"Καυτές πατάτες" στα χέρια Παπακωνσταντίνου - Δύσκολες οι αποφάσεις

Προγραμματικές δηλώσεις για τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου σήμερα στη Βουλή, με τις «καυτές πατάτες» ωστόσο να βρίσκονται στα χέρια του. Διαμόρφωση των νέων τιμολογίων ρεύματος, κάλυψη της τρύπας του ΔΕΣΜΗΕ, συμφωνία με Κομισιόν για την απελευθέρωση των λιγνιτών και τήρηση του χρονοδιαγράμματος για τις ενεργειακές αποκρατικοποιήσεις, αποτελούν, μεταξύ άλλων, τα ανοιχτά μέτωπα που, παρά τις περί του αντιθέτου διακηρύξεις, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ δυσκολεύεται να τα διαχειριστεί.
Όχι μόνον διότι απαιτούν εξ αντικειμένου δύσκολες και αντιδημοφιλείς αποφάσεις, όσο και διότι δεν είναι ακόμα σαφές αν ο κ. Παπακωνσταντίνου θα πολιτευθεί με τη λογική μιας κυβέρνησης που οφείλει να δώσει λύσεις ή μιας μεταβατικής και οιονεί προεκλογικής κυβέρνησης που «δεν κάνει σήμερα ότι μπορεί να μεταθέσει για αύριο».

Τιμολόγια

Για τα τιμολόγια του ρεύματος συνεχίζεται ο έλεγχος από τη ΡΑΕ των κοστολογικών στοιχείων της ΔΕΗ. Με βάση τα αρχικά δεδομένα η ΔΕΗ ζητούσε μεσοσταθμικές αυξήσεις 19% αλλά στην εν εξελίξει διαδικασία έχουν… ακουστεί και πολύ μεγαλύτερα νούμερα. Είναι δε σαφές ότι το κόστος παραγωγής έχει αυξηθεί δραματικά με την επιβολή του ΕΦΚ στο φυσικό αέριο και στο πετρέλαιο των νησιών, ενώ καταγράφεται αύξηση των τιμών στη χονδρεμπορική αγορά και αυξημένες αγορές ρεύματος από το σύστημα. Ως εκ τούτου ο κ. Παπακωνσταντίνου έχει να αντιμετωπίσει ένα γόρδιο δεσμό: Να αποφασίσει την περεταίρω επιβάρυνση των καταναλωτών τη στιγμή που οι μισοί λογαριασμοί ρεύματος είναι απλήρωτοι ή να καταδικάσει τη ΔΕΗ σε ζημιές τη στιγμή που πρέπει, μεταξύ άλλων, να προχωρήσει στις επενδύσεις από τις οποίες εξαρτάται η επιβίωσή της.

Τρύπα ΔΕΣΜΗΕ

Το έλλειμμα του ΔΕΣΜΗΕ απειλεί, ως γνωστόν, να δυναμιτίσει όλη την αγορά ηλεκτρισμού και ΑΠΕ ενώ επηρεάζει ήδη και τη ΔΕΠΑ. Τα μέτρα που έχει μέχρι τώρα λάβει ο κ. Παπακωνσταντίνου θεωρούνται εντελώς άτολμα και ανεπαρκή, καθώς αφορούν μόνον την επίσπευση των δημοπρασιών ρύπων. Η επιστροφή ΦΠΑ εξαρτάται από το υπουργείο Οικονομικών που έχει κηρύξει «στάση πληρωμών» και συνεπώς, εάν δεν βρεθούν άλλα έσοδα (π.χ. έσοδα από το Τέλος ΕΡΤ) ο υπουργός θα πρέπει να προχωρήσει σε αύξηση του τέλους ΑΠΕ. Θέλει να την αποφύγει, αλλά πιθανότατα θα πει "ναι".

