Δείξε μου το προφίλ σου να δω ποιος είσαι

από ΤΑ ΝΕΑ

Στο προφίλ τους στο facebook, οι χρήστες δεν λένε ψέματα για τον εαυτό τους, υποστηρίζει μια νέα έρευνα. Η ειλικρίνεια με την οποία αποτυπώνουν τον πραγματικό τους χαρακτήρα αντί για την «εξιδανίκευσή» του είναι μάλιστα και ο λόγος που οι ερευνητές θεωρούν πως ίσως η επικοινωνία μέσω των sites κοινωνικής δικτύωσης να μην είναι τόσο επιφανειακή όσο νόμιζαν... οι επικριτές τους μέχρι σήμερα.
Η 20χρονη φοιτήτρια και μουσικός Ροδούλα Κουταλέλη το χρησιμοποιεί μόνο για να μιλήσει με την παρέα της και να σχολιάσουν φωτογραφίες τους. Όπως λέει χαρακτηριστικά, «δεν μπαίνω για να κάνω γνωριμίες, μιλάω μόνο με όσους τα λέμε και στην πραγματικότητα ή για να βρω φίλους μου από τα παλιά». Ακριβώς επειδή ο εικονικός κοινωνικός της κύκλος ταυτίζεται με τον πραγματικό, η παρουσία της εκεί, όπως δηλώνει, χαρακτηρίζεται και από ειλικρίνεια. Γι΄ αυτήν το διάσημο site δεν συνεπάγεται απαραίτητα ανούσιες σχέσεις επειδή «εξαρτάται καθαρά από τον χρήστη πώς θα το διαχειριστεί και για ποιο λόγο θα το χρησιμοποιήσει». Μέχρι τώρα η κυρίαρχη αντίληψη ήταν ότι η επικοινωνία μέσω Ίντερνετ οδηγεί σε κοινωνικές σχέσεις καθαρά επιφανειακές και πολλές φορές ανειλικρι- νείς. Μια ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου του Τέξας όμως, βρήκε ότι οι χρήστες του facebook τείνουν πλέον να παρουσιάζουν την πραγματική εικόνα του εαυτού τους στο προφίλ τους, άρα ίσως επικοινωνούν ουσιαστικά.
Η μελέτη
Οι μελετητές με επικεφαλής τον καθηγητή Ψυχολογίας Sam Gosling συνέλεξαν τα προφίλ 236 ανθρώπων στο facebook και σε αντίστοιχη γερμανική ιστοσελίδα. Τους έκαναν τεστ προσωπικότητας και πήραν συνεντεύξεις από πραγματικούς τους φίλους για να καθορίσουν τα βασικά χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους. Τα στοιχεία που προσπάθησαν να προσδιορίσουν ήταν κατά πόσο είναι εξωστρεφείς, ευχάριστοι, ανοιχτοί, νευρωτικοί και ευσυνείδητοι. Παράλληλα, το δείγμα ρωτήθηκε πώς θα επιθυμούσε να είναι- προκειμένου να δουν ποια είναι η «ιδεατή» εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους- και πώς οι ίδιοι αξιολογούν τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους για τα οποία ρωτήθηκαν οι φίλοι τους, δηλαδή πόσο εξωστρεφείς, ευχάριστοι, ανοιχτοί, νευρωτικοί και ευσυνείδητοι θεωρούν οι ίδιοι ότι είναι.
Οι επιστήμονες περίμεναν πως το προφίλ του δείγματος στο facebook θα ήταν πολύ πιο κοντά στην «ιδεατή» εικόνα. Ωστόσο, βρήκαν πως για την πλειονότητα ανταποκρινόταν στην πραγματική τους εικόνα, την οποία επιβεβαίωναν και οι φίλοι τους. Ο καθηγητής Gosling μάλιστα πήγε ένα βήμα παραπέρα και δήλωσε πως ίσως τελικά, παρά τα όσα έχουν υποστηριχθεί μέχρι τώρα, τα sites κοινωνικής δικτύωσης να προσφέρονται για ειλικρινείς και αληθινές κοινωνικές σχέσεις όσο και τα υπόλοιπα μέσα της διαμεσολαβημένης επικοινωνίας, όπως για παράδειγμα το τηλέφωνο. Άλλωστε, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, το 50% των ανδρών και το 47,3% των γυναικών στην Ελλάδα που έχουν προφίλ στο facebook δηλώνουν ως κύριο λόγο χρήσης την επικοινωνία. 

«Λειτουργείς όπως στον δημόσιο χώρο»  ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΟ κ. Χαράλαμπο Στέρτσο, «το facebook είναι η πρώτη μορφή επικοινωνίας μέσω Ίντερνετ που βρίσκεται πολύ πιο κοντά ως προς την ποιότητα σε αυτή που είχαμε με τα παραδοσιακά μέσα όπως το τηλέφωνο. Στα chats κυριαρχούσαν τα ψευδώνυμα, οπότε η ειλικρίνεια αποκλειόταν εκ των πραγμάτων. Στο facebook ωστόσο, επειδή υπάρχει και το στοιχείο του δημόσιου χώρου, μας κάνει πιο προσεκτικούς αναφορικά με την παρουσία μας. Σε “αναγκάζει” να διατηρήσεις τους ρόλους που έχεις και στην πραγματική ζωή». Και εξηγεί: «Ένας καθηγητής, για παράδειγμα, δεν θα κάνει add τους μαθητές του όπως δεν θα ανέπτυσσε φιλικές σχέσεις μαζί τους στην πραγματική ζωή. Αν κάποιος δεν επιθυμεί να συγχέει τον προσωπικό του κύκλο γνωριμιών ή τον οικογενειακό με αυτόν των συναδέλφων του δεν θα το κάνει και στο facebook. Θα προφυλάξει και εκεί τους διαφορετικούς ρόλους που διαδραματίζει σε κάθε κοινωνικό περίγυρο». 

Ο κ. Στέρτσος επισημαίνει ότι το site κοινωνικής δικτύωσης είναι ένας κοινωνικός χώρος, εικονικός μεν αλλά υπαρκτός, και έχει στην ουσία παρόμοια χαρακτηριστικά με έναν πραγματικό κοινωνικό χώρο. «Είναι λοιπόν στο χέρι του καθενός ο τρόπος που θα διαχειριστεί τον αριθμό των ανθρώπων που θα συνομιλεί αλλά και την ποιότητα της επικοινωνίας που θα έχει με τον καθένα. Μπορείς, για παράδειγμα, να ρυθμίσεις έτσι το προφίλ σου ώστε να περιορίσεις τον κύκλο των ανθρώπων που θα έχεις επαφή, με την προϋπόθεση βέβαια ότι έχεις την τεχνολογική γνώση γι΄ αυτό. Μπορείς να έχεις και 4.000 “φίλους”, την πλειονότητα των οποίων δεν θα γνωρίσεις ποτέ» τονίζει. Ωστόσο, παραδέχεται πως ως κοινωνικός χώρος είναι ακόμη υπό διαμόρφωση και άρα σχηματίζονται ακόμη οι κώδικες καλής επικοινωνίας.