Εισήγηση του επικεφαλής της Μείζονος Αντιπολίτευσης κου Γιάννη Παπαϊορδανίδη για το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα 2011-2014 της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ της Π.Δ.Μ.

Κύριε πρόεδρε κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κύριε Περιφερειάρχη

Επιτέλους, έχουμε στα χέρια μας το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα της Δυτικής Μακεδονίας. Το σχέδιο που θα επιτρέψει στη Δυτική Μακεδονία να αξιοποιήσει τα δυνατά της σημεία, να περιορίσει τα αδύναμα, να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες και να ελαχιστοποιήσει τις απειλές. Ένα σχέδιο που άργησε να εκπονηθεί αλλά φαίνεται ότι αυτή η καθυστέρηση ήταν απαραίτητη για να δούμε το «καλό πράγμα» - όπως λέει και η παροιμία. Και πράγματι το βλέπουμε στη σύνδεση που γίνεται με τους στόχους της 5^ης Προγραμματικής Περιόδου και της διακήρυξης ΕΥΡΩΠΗ 2020.
Και είναι πολύ σημαντικό αυτό γιατί είναι από τις λίγες φορές που φαίνεται να ακολουθείτε ένας μακροπρόθεσμος σχεδιασμός.

Ωστόσο, κύριε πρόεδρε, θα ήθελα να υπενθυμίσω στους συντάκτες ότι οι στόχοι που θέτει η ΕΥΡΩΠΗ 2020 είναι ποσοτικοποιημένοι. Ποσοτικοποιημένοι στόχοι στον επιχειρησιακό σχεδιασμό που έχουμε στα χέρια μας, απουσιάζουν. Όπως απουσίαζαν και στον στρατηγικό σχεδιασμό πέρσι τον Δεκέμβρη. Αντ’ αυτών υπάρχουν περιγραφικοί στόχοι-κατευθύνσεις οι οποίοι δεν μπορούν να αξιολογηθούν αντικειμενικά. Πώς, παραδείγματος χάριν, να αξιολογηθεί αντικειμενικά ο στόχος 3.2.1 για την στήριξη της απασχόλησης και την καταπολέμηση της ανεργίας όταν δεν μας λέει ποιος είναι ο στόχος της δράσης αυτής μετά την ολοκλήρωσή της : η μείωση της ανεργίας κατά 1,2,5 μονάδες ; Πώς θα κρίνουμε αν ο στόχος επετεύχθη ή όχι ; Πώς θα κρίνουν την διοίκηση και τον θεσμό οι Δυτικομακεδόνες ; Αναφέρομαι ενδεικτικά στον τομέα αυτό γιατί είναι ο στόχος που καίει ίσως περισσότερο από κάθε άλλο την περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας.

Κύριε πρόεδρε, κύριε Περιφερειάρχη,

Πέρσι, με τον στρατηγικό σχεδιασμό εντοπίσαμε ορισμένες αδυναμίες και αναγκαιότητες όπως :

α) το προστασία-ανάδειξη του περιβάλλοντος και η βελτίωση της ποιότητας ζωής, β) η ανάγκη αναβάθμισης του εθνικού και επαρχιακού δικτύου, γ) η τροποποίηση του Χωροταξικού Πλαισίου και συσχέτισης με το Εθνικό Χωροταξικό (σ. 42-43), δ) ανάγκη εξισορρόπησης των παρεχόμενων υπηρεσιών κοινωνικού χαρακτήρα μεταξύ υπαίθρου και πόλεων (52), ε) η αναβάθμιση της Γ΄βάθμιας εκπαίδευσης, υποστήριξη ερευνητικών δομών και υποδομών, διασύνδεση με την τοπική οικονομία μέσα από υπηρεσίες Δια Βίου Μάθησης, στ) η ενίσχυση του τρίπτυχου «Πολιτισμός-Αθλητισμός-Τουρισμός» μέσα από την ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας (σ. 55), ζ) Ανάγκη σχεδιασμού & υλοποίησης ενός περιφερειακού ολοκληρωμένου σχεδίου ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών ενέργειας (σ. 62), η) ενίσχυση της επιχειρηματικότητα μέσα από την εισαγωγή και αξιοποίηση καινοτόμων εφαρμογών και υπηρεσιών με την συνδρομή των Τεχνολογιών Πληροφορικής & Επικοινωνιών (σ. 62), θ) συγκράτηση και περαιτέρω προσέλκυση εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού (σ. 62), ι) η απουσία διπλογραφικού συστήματος.

