Το «Κίνημα» στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης του 1953

του Β. Π. Καραγιάννη

Ετος 1953, Σεπτέμβριος. Η Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης (Βιβλιοφύλαξ κι ‘Εφορός της τότε ο Ν. Π. Μέγας Δελιαλής) που λειτουργούσε στο ισόγειο κάτω από το Δημαρχείο - δεν είχε ακόμα κτισθεί η προέκταση των Κοβεντάρων- από καιρό υφίστατο «επιθέσεις». Καταλάμβαναν το αναγνωστήριόν της διάφορα σωματεία, σύλλογοι, επιτροπές και συνεδρίαζαν εκεί· επίσης γινόταν κι άλλες εργασίες όπως η λειτουργία του Κέντρου απογραφής γυναικών εις τους εκλογικούς καταλόγους, (μόλις είχε δοθεί στις γυναίκες το δικαίωμα ψήφου), Γεωπονικά συνέδρια κ. α. Οι μόνιμοι χρήστες της (αναγνώστες, ερευνητές, μελετητές) ενοχλούνταν από αυτές τις επιδρομές που διετάραζαν το κλίμα ηρεμίας και ησυχίας του χώρου και τους έθεταν αυτούς εκποδών. Διαμαρτυρήθηκαν. Ο δήμαρχος Αργ. Τσουμής ένοιωθαν πως τους κορόϊδευε. Πριν μέρες λ.χ. εκεί συνεδρίασε η Φιλόπτωχος αδελφότης Κυριών Κοζάνης. Την 31ην Αυγούστου ο Δήμαρχος μετά των μελών της Υποεπιτροπής Τουρισμού του δήμου συνεδρίασε επίσης εκεί. Διαμαρτυρίες συνεχείς και έντονες από τους «μόνιμους πελάτας» της. Ο Δήμαρχος αντιδρά και εκδίδει το υπ’ αριθ. πρωτ. 6136 έγγραφον που απευθύνεται προς το ‘Εφορο της Βιβλιοθήκης και το Δήμο.

«...Επειδή κατά την χθεσινήν μου επίσκεψιν εις την Βιβλιοθήκην μετά των μελών της Υποεπιτροπής Τουρισμού της πόλεως μας ο φοιτητής κ. Δημ. Περ. Τσιολάκης κάτοικος Κοζάνης (ο μετέπειτα γνωστός δικηγόρος) εξεφράσθη ανεβλαβώς απέναντι μου ως Δημάρχου, ειπών «ή να είναι Βιβλιοθήκη ή να την κλείσετε», δια τούτα επιβάλλει εις αυτόν την ποινήν της μη παρουσίας του εν τη Βιβλιοθήκη από σήμερον 1/9/1953 μέχρι της 3/9/1953 ημέρα Πέμπτην και ώρα 8ην μ.μ. κλπ.»
Ακολούθησαν ακόμα πιο έντονες διαμαρτυρίες από τους μελετηρούς της Βιβλιοθήκης (όλοι τους μετά από χρόνια επώνυμοι της πόλεως πολίτες, επιστήμονες, λόγιοι) οι οποίοι εγκατέλειψαν το χώρο της και έστειλαν επιστολή διαμαρτυρίας προς τον πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου και τους Δημοτικούς Συμβούλους όπως επιληφθούν και καταστήσουν την Βιβλιοθήκην και το Μουσείον (εννοούν την αρχαιολογική συλλογή που είχε εκεί εγκαταστήσει ο ΝΠΔ ως πρώτος διευθυντής της) άξια της παραδόσεώς της και του προορισμού των. Εξ ονόματος των διανοουμένων, φοιτητών και υποψηφίων ανωτάτων σχολών υπέγραψαν οι:
Χαρ. Φραντζέζος, Δημ. Κοντοδήνας, Χρ. Μπέσσας, Δημ. Τσιολάκης, Κούλα Τιτέλη, Λουκία Παπαμιχαήλ, Ελένη Γάνα, Κων. Τζιαμπίρης, Παν. Τζαβίρας, Χαρ. Χατζημανώλης, Στεφ, Κουτσιμανής, Μιχ. Γεωργιάδης, Τραυλού Λόλα, Φρόσω Ζήση, Γεωρ. Κανταρτζής, Θεοχάρης Μάτσος. Κατάληψη δεν κάναν ήταν όλοι τους ευγενικοί, μετρημένοι σώφρονες συμπολίτες όπως έδειξε το μέλλον τους στην πόλη κι αλλαχού.
Φυσικά δεν έγινε τίποτα, το θορυβώδες βιολί συνεχίστηκε...
( Πληροφ. και από εφημερίδα ΕΝΩΣΙΣ 13 – 9 - 1953)
ΥΓ. Παρόμοιο περίπου περιστατικό συνέβη και το 1969 όταν ο τότε δήμαρχος Κοζάνης (διορισμένος ) Κ. Πολυζούλης απέβαλε επί πενθήμερον από την Βιβλιοθήκην δια ανάρμοστον συμπεριφοράν τους αναγνώστες: Πασχάλην Μητλιάγκα (κατοπινός αιρετός Νομάρχης Κοζάνης) και Ευάγγελον Βρίκον (γνωστόν δικηγόρον μετά) τη εισηγήσει του διευθυντού της Βιβλιοθήκης Β.Γ. Σαμπανόπουλου. Αυτοί παρατήρησαν τον Β.Γ.Σ. (του είπαν μάλλον «σουτ...») γιατί προκαλούσε κατά τη γνώμη τους «θόρυβον». Συζητούσε με άλλον χρήστη της βιβλιοθήκης, που ζητούσε έργα του Ιψεν κι όταν είδε το βιβλίο του «Εχθρός του λαού» εξεμάνει (ο αναγνώστης) ειπών πως «αυτό το βιβλίο είναι απαγορευμένο» αλλά ο Β.Γ.Σ. τον έβαλε στην «θέσιν» του. «Αν θέλετε να κουβεντιάσετε να πάτε έξω» τους είπε ο Π. Μ. και συνηγόρησε και ο Ε. Β. Ως εκ τούτου κατά τον διευθυντή «αυθαδίασαν» «διότι οι αναγνώσται δεν παρατηρούν αλλά παραπονούνται δια της ιεραρχικής πάντοτε οδού» κατά τον κανονισμόν λειτουργίας της Δ.Β. Κ.
- Α, οι ωραίοι χρόνοι της Δημοτικής Βιβλιοθήκης μας...
(από το βιβλίο «Μνήμες Αναγνωστηρίου- Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης», του Β. Π. Καραγιάννη)