ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΑ: Η γενιά των αλλαγών

του Γ. Πρετεντέρη από το ΒΗΜΑ

Αναρωτιέμαι μερικές φορές τι προσέφερε περισσότερο στον τόπο η λεγόμενη «Γενιά του Πολυτεχνείου». Το ίδιο το Πολυτεχνείο ή μήπως τη συμβολή της μετά την πτώση της δικτατορίας; Και δεν έχω τον παραμικρό ενδοιασμό να απαντήσω: Ασφαλώς το δεύτερο. Ποτέ άλλοτε στη σύγχρονη Ελλάδα μια γενιά ανθρώπων δεν ήλθε τόσο γρήγορα «στα πράγματα», δεν κυριάρχησε τόσο ευρέως στους τομείς της δημόσιας ζωής και δεν μεταμόρφωσε τόσο πολύ τη χώρα που παρέλαβε. Με λάθη, αστοχίες και παραλείψεις, ασφαλώς. Αλλά και με πολλές επιτυχίες.
Δεν το συνειδητοποιούμε πλήρως. Ισως επειδή λησμονούμε ότι η «Γενιά του Πολυτεχνείου» είναι ταυτοχρόνως και η «Γενιά της Ευρώπης», η πρώτη γενιά Ελλήνων που ωφελήθηκε από το μεγαλύτερο άνοιγμα που επιχείρησε ποτέ η ελληνική κοινωνία στον σύγχρονο κόσμο. Είναι η γενιά των μεγάλων αλλαγών, αυτή που γνώρισε τον παλιό διπολικό κόσμο πριν από το 1989 αλλά και αυτόν που προέκυψε μετά την κατάρρευση του Τείχους, αυτή που άνθησε στην κοινωνία της πληροφορίας και της επικοινωνίας, της ελευθερίας και των ελευθεριών.
Και ίσως για όλους αυτούς τους λόγους είναι η πρώτη γενιά που απεγκλωβίστηκε από τις αδιάκοπες ταλαντεύσεις της ελληνικής κοινωνίας ανάμεσα στην Ανατολή και στη Δύση, στην πρόοδο και στην παράδοση, στην Αριστερά και στη Δεξιά. Οταν τα παιδιά μου ήταν μικρά προσπαθούσα να τους εξηγήσω τι έγινε στο Πολυτεχνείο. Τώρα που πέρασαν τα χρόνια, που μεγάλωσαν αυτά και μεγαλώσαμε κι εμείς, νομίζω ότι τα πράγματα είναι λιγότερο απλά. Οτι κάθε χρόνο, τέτοια μέρα, τιμούμε βεβαίως το Πολυτεχνείο αλλά πρωτίστως αυτό που κατάφερε να γίνει η Ελλάδα μετά το Πολυτεχνείο.
Και ότι όσο κι αν μερικές φορές μας πληγώνει, αυτή η σημερινή Ελλάδα είναι απείρως καλύτερη από εκείνην που παραλάβαμε.
*** ΥΓ.: Αξιώθηκα επιτέλους να δω την «Ψυχή βαθιά» του Π. Βούλγαρη. Και τώρα κατανοώ τις αντιδράσεις της απανταχού Αριστεράς, με όποια πρόφαση κι αν εκδηλώθηκαν: «ιστορικές ανακρίβειες», «χρήση του συναισθήματος» για να ξαναγραφεί η Ιστορία κτλ. Η αλήθεια είναι πολύ πιο απλή. Η Αριστερά αντέδρασε επειδή η ταινία δεν αναπαράγει τη μυθολογία του Εμφυλίου όπως την έχει κατασκευάσει η Αριστερά. Επειδή, δηλαδή, δεν υπάρχουν «καλοί» και «κακοί», «σωστοί» και «λάθος», «γενναίοι» και «δειλοί», «αγωνιστές» και «ξενόδουλοι», όπου οι «καλοί», οι «σωστοί», οι «γενναίοι» και οι «αγωνιστές» είναι εξ ορισμού οι αριστεροί.
Είναι όντως μια ωραία ταινία.