και μη φοβάσθε, ‘’ει Θεός μεθ’ ημών ουδείς καθ’ ημών’’. Χρόνια πολλά, ευλογημένος και αγιασμένος ο Νέος χρόνος. Ο πνευματικός Σας Πατέρας, ο Επίσκοπος και Μητροπολίτης Σας. Ο Σερβίων και Κοζάνης Παύλος’’.

π. Κωνσταντίνος Ι. Κώστας

παπαδάσκαλος,

2-1-2020