Χειρότεροι και από τους πολιτικούς!

Του Ερρίκου Μπαρτζινόπουλου (ΕΘΝΟΣ)

Είναι αμετακίνητη άποψή μου, θεμελιωμένη στα όσα έχω βιώσει σε σχεδόν 50 χρόνια καθημερινής και μάχιμης δημοσιογραφίας, πως ζούμε σε μία χώρα που δεν θα είχε κανένα απολύτως πρόβλημα αν όλοι μας -εργαζόμενοι και εργοδότες, κυβερνώμενοι και κυβερνώντες- ανταποκρινόμασταν ο καθένας στον ρόλο του και στις υποχρεώσεις του. Δυστυχώς, συμβαίνει το αντίθετο. Στον τόπο μας έχουμε την κακή συνήθεια να τρέφουμε όλοι την ψευδαίσθηση πως έχουμε μόνο δικαιώματα.

Πριν από έναν μήνα περίπου δημοσιοποιήθηκε μια δημοσκόπηση με ένα εύρημα που θα έπρεπε να είχε αφυπνίσει, επιτέλους, τους επαγγελματίες δημοσιογράφους. Ελεγε το εύρημα αυτό ότι η κοινή γνώμη μάς εμπιστεύεται λιγότερο κι από τους πολιτικούς. 

Κανένας, όμως, απ' όσους θέλουν να μας εκπροσωπούν και διατείνονται ότι ενδιαφέρονται για το μέλλον της ενημέρωσης στη χώρα μας δεν εκδήλωσε με κάποια ενέργειά του, μια απλή έστω δήλωση, την ανησυχία του για την καταγραφή ενός τόσο απαξιωτικού για τον κλάδο φαινόμενου. Δεν δείξαμε ως κλάδος να συνειδητοποιούμε τι σημαίνουν τέτοιες διαπιστώσεις και ποιες είναι οι επιπτώσεις της για εμάς.

Υπάρχει η άποψη ότι οι περισσότερες ή λιγότερες θέσεις εργασίας είναι κάτι που καθορίζεται από τους εργοδότες και μόνο. Οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες και το επίπεδο της δουλειάς μας είναι οι δύο παράγοντες που πρωτίστως διαμορφώνουν την εργασιακή πραγματικότητα. Αν οι συνθήκες είναι καλές και το επίπεδο της δουλειάς μας ικανοποιητικό, τότε τα μέσα ενημέρωσης ευημερούν και οι θέσεις εργασίας αυξάνονται. Σήμερα, όμως, βιώνουμε μια βαθιά οικονομική κρίση και η κοινή γνώμη μάς διαμηνύει ότι δεν αρέσουμε. Οποιος πιστεύει ότι υπό τέτοιες συνθήκες είναι δυνατό να μην υπάρξουν αρνητικές παρενέργειες για τους εργαζόμενους, ή είναι βλάκας ή υποδύεται ότι είναι.

Αρα εκείνο που έπρεπε να κάνουμε "και ελπίζω να βρεθούν κάποια στιγμή άτομα ικανά να το κάνουν" είναι να συνειδητοποιήσουμε πως δεν είμαστε ένα από τα πολλά γρανάζια στη μηχανή της ενημέρωσης αλλά η ίδια η μηχανή και ότι αυτός ο κεντρικός ρόλος μας επιβάλλει να πολιτευόμαστε ανάλογα. Σωστό είναι να συμπορευόμαστε συνδικαλιστικά με τους άλλους εργαζόμενους στα ΜΜΕ, αλλά η αγωνία για την τύχη και την πορεία της ενημέρωσης είναι κάτι που πρέπει ν' ανήκει αποκλειστικά σ' εμάς, γιατί εμείς και μόνο εμείς είμαστε οι λειτουργοί της. Κι ακόμη, σωστότερο είναι να βρισκόμαστε σε διαρκή εγρήγορση προκειμένου να εντοπίζουμε τα στραβά στον χώρο μας και να παρεμβαίνουμε, αντί να υποδυόμαστε τους απαθείς και βολεμένους θεατές.

Δεν μας αφορά σε τίποτα το γεγονός ότι είμαστε η χώρα με τις περισσότερες ημερήσιες εφημερίδες, εκ των οποίων πολλές όχι απλώς είναι παθητικές (τώρα πια είναι όλες), αλλά τα μηνιαία έσοδά τους δεν αρκούν ούτε καν για τους λογαριασμούς του ΟΤΕ και της ΔΕΗ;

Είναι αδιάφορο για την ΕΣΗΕΑ το πρόβλημα του αθλητικού Τύπου, ο οποίος στην πλειονότητά του ή καλλιεργεί υστερόβουλα τη βία και τον φανατισμό ή εξευτελίζεται με φτηνού και συχνά χυδαίου περιεχόμενου οπαδική προπαγάνδα;

Δεν απασχολεί καθόλου τον κλάδο των δημοσιογράφων ο τρόπος με τον οποίο διαμορφώθηκε, αναπτύχθηκε και τώρα απειλείται με κατάρρευση η τηλεοπτική βιομηχανία, ή το περιεχόμενο της τηλεοπτικής «ενημέρωσης» και ο τρόπος με τον οποίο ασκείται αυτή από διάφορους γραφικούς ή ανεύθυνους μουεζίνηδες των καναλιών;

Αποδεχόμαστε όσοι υπηρετούμε την ενημέρωση πως όταν η κοινή γνώμη μάς αντιμετωπίζει απαξιωτικά και ένα τμήμα της ακόμη και υβριστικά, η μοναδική αντίδραση του συνδικαλιστικού μας σωματείου είναι να υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει τι γίνεται, ενώ φυσιολογικά θα έπρεπε να δραστηριοποιηθεί για να βρει τι φταίει και ν' αναζητήσει τρόπους αντίδρασης;

Είναι πολλά ακόμη τα ανάλογα ερωτήματα που οφείλουν ν' απασχολούν κάθε επαγγελματία δημοσιογράφο σε στιγμές κρίσης όπως οι σημερινές. Και οι απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά θα προκύψουν μόνο αν και όταν καταλάβουμε επιτέλους ότι ο ρόλος μας στον χώρο της ενημέρωσης πρέπει να είναι πρωταγωνιστικός, αλλά μέσα από γόνιμη δράση και όχι μέσα από αναποτελεσματικές κινήσεις συνδικαλιστικού εντυπωσιασμού.

Και, κυρίως, όταν οι επιδιδόμενοι στον συνδικαλισμό κατανοήσουν και αποδεχθούν ότι ο χώρος των εφημερίδων είναι κάτι το διαφορετικό από εκείνους των άλλων μέσων ενημέρωσης. Γιατί μόνο οι εφημερίδες υπηρετούν πραγματικά την ενημέρωση, στις εφημερίδες απασχολείται η μεγάλη πλειονότητα των επαγγελματιών δημοσιογράφων, από τις εφημερίδες βασίζουν κυρίως την ύλη τους τα άλλα μέσα και οι εφημερίδες είναι, σε τελευταία ανάλυση, το μοναδικό μέσο ενημέρωσης που επιλέγουν να πληρώσουν για να έχουν.