Λιγνίτες

Η λύση στο θέμα με τους λιγνίτες, δηλαδή η επίτευξη συμφωνίας με την Κομισιόν για τους τρόπους πρόσβασης ιδιωτών στα λιγνιτικά αποθέματα, βρίσκεται, όπως υποστηρίζουν κύκλοι του ΥΠΕΚΑ «πολύ κοντά». Οι ίδιοι ωστόσο προσθέτουν με νόημα ότι και επί Τίνας Μπιρμπίλη η λύση ήταν πολύ κοντά, αλλά τελικά απομακρύνθηκε.

Το πλαίσιο των συζητήσεων με την Κομισιόν περιλαμβάνει τρείς βασικούς άξονες. Πρώτον, την πώληση υφιστάμενων λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ (τουλάχιστον Αμύνταιο και Μεγαλόπολη), δεύτερον την ανταλλαγή λιγνιτικής ισχύος ανάμεσα στη ΔΕΗ και σε άλλους (ξένους ή εγχώριους) ενεργειακούς παίκτες και τρίτον τη συμμετοχή ιδιώτη στην υπό κατασκευή λιγνιτική μονάδα «Πτολεμαϊδα 5». Με τα μέτρα αυτά η Ελλάδα θα «πλησιάσει» την απαίτηση της Κομισιόν για παραχώρηση του 40% της λιγνιτικής της παραγωγής.

Πέραν ωστόσο του να συμφωνήσει με τους κοινοτικούς, ο κ. Παπακωνσταντίνου έχει να συμφωνήσει και με τους εγχώριους ενδιαφερόμενους, δηλαδή κυρίως με το συνδικάτο της ΓΕΝΟΠ, το οποίο δεν έχει βεβαίως την ισχύ που είχε παλαιότερα μπορεί ωστόσο να δημιουργήσει μεγάλο πρόβλημα σε τέτοιου είδους σχεδιασμούς, όχι μόνον μέσω απεργιών, καταλήψεων και κινητοποιήσεων, αλλά και μέσω δικαστικής φύσης πρωτοβουλιών που εδράζονται στην περιουσία του ασφαλιστικού φορέα των εργαζομένων που είναι ενσωματωμένη στα πάγια της ΔΕΗ.

Αποκρατικοποιήσεις

Η υπόθεση των αποκρατικοποιήσεων αποτελεί προτεραιότητα της κυβέρνησης, όπως αναφέρθηκε ρητά χθες κατά την παρουσίαση των προγραμματικών δηλώσεων από τον κ. Παπαδήμο. Παρόλα αυτά, ακόμα και οι περιπτώσεις των ΕΛΠΕ, ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ που ήταν προγραμματισμένες για το 2011, δεν πρόκειται να πραγματοποιηθούν πριν το 2012. Θα είναι ευχής έργο εάν προχωρήσουν οι συγκεκριμένες αποκρατικοποιήσεις κατά τη βραχεία, όπως τουλάχιστον έχει προγραμματιστεί, θητεία της κυβέρνησης Παπαδήμου.

Το σοβαρότερο ίσως πρόβλημα είναι το αν θα υπάρξει πραγματικό επενδυτικό ενδιαφέρον, τη στιγμή που η ελληνική οικονομία βρίσκεται στην κατάσταση στην οποία βρίσκεται και το φάσμα της χρεοκοπίας και της εξόδου από το ευρώ είναι συνεχώς παρόν.

Για τη ΔΕΗ, είναι σαφές ότι οι λύσεις που προκρίνονται για την πρόσβαση ιδιωτών στη λιγνιτική παραγωγή θα επιχειρηθεί να συνδυαστούν με την αποκρατικοποίηση της επιχείρησης, μέσω της δημιουργίας της λεγόμενης «μικρής ΔΕΗ» στην οποία θα περιέλθουν κάποιες από τις μονάδες, λιγνιτικές και υδροηλεκτρικές, της σημερινής επιχείρησης.

Και εδώ είναι αμφίβολο εάν ο υπουργός μια βραχύβιας μεταβατικής κυβέρνησης, θα πάρει πάνω του αποφάσεις τέτοιου είδους.