Πράγματι η ανάγκη τέτοιου είδους παρεμβάσεων καθίσταται επιτακτική για την υλοποίηση του οράματος.

Όμως ο πίνακας των έργων που έχετε συμπεριλάβει έχει ορισμένες τρανταχτές ελλείψεις που κατά την άποψή μας περιορίζουν την επιτυχία του συνολικού εγχειρήματος που πιστεύω ότι δεν είναι άλλο από την έξοδο από την κρίση με ένα νέο παραγωγικό μοντέλο βιώσιμο και αειφόρο και μια αποτελεσματική και αξιόπιστη περιφερειακή Αυτοδιοίκηση.

Στα πλαίσια αυτά, κύριε Περιφερειάρχη, θα ήταν χρήσιμο να ακούσετε και να συμπεριλάβετε στο μέτρο του δυνατού και τις δικές μας προτάσεις. Θα αναφερθώ σε γενικότερες προτάσεις πολιτικής ανά Μέτρο (περαιτέρω εξειδίκευση θα γίνει από τον ειδικό αγορητή).

Θα θέλαμε στο Μέτρο 1.1 να βλέπαμε πρόβλεψη για μελέτες σκοπιμότητας για την ενεργειακή θωράκιση με δίκτυα τηλεθέρμανσης όλων των οικισμών του 2^ου και γιατί όχι και του 3^ου επιπέδου. Υπάρχει μεγαλύτερη προσφορά στο τέλος της δεκαετίας να έχουμε εξασφαλίσει την προστασία του περιβάλλοντος, φθηνότερη θέρμανση, τόνωση της οικονομίας και της απασχόλησης, μείωση της εκροής πληθυσμού με μία μόνο δράση ; Μια δράση που ακολουθεί πλήρως το όραμα του Επιχειρησιακού αλλά και τέσσερις από τις επτά εμβληματικές πρωτοβουλίες της «ΕΥΡΩΠΗ 2020».

Σε ό,τι αφορά το μέτρο 1.2 είμαστε πραγματικά περίεργοι γιατί απουσίαζαν τα τρία οδικά έργα (σήραγγα Κλεισούρας, Γρεβενά-Βασιλίτσα, Φλώρινα-Πρέσπες) που πρότεινε αυτή η περιφερειακή αρχή και προσπαθεί, είτε κινητοποιώντας τους τοπικούς φορείς είτε χρησιμοποιώντας άλλους τρόπους να τα προωθήσει. Σημείωση : Μας προκαλεί εντύπωση η ένταξη δύο μεγάλων έργων σήραγγα Κλεισούρας και Φλώρινα-Πρέσπες, λίγο πριν την έναρξη συζήτησης του θέματος. Δεν θα ασκήσουμε κριτική για αυτό το γεγονός διότι εκφράσατε την πολιτική βούληση για την προώθηση αυτών των έργων και μόνο ως θετικό μπορεί να κριθεί αυτό.

Αλλά το επιχειρησιακό σχέδιο δεν είναι μονάχα μια σειρά από έργα. Είναι και δράσεις που αξιοποιούν τα πλεονεκτήματα της περιφέρειάς μας και ο στόχος 1.2.2 είναι μια τέτοια περίπτωση. Δεν θα έπρεπε εν όψει της πιθανής ιδιωτικοποίησης των αεροδρομίων να προχωρήσουμε σε μια σειρά επαφών με τους εξαγωγείς της περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, αλλά και της Ηπείρου και της Θεσσαλίας, ώστε να γνωρίζουμε τις εξαγωγικές δυνατότητες και να προχωρήσουμε σε διερευνητικές επαφές με αεροπορικές εταιρίες με την προοπτική να καταστήσουμε το αεροδρόμιο της Καστοριάς κέντρο εμπορευματικών μεταφορών; Το έχουμε πει από την πρώτη στιγμή στο Περιφερειακό Συμβούλιο και σας αναφέρω το πρόσφατο παράδειγμα του Περιφερειάρχη Κρήτης κου Σταύρου Αρναουτάκη, που για τέτοιου είδους επαφές βρέθηκε στον Καναδά και την Αμερική όπου υπέγραψε σημαντικές συμφωνίες με ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται ιδιαίτερα στον κλάδο των τροφίμων. Ενδεικτικά υπάρχει στον Καναδά ελληνική επιχείρηση που εισάγει τυποποιημένο λάδι από την Μεσσηνία, 1 εκατομμύριο κιλά. Ο καθένας μπορεί να αντιληφθεί πόσα χρήματα μπορούν να έρθουν στην περιφέρεια σε μια δύσκολη συγκυρία για την εγχώρια οικονομία που αντιμετωπίζει όλα αυτά τα παραβλήματα.

