Ευρώ στα Βαλκάνια

Του Γιώργου Μητράκη

Οσοι τριγυρνούν στα Βαλκάνια τις τελευταίες δεκαετίες γνωρίζουν καλά πως από την εποχή του υπαρκτού σοσιαλισμού μέχρι και σήμερα που κάποιες βαλκανικές χώρες έχουν ενταχθεί πλήρως στην Ευρωπαϊκή Ενωση και οι υπόλοιπες βρίσκονται σε κάποιον προθάλαμο, η περιοχή είχε ανέκαθεν δύο νομίσματα. Ενα τοπικό και παλαιότερα το δολάριο και τώρα το ευρώ. Οι άνθρωποι στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Σερβία, την Αλβανία, τα Σκόπια, το Κόσοβο, τη Βοσνία – Ερζεγοβίνη, αλλά και την Τουρκία συναλλάσσονται κυρίως με το τοπικό νόμισμα, αλλά δε λένε ποτέ «όχι» στα σκληρά.

Γνωρίζουν απέξω κι ανακατωτά τις ισοτιμίες και στις περισσότερες περιπτώσεις δίνουν κάτι παραπάνω από τα επίσημα ανταλλακτήρια. Γνωρίζουν καλά πως σε αδύναμες και ασταθείς οικονομίες τα νομίσματα χάνουν εύκολα και γρήγορα την αξία τους λόγω διολισθήσεων, υποτιμήσεων και πληθωρισμού. Γνωρίζουν ακόμη ότι τα πολλά μηδενικά των χιλιάδων και των εκατομμυρίων σε ένα χαρτί συνήθως σηματοδοτούν φτώχεια και όχι πλούτο, ενώ αποταμιεύουν στα σκληρά για να κοιμούνται κάπως πιο ήσυχοι, αλλά και για ασφάλεια στις δύσκολες ημέρες.
Η Ελλάδα ως μέλος του δυτικού κόσμου τα τελευταία 50 χρόνια δεν είχε τέτοια προβλήματα. Στις δεκαετίες του 1960 και του 1970 η ισοτιμία ένα δολάριο προς 30 δραχμές έμεινε σταθερή για πολλά χρόνια και δημιούργησε κάποια φαινόμενα συναλλαγών στο αμερικάνικο νόμισμα, αλλά επρόκειτο για φαινόμενο σαφώς περιορισμένο. Τώρα τα πράγματα ενδέχεται να αλλάξουν. Αν τα πράγματα στην οικονομία δεν εξελιχθούν καλά, αν οι διαχειριστές της εξουσίας αποδειχτούν ανίκανοι και αδύναμοι να «τακτοποιήσουν» το ζήτημα του δημόσιου χρέους και η χώρα πτωχεύσει επίσημα, τότε η απολύτως βέβαιη επιστροφή στη δραχμή θα έχει ως αποτέλεσμα να κυκλοφορούν στην αγορά δύο νομίσματα. Δραχμή και ευρώ θα συνυπάρχουν επίσημα και ανεπίσημα, νόμιμα και παράνομα. Φυσικά η αξία της δραχμής θα απομειώνεται συνεχώς και τα μηδενικά θα κάνουν πάρτι στα χαρτονομίσματα, ενώ οι τιμές θα μεταφράζονται σε χιλιάδες και εκατομμύρια.
Η είσοδος της Ελλάδας στην ΟΝΕ αποτελεί πολύ μεγάλο επίτευγμα για να συζητάμε την τύχη του. Το σκληρό και σταθερό νόμισμα είναι κάτι πολύτιμο, όχι μόνο για το κράτος, αλλά και για τους ιδιώτες. Οχι μόνο για τις τράπεζες, αλλά και για τον καθέναν ξεχωριστά. Το θέμα δεν είναι ψυχολογικό, ούτε βέβαια πεδίο άσκησης εγωισμών και μαγκιάς. Η αξία του ευρώ είναι πρακτική για τον καθέναν που το έχει στην τσέπη του, αφού ως δυνατό διατηρεί την αξία του και την εξαργυρώνει τοις μετρητοίς. Ολα τα άλλα είναι λόγια του αέρα…