Κλείνοντας με τον ΑΞΟΝΑ 1, κύριε πρόεδρε, η παράταξή μας επιθυμεί τα αρδευτικά έργα που βρίσκονται στην Γ΄ προτεραιότητα, και ως επί το πλείστον συμπληρώνουν υπάρχοντες ταμιευτήρες, ύψους 86 εκατ. ευρώ, να προταχθούν με κάθε τρόπο, γιατί όλοι γνωρίζουμε την σημασία του νερού για τον πρωτογενή τομέα αλλά και την προστασία του πιο πολύτιμου αγαθού που διαθέτει η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας.

Περνώντας στον ΑΞΟΝΑ 2 και το Μέτρο 2.2 θεωρούμε ότι η χρηματοδότηση της διασύνδεσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και της έρευνας με την τοπική οικονομία, την στιγμή που επιζητούμε την καινοτομία, την ποιοτική εκπαίδευση και την υψηλή τοπική προστιθέμενη αξία για να πετύχουμε την ανταγωνιστικότητα με όρους ποιότητας και όχι χαμηλού εργατικού κόστους, πρέπει να ενισχυθεί τόσο με όρους πόρων, γιατί οι 150.000,00 ευρώ είναι μηδαμινές, όσο και με όρους προτεραιότητας. Επίσης, δεν αρκεί μονάχα η βελτίωση των υποδομών, των τριτοβάθμιων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων που συναποφασίσαμε στο Περιφερειακό Συμβούλιο, αν θέλουμε να λειτουργούν ως πόλοι αριστείας πρέπει να χρηματοδοτήσουμε ερευνητικά προγράμματα που προάγουν την καινοτομία.

Στο Μέτρο 2.3, το οποίο επίσης υποχρηματοδοτείται απαράδεκτα, θα θέλαμε να βλέπαμε προγράμματα επανακατάρτισης και επαναπροσανατολισμού του εργατικού δυναμικού των κλάδων που πλήττονται περισσότερο από την ανεργία και την κρίση, όπως περιγράφονται στις σελίδες 67-73 του Στρατηγικού Σχεδιασμού.

Τέλος, από το Μέτρο 2.4 θεωρούμε ότι δεν θα έπρεπε να απουσιάζει και ο Τουρισμός, όπως ακριβώς αναφερόταν και στον Στρατηγικό Σχεδιασμό (σ. 55), δημιουργώντας ένα τρίπτυχο που θα επέτρεπε παράλληλα την ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας, με έμφαση στις υπηρεσίες κοινωνικού χαρακτήρα προς τους πολίτες. Πολύ σημαντική έλλειψη στο Μέτρο αυτό, θεωρούμε την απουσία μιας δράσης ολοκληρωμένης τουριστικής προβολής, κύρια διαδικτυακής, προς συγκεκριμένες ομάδες-στόχους, βάσει των πλεονεκτημάτων της Π.Δ.Μ. (θρησκευτικός, αθλητικός, εναλλακτικός και χειμερινός τουρισμός).

Ο ΑΞΟΝΑΣ 3 είναι δυστυχώς ο πλέον υποβαθμισμένος όλων, λόγω αντιστρόφως ανάλογης χρηματοδότησης προς τη σημαντικότητά του. καταλαμβάνει μόλις το 2,46% του συνολικού προγράμματος.

Αναρωτιέμαι, κύριε περιφερειάρχη, δεν βλέπετε το πρόβλημα της ανεργίας; Δεν αντιλαμβάνεστε ότι χρειάζονται και δράσεις άμεσης ανακούφισης των ανέργων;

Η ενεργειακή αναβάθμιση του συνόλου των κτιρίων της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης και όχι μόνο της Π.Ε. Φλώρινας ή Γρεβενών, όπως υπαινίσσεται ο στόχος 3.1.6 θα επιτρέψει τον ενεργό επαγγελματικό επαναπροσανατολισμό πολλών νέων ανέργων, θα συμβάλλει στην εξοικονόμηση λειτουργικών δαπανών και στην προστασία του περιβάλλοντος. Πώς θεωρείται ότι θα πιάσουμε τον στόχο του 3% για Έρευνα & Ανάπτυξη όταν σκοπεύουμε να δαπανήσουμε το 0,004% του 3ετούς προγράμματος για «προώθηση της έρευνας & αξιοποίησής της στην παραγωγική διαδικασία» (3.1.5) ;

Κύριε πρόεδρε κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κύριε περιφερειάρχη σας καλώ να αναθεωρήσουμε άμεσα την χρηματοδότηση του άξονα 3.

Κλείνοντας με τον ΑΞΟΝΑ 4, θεωρούμε ότι τρεις σημαντικές δράσεις πρέπει να προστεθούν : στο Μέτρο 4.1 η υιοθέτηση ενός συστήματος ηλεκτρονικής εσωτερικής αλληλογραφίας με ψηφιακή υπογραφή των χρηστών (για εξοικονόμηση πόρων, ταχύτητα και αξιολόγηση)·σε ό,τι αφορά το Μέτρο 4.2 κρίνουμε απαραίτητη την εκπαίδευση όσων υπαλλήλων της ΠΔΜ αδυνατούν να παρακολουθήσουν το τρένο των Τεχνολογιών Πληροφορικής & Επικοινωνιών, όπως αναφέρεται στην σελ. 115 του Στρατηγικού Σχεδιασμού, καθώς η ηλεκτρονική διακυβέρνηση είναι το μέλλον και το εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό  το κλειδί. Στο ίδιο αυτό μέτρο κρίνουμε απαραίτητη την προσθήκη ενός μηχανισμού κεντρικής χρηματοδότησης της εκπόνησης μελετών ώστε να υπάρχει ενιαία μελετητική ωριμότητα σε όλες τις Π.Ε., ως πρώτο βήμα μείωσης των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων.

Τέλος, κύριε περιφερειάρχη, περίμενα να δω, από τη στιγμή που επισημαίνεται στο Στρατηγικό Σχεδιασμό (σ. 116) να φροντίζατε για την ένταξη ενός έργου για την υιοθέτηση του διπλογραφικού λογιστικού συστήματος.

Κύριε Πρόεδρε, κύριε Περιφερειάρχη,

Νομίζουμε ότι η κριτική μας θα πιάσει τόπο όσο και τις προηγούμενες φορές, γιατί μοναδικό σκοπό έχει μέσα από την θέση στην οποία μας όρισαν οι πολίτες της Δυτικής Μακεδονίας, να σας ελέγχουμε, να σας παροτρύνουμε και να σας προτείνουμε, στη βάση του σχεδίου.

Ενός σχεδίου που μοναδικό σκοπό έχει να βγει μια ώρα νωρίτερα η Δυτική Μακεδονία από την κρίση: δημοσιονομικά σταθεροποιημένη, με νέο αναπτυξιακό πρότυπο, με ενιαίας περιφερειακή δυτικομακεδονική συνείδηση, κοινωνική συνοχή και μια Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση αναβαθμισμένη, αξιόπιστη και αποτελεσματική. Και μπορούμε και θέλουμε να αναπτύξουμε ένα δεκαετές σχέδιο ανάπτυξης που θα στηρίζεται στη θερμική θωράκιση της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας αξιοποιώντας στο έπακρο τον ορυκτό μας πλούτο και βοηθώντας ώστε να αποφύγουμε την φτώχια στην Περιφέρεια μας.

Με τη βεβαιότητα και στο μέτρο πάντα του δυνατού να ενσωματώσετε στο παρόν επιχειρησιακό σχέδιο και τις δικές μας προτάσεις αλλά και παρατηρήσεις, σας παρέχουμε την θετική μας ψήφο.

Σας Ευχαριστώ!